Ζητείται εμπιστοσύνη

08:00 6/6/2016 - Πηγή: Το Ποντικι

ΠΟΛΙΤΙΚΗΈντυπη Έκδοση Εκστρατεία επαναπροσέλκυσης των καταθέσεων που έχουν διαρρεύσει τα τελευταία χρόνια, αλλά και νέου χρήματος, αρχίζουν οι τράπεζες υπό το φως δύο νέων δεδομένων: του κλεισίματος της πρώτης αξιολόγησης του μνημονίου και της επαναφοράς του waiver, βάσει του οποίου τα ελληνικά ομόλογα θα γίνονται στο εξής δεκτά από την ΕΚΤ

ως εγγύηση δανεισμού. Καθώς συνεχίζεται η αρνητική τροχιά της πιστωτικής επέκτασης, η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης είναι φιλί ζωής για τις τράπεζες, με αντίκρισμα και στη συνολική λειτουργία της οικονομίας. Παρότι κάθε τέτοια εκστρατεία – ύστερα από μια σοβαρή κρίση – χρειάζεται χρόνο για να αποδώσει, για τις τράπεζες αυτή η καμπάνια είναι μονόδρομος, ενώ η ολοκλήρωση της αξιολόγησης φέρνει, μεταξύ άλλων, και την έναρξη της ενεργού διαχείρισης των «κόκκινων» – και όχι μόνο – δανείων, που δημιουργεί προσδοκία για την απελευθέρωση εποπτικών κεφαλαίων, τα οποία θα μπορούν να μετακινηθούν στη λιανική τραπεζική. Όμως ο κρίσιμος παράγοντας για την προσπάθεια των τραπεζών είναι η «εμπιστοσύνη», η οποία έχει περάσει μεγάλη κρίση τα τελευταία χρόνια σε πολλά επίπεδα:Μεταξύ πελατών και τραπεζών εξ αιτίας της συνεχούς φημολογίας περί «κουρέματος» καταθέσεων, που αποτέλεσε μια κατά βάση πολιτική παρενέργεια, η οποία ωστόσο λάβωσε βαριά το τραπεζικό σύστημα παρά τις συνεχείς ανακεφαλαιώσεις.Μεταξύ τραπεζών και πολιτικού συστήματος, αφού οι διαρκείς πολιτικές περιπέτειες και τα σκαμπανεβάσματα στις σχέσεις με το ευρωσύστημα προκαλούσαν διαρκώς στο τραπεζικό σύστημα τάσεις περιχαράκωσης.Μεταξύ καταθετών και πολιτικού συστήματος, καθώς το μεγαλύτερο μέρος της κρίσης εμπιστοσύνης έχει προκληθεί κατά την πολιτική αντιπαράθεση, αφού επιφανή πολιτικά στελέχη έχουν κατά καιρούς… προφητεύσει «κούρεμα» καταθέσεων και έχουν απειλήσει ακόμη και με... αποχώρησή τους από τη χώρα εφόσον εκλεγεί ο πολιτικός τους αντίπαλος.Μεταξύ πολιτικού συστήματος και δανειστών: από την πλημμελή εφαρμογή των μνημονίων έως τους εκβιασμούς και τις απειλές των «θεσμών» για ψύλλου πήδημα και από την άρνηση εύλογων μεταρρυθμίσεων από τις κυβερνήσεις έως τους παραλογισμούς και τις ακραίες απαιτήσεις των δανειστών. Επενδυτική άπνοια Οι λόγοι για την ανασφάλεια ως προς τις τράπεζες και τις καταθέσεις είναι πολλοί. Όμως ακόμη περισσότεροι είναι οι τομείς της οικονομίας που επηρεάζονται αρνητικά, όπως έδειξαν τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το πρώτο τρίμηνο του έτους και της Κομισιόν για τον Μάιο. Εισαγωγές, εξαγωγές, κατανάλωση και εμπιστοσύνη στην οικονομία εμφανίζουν σαφή μείωση, ο δείκτης οικονομικού κλίματος συνεχίζει να υποχωρεί και, σύμφωνα με το Institute for Management Development, η χώρα υποχωρεί διαρκώς σε επίπεδο ανταγωνιστικότητας. Προφανώς, παρότι οι τελευταίες πολιτικές εξελίξεις βοηθούν και το ενδεχόμενο πολιτικής αστάθειας δεν είναι ισχυρό, η εμπιστοσύνη στην ελληνική οικονομία είναι δύσκολο να ανακτηθεί. Και καθίσταται ακόμη δυσκολότερο διότι, πέραν της κρίσης, παραμένουν ισχυρότατες αρκετές βασικές παθογένειες της οικονομικής και θεσμικής λειτουργίας της χώρας. Ένα τυπικό παράδειγμα είναι το φορολογικό σύστημα, το οποίο είναι πλέον παγκοσμίως διάσημο για τις στρεβλώσεις, την αναποτελεσματικότητά του, τον στραγγαλισμό κάθε απόπειρας οικονομικής δραστηριοποίησης και τις τεράστιες αδικίες που παράγονται από την... αδάμαστη φοροδιαφυγή. Αυτές τις ημέρες ο ΥΠΟΙΚ της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε αναφέρθηκε στην αύξηση του ΦΠΑ λέγοντας ότι αποτελεί ανοησία, αλλά ήταν το μόνο που μπορούσε να συμβεί επειδή η Ελλάδα δεν έχει αποτελεσματικό σύστημα συλλογής των φόρων. Την έλλειψη αξιόπιστου φοροσυλλεκτικού συστήματος έχει επισημάνει δημοσίως ακόμη και ο πρόεδρος Ομπάμα και πλείστοι άλλοι διεθνείς οργανισμοί και προσωπικότητες. Με άλλα λόγια, ένας βασικός πυλώνας της πολιτικής σταθερότητας – έτσι όπως την αντιλαμβάνονται οι επενδυτές, εγχώριοι και ξένοι, μικροί και μεγάλοι – είναι σαθρός και εκλαμβάνεται ως παράγων επενδυτικού κινδύνου. Σαν να μην αρκούσε η σαθρότητα της φορολογικής διοίκησης, έχει επικίνδυνα καθυστερήσει η κατάθεση του επενδυτικού νόμου, ο οποίος, παρότι υπεσχημένος από τους πρώτους μήνες της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, κατατίθεται τώρα – και, προφανώς, δεν μπορεί ακόμη να αξιολογηθεί ολοκληρωμένα. Παράλληλα ανησυχίες εκφράζονται για την αποτελεσματικότητα του επενδυτικού «σχεδίου Γιούνκερ», το οποίο, ενώ έπρεπε σε πανευρωπαϊκό επίπεδο να κινητοποιήσει επενδύσεις ύψους 315 δισ. ευρώ, κατά τον πρώτο χρόνο υλοποίησής του έχει χρηματοδοτήσει έργα ύψους μόλις 11,2 δισ. ευρώ, ενώ από την Ελλάδα υπάρχει μόνο η χρηματοδότηση της Creta Farm, η οποία εντάχθηκε μόλις πριν από ελάχιστο καιρό. Ελλείψεις και στρεβλώσεις Η επενδυτική άπνοια είναι πλέον καθηλωτική για την οικονομία και οι προβλέψεις για την ανάπτυξη επισφαλείς. Έτσι θα παραμένουν όσο καιρό το ελληνικό «μαγαζί» είναι ανοργάνωτο και χωρίς σαφή στοχοθεσία, χωρίς χρηματοδότηση και παροχή κινήτρων σε τομείς με – έστω βραχυχρόνιο – συγκριτικό πλεονέκτημα, χωρίς αναπτυξιακό προσανατολισμό της φορολογίας, χωρίς έμφαση στην καινοτομία, χωρίς ξεκαθάρισμα των χρεοκοπημένων «ζόμπι» και αναδιάρθρωση του επιχειρηματικού τοπίου, χωρίς επιστροφή των καταθέσεων και χρηματοδότηση της οικονομίας. Η επανάπαυση, η απουσία σαφούς πολιτικού προγραμματισμού για τους παραγωγικούς κλάδους της οικονομίας, η εναπόθεση των όποιων ελπίδων στον τουρισμό – ο οποίος καλείται να καλύψει όλες τις αβαρίες σε επίπεδο εισροής εσόδων και επενδύσεων –, η μονομερής εμμονή στην κρατική ενίσχυση καταδικασμένων μοντέλων και αντικειμένων, η προσκόλληση των επιχειρήσεων σε χρεοκοπημένα αντικείμενα και μοντέλα λειτουργίας, η αδράνεια και η παρασιτική λειτουργία εταιρειών, ο φόβος έναντι της ανάληψης επιχειρηματικού ρίσκου είναι τα χαρακτηριστικά στοιχεία μιας οικονομίας που δεν έχει καμιά σοβαρή δυνατότητα εξόδου από την κρίση. Ο επενδυτικός νόμος, ο οποίος τις επόμενες ώρες ή εικοσιτετράωρα θα πάρει τον δρόμο για τη Βουλή, ας γίνει μια καλή αρχή. Προφανώς δεν είναι αρκετός, αλλά από κάπου πρέπει να αρχίσει η αντίστροφη πορεία. Υπό την προϋπόθεση βεβαίως ότι δεν θα μείνουμε στην απλή κατάθεση ενός νόμου.ΤράπεζεςΕΚΤκαταθέσειςΣΥΡΙΖΑIssue: 1919Issue date: 02-06-2016Has video: