Το δίλημμα των (τουρκικών) εκλογών

06:01 19/5/2023 - Πηγή: Το Ποντικι

Η συμμετοχή στην εκλογική διαδικασία της περασμένης Κυριακής στην Τουρκία ξεπέρασε το 93%, επιβεβαιώνοντας πως το δίλημμα που είχε τεθεί ήταν κάτι πολύ σημαντικότερο από την επιλογή ανάμεσα σε δύο (Ερντογάν – Κιλιτσντάρογλου) πρόσωπα. Οι Τούρκοι πολίτες που έσπευσαν μαζικά στις κάλπες γνώριζαν ότι η επιλογή είχε/έχει να κάνει με τη φυσιογνωμία και τον γεωπολιτικό προσανατολισμό της χώρας τους.

Η ουσία του εκλογικού διλήμματος (φυσιογνωμία

και γεωπολιτικός προσανατολισμός της χώρας) μετέτρεψε τις τουρκικές εκλογές σε «παγκόσμιο γεγονός», με τα μεγάλα διεθνή ΜΜΕ να μην κρύβουν την αγωνία τους («οι σημαντικότερες εκλογές του 2023 στον πλανήτη» έγραψε ο «Εconomist») αλλά και την προτίμησή τους στον «δυτικόστροφο» Κιλιτσντάρογλου.

Η Τουρκία πριν…

Πριν (μια εικοσαετία) την εμφάνιση του Ερντογάν στην κεντρική πολιτική σκηνή η φυσιογνωμία της Τουρκίας και ο γεωπολιτικός της προσανατολισμός ήταν αδιαμφισβήτητα δεδομένα:

Κεμαλικό «βαθύ κράτος» με δυτικόστροφη πολιτική/οικονομική/ακαδημαϊκή ελίτ ως τοποτηρητές – πράκτορες των δυτικών (αμερικανικών/γερμανικών) συμφερόντων.

Μια τεράστια μάζα πληθυσμού στην «απέξω» του (κρατικού, κοινωνικού, οικονομικού) γίγνεσθαι.

Στράτευμα – επιχειρηματίας με ρόλο τη διασφάλιση με κάθε τρόπο και μέσο της (αμερικανοNATOϊκής) τάξης εντός της Τουρκίας.

Μια χώρα απόλυτο όργανο για τη διαιώνιση των αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή.

…και μετά

Όλα αυτά μέχρι τις αρχές του 2000 που άρχισε να λάμπει το άστρο του Ερντογάν, ο οποίος διά πυρός και σιδήρου κατάφερε να ξεπεράσει κάθε εμπόδιο που έθετε στον δρόμο του το κεμαλικό κατεστημένο και να ιδρύσει το κόμμα ΑΚΡ, το οποίο από το 2002 που κέρδισε τις εκλογές μέχρι και σήμερα κυριαρχεί στην τουρκική πολιτική σκηνή.

Το πρώτο δείγμα γραφής για τον γεωπολιτικό προσανατολισμό της Τουρκίας ο Ταγίπ Ερντογάν το έδωσε το 2003. Τότε αρνήθηκε στους Αμερικανούς να χρησιμοποιήσουν το τουρκικό έδαφος για να εισβάλουν στο Ιράκ, ανατρέποντας τους σχεδιασμούς του Πενταγώνου που προέβλεπαν επιθέσεις στο έδαφος από Βορρά και Νότο.

Έκτοτε, η πορεία του ΑΚΡ και του Ερντογάν χαρακτηρίστηκαν από μια συνεπή και μεθοδική προσπάθεια σε δύο επίπεδα:

Το ξεδόντιασμα του κεμαλικού κατεστημένου στο εσωτερικό.Τη διάλυση των δεσμών υποτέλειας και εξάρτησης από τη Δύση, κατά κύριο λόγο τις ΗΠΑ.Το πραξικόπημα

Κομβικό σημείο για την ενίσχυση των κεντρομόλων δυνάμεων που ωθούν την Τουρκία μακριά από τη Δύση ήταν το αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του Ερντογάν το καλοκαίρι του 2016. Πολλά (αναπόδεικτα) έχουν γραφτεί από τότε για τον ρόλο των Αμερικανών σ’ αυτήν την απέλπιδα προσπάθεια διατήρησης του δυτικού ελέγχου επί της Τουρκίας. Σε κάθε περίπτωση ο Ερντογάν, αφού επιβίωσε πολιτικά και βιολογικά, εκμεταλλεύτηκε ακαριαία την ευκαιρία:

Ξεκαθάρισε τις ανώτατες βαθμίδες του Δημοσίου (δικαστικό – διπλωματικό σώμα, στράτευμα, πανεπιστημιακούς) από κάθε δυτικόστροφη αντίληψη.

Κυνήγησε ανελέητα και διέλυσε το σύστημα και τους μηχανισμούς των «διαβρωμένων από τις ΗΠΑ» οπαδών του ιμάμη (στον οποίο στηρίχτηκε για να ανέβει στην εξουσία) Γκιουλέν.

Καλλιέργησε με επιμονή και σύστημα στη λαϊκή κουλτούρα, «επιδοτώντας» (ταινίες, σίριαλ, βιβλία, ομιλίες κ.λπ.) την αντίληψη ότι οι Αμερικανοί είναι εχθροί και εμπόδιο της Τουρκίας στην πορεία της να συνδεθεί και πάλι με το οθωμανικό μεγαλείο του παρελθόντος.

Ταυτόχρονα η τουρκική ηγεσία φρόντισε να αναπτύξει κάτω από τον απόλυτο έλεγχό της τους «σκληρούς» κρατικούς μηχανισμούς:

Πολεμική βιομηχανία.Στρατό.Στρατοχωροφυλακή.Μυστικές υπηρεσίες.

Παράλληλα με τη διαφοροποίηση των στρατιωτικών της παραγγελιών (αγορά οπλικών συστημάτων από τη Μόσχα), η Άγκυρα εμφανίστηκε στη διεθνή σκακιέρα διεκδικώντας αυτόνομο ρόλο και κινήσεις σε ολόκληρη την περιοχή, από το Αιγαίο και την ανατολική Μεσόγειο μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα και τα απώτατα κρίσιμα (για τους Αμερικανούς) βορειοανατολικά της όρια.

Το κόστος αυτών των προσπαθειών αυτονόμησης και «γνήσιας» ανεξαρτησίας από τα δυτικά κέντρα αποφάσεων το κατέβαλε/καταβάλλει ο τουρκικός λαός και για την ακρίβεια το φτωχότερο τμήμα του (που παρ’ όλα αυτά παραμένει η μεγάλη δεξαμενή ψήφων του Ερντογάν), εξαιτίας του ακήρυχτου και αδιάκοπου οικονομικού πολέμου που έχουν εξαπολύσει χρόνια τώρα οι δυτικοί οικονομικοί θεσμοί.

Αν στη δεδομένη οικονομική κρίση που αντιμετωπίζει η Τουρκία προσθέσει κάποιος και το αστρονομικό κόστος της καταστροφής που προκάλεσαν οι σεισμοί, τα εκλογικά ποσοστά που κατέγραψε ο Ερντογάν για την Προεδρία και το κόμμα του (ΑΚΡ) για την εθνοσυνέλευση αποδεικνύουν τις ρίζες που έχει δημιουργήσει ο Τούρκος ηγέτης στην κοινωνία.

Με δεδομένους τους εσωτερικούς πολιτικούς συσχετισμούς και την εκτός συγκλονιστικού απροόπτου επανεκλογή του Ερντογάν στην Προεδρία, η Δύση αρχίζει να συμβιβάζεται με το γεγονός ότι έχασε μια ακόμη ευκαιρία (μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα) να επαναφέρει άμεσα τη χώρα στη δυτική της τροχιά.

Από την πλευρά του ο Ερντογάν, έχοντας επίγνωση ότι το παιχνίδι δεν έχει τελειώσει αλλά και του βιολογικού του ορίζοντα, στην τελευταία του θητεία στην ηγεσία του τουρκικού κράτους έχει πιθανότατα τον χρόνο να προετοιμάσει τη διαδοχή του, διαιωνίζοντας μ’ αυτόν τον τρόπο τις μείζονες επιλογές του.

Ταυτόχρονα, με τη μεταφορά της πρωτεύουσας από την Άγκυρα στην Κωνσταντινούπολη, την οποία, όπως λένε οι γνωρίζοντες, ο Τούρκος Πρόεδρος έχει ήδη δρομολογήσει, φιλοδοξεί να δημιουργήσει μια τομή στη σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας. Αυτή η τομή θα μετατρέψει την προσπάθεια εκδυτικοποίησης της Τουρκίας, που ξεκίνησε από τον Ατατούρκ (1923) και κράτησε μέχρι την εδραίωση του συστήματος εξουσίας του ΑΚΡ, σε μια παρένθεση στην ιστορική διαδρομή της χώρας, η οποία με πρωτεύουσα την Πόλη θα επανασυνδεθεί/ταυτιστεί με το αυτοκρατορικό ένδοξο παρελθόν της και θα τοποθετήσει τον Ερντογάν δίπλα στον Μωάμεθ τον Πορθητή, αποκαθηλώνοντας τον Κεμάλ Ατατούρκ…

Διαβάστε επίσης:

ΣΥΡΙΖΑ: Μάχη για την προσέλκυση στην κάλπη αναποφάσιστων και νέων

Εκλογές 2023: Αλλαγές στο παρά πέντε

Εκλογές 2023: Ο Βαγγέλης Σερίφης (DJ Rico) μιλά στο «Π» για την κάθοδό του με το ΚΚΕ