«Βλέπουν» συμφωνία και ετοιμάζονται για... ράλι

07:12 9/6/2015 - Πηγή: Το Ποντικι

ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΈντυπη Έκδοση

Ελπίδες ότι η άρση της αβεβαιότητας θα φέρει κινητικότητα σε τράπεζες και ομίλους

Καθώς η συμφωνία με τους εταίρους βρίσκεται μερικά βήματα πριν από την ολοκλήρωσή της, το ερώτημα που κυριαρχεί αφορά την «επόμενη ημέρα» για την ελληνική αγορά και κατ’ επέκταση την οικονομία. Πολλά, ιδιαίτερα για την πραγματική οικονομία, θα εξαρτηθούν και από τις ρυθμίσεις που θα φέρει η ίδια η συμφωνία. Η αγορά, όμως, που έχει ήδη προεξοφλήσει την επίτευξη της συμφωνίας – και τη στηρίζει ένθερμα εδώ και πολλές

ημέρες – «φωνάζει» πως υπάρχει φως στο βάθος του τούνελ και πως η άρση της αβεβαιότητας θα φέρει νέα κινητικότητα σε τράπεζες και μεγάλους ομίλους, που με τη σειρά τους μπορούν να μετακυλίσουν τη δραστηριότητα διαμορφώνοντας το νέο στοίχημα για την οικονομία. Στους χρηματιστηριακούς κύκλους λέει πολλά το «ράλι» που ξεκίνησε από τις 690 μονάδες του γενικού δείκτη το τελευταίο δεκαήμερο του Απριλίου (ήταν το χαμηλό έτους για τη Λεωφόρο Αθηνών) για να φτάσει τις 850 μονάδες της περασμένης εβδομάδας. Επίπεδο που, παρά τις αντιξοότητες και τα μπαράζ αρνητικών νέων από τα ΜΜΕ, υποστηρίχθηκε έντονα στη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας. Τι σημαίνει αυτό; Ότι το χρηματιστήριο «βλέπει» τη συμφωνία και μάλιστα κοντά. Αυτή ή την επόμενη εβδομάδα, λένε οι αναλυτές. Από εκεί και πέρα οι εξελίξεις θα ρυθμιστούν από την ίδια τη συμφωνία. Ήδη όμως έχει διαφανεί ότι σε πρώτη φάση τον κεντρικό ρόλο θα αναλάβουν οι τράπεζες, έστω κι αν από αρκετούς θεωρούνται ένας αδύναμος κρίκος. Τα κεφάλαιαΟ τραπεζικός κλάδος ήταν αυτός που καθοδήγησε και κράτησε την άνοδο του Μαΐου (με κέρδη άνω του 13% για τον ειδικό δείκτη των τραπεζών) για τον απλούστατο λόγο ότι στα ελληνικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν ήδη τοποθετηθεί κεφάλαια του εξωτερικού, με προοπτική να γίνουν ακόμη περισσότερα με την οριστικοποίηση της συμφωνίας. Κατά τις πληροφορίες των αναλυτών, τα κεφάλαια αυτά είναι ως επί το πλείστον αμερικανικής προέλευσης (και από τις πηγές που είχαν αποεπενδύσει τον περασμένο Δεκέμβριο), καθώς funds αλλά και μεγάλοι οργανισμοί από την άλλη άκρη του Ατλαντικού θεωρούν πως η συμφωνία θα κλείσει και πως το λεγόμενο «ελληνικό ρίσκο» είναι πλέον πολύ μικρότερο απ’ όσο ήταν πριν από έναν μήνα. Έχοντας κάνει λοιπόν το πρώτο βήμα, είναι έτοιμοι και για το επόμενο. Για τον λόγο αυτόν υπολογίζεται πως έχουν διαθέσιμα ποσά που φτάνουν μέχρι και 2 δισ. ευρώ. Σε μια τέτοια κίνηση, βέβαια, θα ακολουθήσουν και οι Ευρωπαίοι, οι οποίοι μέχρι τώρα είναι πολύ πιο διστακτικοί στις κινήσεις τους στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Όχι βέβαια όλοι. Για παράδειγμα η Deutsche Bank στην τελευταία της έκθεση (29.5), αν και επισημαίνει ότι η πολιτική αβεβαιότητα στην Ελλάδα είναι υψηλή και ένα πτωτικό σενάριο για τον τραπεζικό κλάδο είναι υπαρκτό, σημειώνει ότι η Εθνική παραμένει η κορυφαία επιλογή της μεταξύ των ελληνικών τραπεζών, δίνοντας σύσταση αγοράς, με τιμή - στόχο τα 2 ευρώ, και πως διαθέτει καλύτερη ρευστότητα και ποιότητα ενεργητικού. Κάτι που σημαίνει πως και η ίδια... παραμονεύει!

Αντίθετα, οι Αμερικανοί της Bank of America στη δική τους έκθεση για την Alpha υποβάθμισαν τη σύστασή τους (αναφέροντας ότι πλέον διαπραγματεύεται υψηλότερα κατά 9% σε σχέση με την τιμή - στόχο τους, κάτι που συνέβη μετά την άνοδο της μετοχής της τράπεζας κατά 60% από τον Απρίλιο). Παρατήρησαν ακόμη πως σε όλο τον ελληνικό τραπεζικό κλάδο εμφανίζεται μια αντιστροφή της τάσης βελτίωσης στην ποιότητα ενεργητικού και μεγαλύτερη εξάρτηση από το ευρωσύστημα.

Όλα αυτά, βέβαια, έχουν τη ρίζα τους στην αβεβαιότητα που έχουν δημιουργήσει για τις τράπεζες η καθυστέρηση της διαπραγμάτευσης και οι ομοβροντίες διαφόρων αρνητικών «ειδήσεων», όπως λ.χ. η επιβολή μιας συμφωνίας με περιορισμούς στη διακίνηση κεφαλαίων (capital controls).Με την προοπτική αυτή να έχει σβήσει, όμως, το ενδεχόμενο ενός Grexit να έχει απομακρυνθεί για τα καλά, αλλά και τη συμφωνία προ των πυλών, τα αρνητικά δεδομένα ανατρέπονται για τις τράπεζες, που σύμφωνα με τις ενδείξεις θα... σύρουν τον χορό του χρηματιστηρίου την «επόμενη ημέρα». Αδιάψευστος μάρτυρας και οι όγκοι συναλλαγών στα τραπεζικά ιδρύματα την περασμένη εβδομάδα, που κάποιες ημέρες πλησίασαν το... μισό του χρηματιστηρίου. Κυρίως, όμως, η επίτευξη της συμφωνίας θα φέρει για τις τράπεζες την πολυπόθητη αποκατάσταση της εμπιστοσύνης του κόσμου (μαζί με αυτήν και την επιστροφή πολλών καταθέσεων), που κλονίστηκε από τα χιλιάδες εκφοβιστικά δημοσιεύματα και αναφορές των τελευταίων μηνών. Τα αποτελέσματα πρώτου τριμήνου των τραπεζών, που δημοσιεύθηκαν τις τελευταίες δύο εβδομάδες, κατά τους περισσότερους αναλυτές, στηρίζουν την «τάση»:◆Για την Εθνική τα κέρδη προ προβλέψεων στα 418 εκατ. ευρώ με αύξηση 6%.◆Για την Πειραιώς τα επαναλαμβανόμενα κέρδη προ φόρων και προβλέψεων στα 266 εκατ. ευρώ.◆Για την Eurobank αντίστοιχα στα 216 εκατ. ευρώ με αύξηση 7,2%.◆Για την Alpha, αντίθετα, οι ζημιές της αποδίδονται στις υψηλές προβλέψεις που πήρε ο όμιλος το πρώτο τρίμηνο. Από την άλλη πλευρά, οι τράπεζες έχουν να λύσουν μια σειρά «εσωτερικά» ζητήματα, όπως και τα καυτά θέματα που αφορούν τη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας. Σύντομα, για παράδειγμα, θα χρειαστεί να προχωρήσουν σε έναν νέο κύκλο αυξήσεων κεφαλαίου (ορισμένοι παράγοντες τον τοποθετούν μεταξύ 5-10 δισ. ευρώ). Την επόμενη ημέρα της συμφωνίας, όμως, θα χρειαστεί να δοθούν και λύσεις για τις επιχειρήσεις που στενάζουν από την έλλειψη ρευστότητας. Με τις «σφικτές» προβλέψεις που είχαν γίνει για φέτος, οι τράπεζες επρόκειτο να χορηγήσουν στην αγορά 8-10 δισ. ευρώ. Όμως ο πήχης φαίνεται τελικά να πέφτει στα 6 δισ., κάνοντας τα περιθώρια ακόμη πιο ασφυκτικά. Ιδιαίτερα εάν συνυπολογιστεί ότι οι μικρές επιχειρήσεις είναι πρακτικά διαγραμμένες από τα δανειολόγια των τραπεζών. Η επικείμενη συμφωνία αναμφίβολα θα δώσει ανάσες στο τραπεζικό σύστημα σε κάθε επίπεδο, το πρόβλημα της επιχειρηματικής ρευστότητας όμως παραμένει...Το πρόβλημα αυτό αποτυπώθηκε και στα αποτελέσματα τριμήνου εισηγμένων επιχειρήσεων που έχουν δημοσιοποιηθεί μέχρι τώρα. Περισσότερες από τις μισές (60%) παρουσιάζουν ζημιές, ενώ, σύμφωνα με τις ενδείξεις, από όσες υπολείπονται οι πιο πολλές δεν θα έχουν... καλά νέα. Αντίθετα, οι καλά προετοιμασμένοι, δηλαδή οι επιχειρήσεις με μεγάλη εξωστρέφεια και χαμηλό δανεισμό, οι όμιλοι που προχώρησαν έγκαιρα σε αναδιαρθρώσεις, αλλά και αυτοί που ευνοήθηκαν από τη συγκυρία, κατέγραψαν κέρδη και συγκράτησαν τη γενικότερα αρνητική τάση. Ωφελημένες για παράδειγμα ήταν οι επιχειρήσεις διύλισης και πετρελαιοειδών (Motor Oil, ΕΛΠΕ κ.λπ.), που γύρισαν τα αρνητικά περυσινά αποτελέσματα τριμήνου σε θετικά. Μαζί με αυτές ωφελήθηκαν με καλά αποτελέσματα οι επιχειρήσεις της ακτοπλοΐας, που το επόμενο διάστημα αναμένουν να ενισχυθούν περαιτέρω από τον τουρισμό. Θετικά αποτελέσματα και για τους περισσότερους μεγάλους και εξωστρεφείς ομίλους της χώρας, μεταξύ των οποίων η ΒΙΟΧΑΛΚΟ, ο ΤΙΤΑΝ, ο Μυτιληναίος, ο ΟΠΑΠ, η ΓΕΚ-ΤΕΡΝΑ και η Jumbo, που επιδεικνύουν αξιοσημείωτες αντοχές στο δύσκολο περιβάλλον. Από τις δυναμικές επιχειρήσεις αναμένει η αγορά να κάνουν το πρώτο βήμα στην «επόμενη ημέρα» για την αγορά και την οικονομία. Και αυτοί όμως (είτε χαμένοι είτε κερδισμένοι στη μάχη των αποτελεσμάτων του τριμήνου) αναμένουν τη συμφωνία για την αποκατάσταση των συνθηκών στη χρηματοδότηση. Βασική παράμετρος για όλους θα είναι η μείωση του κόστους του χρήματος, ώστε να μπορούν να αντλούν περισσότερα και φθηνότερα κεφάλαια από τις αγορές. Και για έναν αριθμό από αυτές σύντομα αναμένεται να ακολουθήσει ένας νέος κύκλος «εξόδου» στις αγορές. Με την πρόσβαση αυτήν και τη μείωση των επιτοκίων δανεισμού, θα μπορέσουν να γίνουν ανταγωνιστικότερες απέναντι στους ξένους και να φέρουν περισσότερες θέσεις εργασίας στην ελληνική αγορά. Ένας δεύτερος μοχλός επανεκκίνησης της οικονομίας που θα «σηκωθεί» με την επίτευξη της συμφωνίας θα είναι και τα έργα ή τα προγράμματα που έχουν κολλήσει από τα τέλη του 2014 αναμένοντας τις εξελίξεις. Το «Π» έχει αναφερθεί αναλυτικά σε αυτά το τελευταίο διάστημα, αλλά υπενθυμίζει ότι αφορούν μια «γκάμα» από έργα, όπως το αεροδρόμιο στο Καστέλι, ξένες επενδύσεις σε αναμονή, όπως οι περιφερειακοί αερολιμένες, άμεσες επενδύσεις ξένων στο εμπόριο, επενδύσεις εγχώριων πολυεθνικών ομίλων (ΟΤΕ, ΟΠΑΠ) κ.ά. Δεν πρέπει να ξεχνάμε σε αυτό το σημείο και την πρόσφατη συνάντηση του Πρεμ Γουάτσα, επικεφαλής του καναδικού fund Fairfax (μετόχου της Eurobank και ιδιοκτήτη της Grivalia και του Praktiker), ο οποίος δεσμεύθηκε προ ημερών στον πρωθυπουργό για νέες επενδύσεις στην Ελλάδα το αμέσως επόμενο διάστημα μετά την ολοκλήρωση της συμφωνίας με τους εταίρους. Παράλληλα, η αποκατάσταση μιας (μικρής σε πρώτη φάση) γραμμής ρευστότητας από τους εταίρους θα επιτρέψει την απελευθέρωση πόρων για την εθνική χρηματοδότηση εκατοντάδων έργων ΕΣΠΑ και ΣΔΙΤ. Τρία επιχειρηματικά αγκάθιαΤο περιβάλλον μέσα στο οποίο ζητείται η αναστροφή που θα φέρει η επόμενη ημέρα δεν είναι πάντως το απλούστερο: 1. Η ανατροπή στην ισοτιμία ευρώ - δολαρίου, με την ενίσχυση του αμερικανικού νομίσματος, έφερε θετικά και αρνητικά αποτελέσματα. Οι εισαγωγείς, ιδιαίτερα στο λιανεμπόριο, αναγκάστηκαν να κρατήσουν τα περιθώρια κέρδους χαμηλά ώστε να μην χάσουν μερίδια αγοράς. Αντίθετα οι εταιρείες με θυγατρικές στο εξωτερικό ή με εξαγωγικό προσανατολισμό ωφελήθηκαν, καταγράφοντας τάση που δείχνει πως θα συνεχιστεί. Παρ’ όλα αυτά, το χάσμα εμπορευματικών συναλλαγών Ελλάδας - Ευρωζώνης παραμένει και οι ελληνικές εξαγωγές καταγράφουν πτώση 2%, αναδεικνύοντας το πρόβλημα στην ανταγωνιστικότητα. 2. Οι εκροές καταθέσεων συνεχίστηκαν με άλλα 5-6 δισ. ευρώ να κάνουν «φτερά» τον Απρίλιο, ανεβάζοντας τον συνολικό «λογαριασμό» από τον περασμένο Νοέμβριο στα 32 δισ. ευρώ. Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, το χρήμα σε χαρτί που κρατούν οι Έλληνες στις τσέπες τους από την περίοδο του 2012 υπολογίζεται σε περισσότερα από 41 δισ. ευρώ. Κεντρικό ζητούμενο για την επόμενη ημέρα η επιστροφή των κεφαλαίων στις τράπεζες.3. Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια (σε καθυστέρηση άνω των 90 ημερών) πήραν και πάλι τον ανήφορο, όπως φάνηκε και από τα αποτελέσματα των τραπεζών. Με την αγορά να θεωρεί ότι τα «καλά νέα» είναι το... ήμισυ του παντός, η συμφωνία θα διαμορφώσει μια βάση για το γύρισμα του κλίματος. Οι πιο αισιόδοξοι εκτιμούν ότι μια «καλή συμφωνία» (έστω και «ουρά» για το φθινόπωρο) θα άρει σε έναν βαθμό την αβεβαιότητα επιτρέποντας σταδιακά την αύξηση της κατανάλωσης, την επιστροφή ορισμένων κεφαλαίων στις τράπεζες και την επανεκκίνηση των επενδύσεων. Φτάνουν όμως αυτά; Πολλά θα κριθούν από την πορεία τεσσάρων τομέων - πυλώνων της ελληνικής οικονομίας τους μήνες που έρχονται. Στον τουρισμό το στοίχημα παραμένει η διατήρηση των μεγεθών όχι μόνο σε αφίξεις, αλλά και η αύξηση της κατά κεφαλήν δαπάνης των ξένων επισκεπτών στη χώρα. Ταυτόχρονα κεντρικό ζητούμενο είναι να μετριαστούν οι απώλειες από την πιθανολογούμενη αύξηση του ΦΠΑ, που εκτιμάται πως θα φέρει η συμφωνία. Ζήτημα με τον ΦΠΑ υπάρχει και για τον κλάδο της εστίασης. Η μείωση, από το 23%, στο 13% τον Αύγουστο του 2013 οδήγησε σε ανάκαμψη και 120.000 νέες θέσεις εργασίας. Ερώτημα παραμένει το πώς θα κινηθεί ο κλάδος, άμεσα συνδεδεμένος με τον τουρισμό, μετά τη συμφωνία. Η αύξηση της κατανάλωσης είναι το στοίχημα που θα κρίνει την πορεία του λιανικού εμπορίου. Με τους τζίρους να έχουν πέσει σημαντικά τους πρώτους μήνες της χρονιάς (υπολογίζονται στο -20% για το τετράμηνο) τόσο οι μεγάλες αλυσίδες όσο και οι μικρότερες επιχειρήσεις πιέζονται σημαντικά. Ανάσταση προσδοκάται και για τον κλάδο των ακινήτων και της οικοδομής που τα τελευταία χρόνια βρίσκεται σε κώμα παρασύροντας και όλες τις συναφείς επιχειρήσεις. Και στην περίπτωση αυτή μια καλή συμφωνία θα φέρει την πολυπόθητη επανεκκίνηση ξεκινώντας από τον τομέα των επαγγελματικών ακινήτων. Θα χρειαστεί ωστόσο μακρύς αγώνας καθώς η αναμενόμενη αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών θα έρθει σε σύγκρουση με μια πιθανή αύξηση του ΦΠΑ και τη διατήρηση του ΕΝΦΙΑ. Σημαντικό ρόλο στην επιχείρηση ανάταξης θα παίξει η δυνατότητα «επιστροφής» των τραπεζών με χορηγήσεις και χρηματοδοτήσεις.συμφωνίαΤράπεζεςχρηματιστήριοκεφάλαιαIssue: 1867Issue date: 04-06-2015Has video: