Τσιμέντο να γίνει….λεφτά να δίνει

10:33 3/11/2020 - Πηγή: Το Ποντικι

Επωνύμως

 

Τις τελευταίες μέρες  είμαστε μάρτυρες πλήθους αντιδράσεων για τη διάστρωση πάνω στο λόφο της Ακρόπολης τεράστιου τσιμεντένιου διαδρόμου, τεράστιου  ως προς την κλίμακα του χώρου. Προβάλλεται ως δικαιολογία  η ασφάλεια των επισκεπτών   και όπως εύγλωττα ανακοίνωσε το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού  «η βελτίωση της επισκεψιμότητας των μνημείων στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης αποτελεί προτεραιότητα για το υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.  

Ας δούμε όμως καλλίτερα το ζήτημα αυτό. Γιατί οι αρμόδιοι δεν σκέφτηκαν να κατασκευάσουν μιά πιο «προσεκτική» αλλά εξ ίσου ασφαλή

δίοδο, όπως   την κατασκευή ξύλινου διαδρόμου που να δείχνει πως αποτελεί προσθήκη στο σύνολο και ότι δεν ενσωματώνεται με αυτό, ότι δεν αποτελεί δηλαδή μέρος του;   

Η αναστρεψιμότητα του μπετονένιου   διαδρόμου -που ελπίζω να έχει προβλεφθεί- δεν λύνει το πρόβλημα: η εικόνα δόθηκε και θα παραμείνει, φοβούμαι επ’ αόριστον. Αλλά και γιατί αποφάσισαν να φτιάξουν ένα εκτός κλίμακας μουσείο, ακριβώς απέναντι από την Ακρόπολη, ανταγωνιζόμενο το μέγεθός της;  Γιατί όλους όσους προτείναμε να μη γίνει εκεί το μουσείο, αλλά να ενταχθεί το οικόπεδο-Μακρυγιάννη  στον ευρύτερο αρχαιολογικό χώρο της Ακροπόλεως,   μας απέρριψαν με συνοπτικές διαδικασίες; Γιατί στην κρίση του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού των προτάσεων για το Νέο Μουσείο αναλογούσαν μερικά λεπτά για κάθε πρόταση, με βάση τα πρακτικά που δόθηκαν στη δημοσιότητα; 

Είχαμε προτείνει το Μουσείο να δημιουργηθεί  από τη μεριά των Πετραλώνων, δίπλα στο θέατρο της Δώρας Στράτου, με στόχο ο επισκέπτης-περιπατητής να βίωνε πρώτα  τους έναντι της Ακροπόλεως λόφους -που διαμορφώθηκαν με ιδιαίτερους  συμβολισμούς από τον Δημήτρη Πικιώνη- προτού να ανεβεί στον Ιερό Βράχο. Απορριφθήκαμε μετ’ επαίνων. Γιατί ο επισκέπτης-καταναλωτής εικόνων έπρεπε να τα δεί όλα γρήγορα και να πληρώσει ευχαρίστως. 

Τελικώς μάλλον δεν πολυ-ενδιαφέρει η Ακρόπολη ως προς το νόημα που αυτή εκόμισε στην Ιστορία και κομίζει στη σημερινή ανθρωπότητα. Τους ενδιαφέρουν τα έσοδα που αυτή κομίζει στα ταμεία και μόνο αυτά, στη σημερινή επικράτεια των εικόνων ως είδη κατανάλωσης.  Ιδού ο θρίαμβος της Νεωτερικότητας, όπου η κατανάλωση έχει αναχθεί σε οντολογικό επίπεδο και παγιώνει το οντολογικό κενό της σημερινής ανθρωπότητας. Το Νέο Μουσείο πρέπει να βρίσκεται κοντά στην Ακρόπολη για να μπορούν οι επισκέπτες να   καταναλώνουν γρήγορα και με άνεση και τα δύο αυτά καταναλωτικά προϊόντα και που τα αντιμετωπίζουμε πρωτίστως ως τέτοια.  

Στην επικρατούσα έλλειψη νοήματος από τη ζωή του ανθρώπου, δυστυχώς πρωτοστατεί η επικρατούσα διανόηση. Στο χώρο των Τεχνών -βεβαίως και του Πολιτισμού, εκδήλωση και «κιβωτός» του οποίου είναι η Τέχνη- την πρώτη ευθύνη φέρουν οι ιστορικοί. Μίλησε γι’ αυτούς ήδη από την αρχή του περασμένου αιώνα ο Περικλής Γιαννόπουλος: «οι σημερινοί αρχαιολόγοι ασχολούνται με τη συγγραφή του δεκάτου τρίτου τόμου για το πάνω κουμπί του βρακιού του Φαραώ, χωρίς να ξέρουν γιατί ο Φαραώ φορούσε βρακί». Όλη η διδασκαλία στα Πανεπιστήμια και η συντριπτική πλειονότητα των πανεπιστημιακών διδακτικών εγχειριδίων και βιβλίων, ασχολούνται κυρίως, αν όχι μόνο, με την καταγραφή των μορφών, με τον τρόπο που σατίριζε ο Περικλής Γιαννόπουλος. 

Βεβαίως   η λεπτομερής μορφολογική καταγραφή  είναι χρήσιμη, όταν στόχος μας είναι μόνο η μορφολογική αναστήλωση και συντήρηση των μνημείων. Όμως, ελλειπούσης της διερεύνησης του νοήματος που αυτά τα «αρχαία» κομίζουν και πρόταξης της προβολής αυτού του νοήματος, αντί μιας κενού   νοήματος εικόνας,  ή υποτιμώντας αυτή τη βαθύτερη διερεύνησή τους προς αποκατάσταση του φερομένου νοήματος από αυτά, αποπροσανατολιζόμαστε από το πραγματικό ζητούμενο. 

Δυστυχώς όμως, η διαχείριση  των κιβωτών πολιτισμού του παρελθόντος μας, παρελθόν που δημιούργησε την Ιστορία και στο οποίο προστρέχει η σημερινή ανθρωπότητα, έχει ανατεθεί σε επιστήμονες με  σκεπτικό σκέψης και δράσης  αρχειοθέτη. Στόχος η δημιουργία εντυπωσιακών αποθηκών με ράφια που θα μας επιτρέπουν να τα βλέπουμε όλα γρήγορα και εύκολα, να μας εντυπωσιάζουν ως δεξιοτεχνίες ή να τα χαρακτηρίζουμε «αριστουργήματα» χωρίς να καταλαβαίνουμε γιατί τα αποκαλούμε έτσι,  να μας αποδίδουν κιόλας χρηματικά (ιδού και γιατί η ανόητη έκφραση «βαριά βιομηχανία»).   

Ο σημερινός «διευθύνων  σύμβουλος», στην  όλη διαχείριση της Ακροπόλεως, μας λέει πως πριν να κρίνουμε  αυτούς τους τσιμεντένιους διαδρόμους  και «παρά την επιστημονική ορθότητα και την κοινωνική χρησιμότητά τους»,  οφείλουμε να «σταθμίσουμε το όφελος και την απώλεια» : ένοχη «δημιουργική ασάφεια». Αλλά είναι λυπηρό να υπονοεί πως και ο Πικιώνης θα έστρωνε μπετά…  αιδώς!    
Πολύ θα θέλαμε να μας εξηγούσε η Κα Υπουργός τον όρο «Ιερός», που χρησιμοποιεί για τον λόφο της Ακρόπολης. Νομίζουμε πως αν τον καταλάβαινε και αν τον εννοούσε πραγματικά και όχι υποκριτικά, θα φερόταν διαφορετικά απέναντί του.  

ΑκρόπολημουσείοτσιμέντοΝέο ΜουσείοΥπουργείο ΠολιτισιμούHas video: Exclude from popular: 0