Anna Vasof: Κατασκευάζω με απλά καθημερινά αντικείμενα παράξενους μηχανισμούς

17:19 31/1/2017 - Πηγή: Culture Now

Η καλλιτέχνης Anna Vasof με έδρα τη Βιέννη μίλησε στο Culture Now για την έκθεσή της Things and Wonders, η οποία περιλαμβάνει μία σειρά παλαιότερων έργων και νέων που δημιούργησε στην Αθήνα και θα παρουσιαστούν στην CHEAPART στα Εξάρχεια από τις 2 - 24 Φεβρουαρίου.

Συνέντευξη: Στρατής Πανταζής

Culture Now: Ποια είναι η κεντρική ιδέα της ατομικής έκθεσης στην CHEAPART γενικότερα στο έργο σας;

Anna Vasof: Μου αρέσει

να πηγαίνω στην καρδιά της κάθε ερώτησης και να ξεκινώ από το μηδέν. Συχνά θέλω να ανακαλύψω τα στοιχειώδη εκ νέου από τη δική μου σκοπιά. Με τα «Νon-Stop Stop-Motion» βίντεο προσπαθώ να κατανοήσω τους μηχανισμούς της οπτικής αντίληψης. Η σειρά των έργων με τα παπούτσια είναι ένα είδος εξερεύνησης της ανθρώπινης κίνησης. Κάποια άλλα project έχουν να κάνουν με απλά καθημερινά αντικείμενα, όπως σκούπες, ψαλίδια, σφυριά, ποτήρια μολύβια κλπ. Κατασκευάζω με αυτά παράξενους μηχανισμούς που αλλάζουν τη γνωστή και συνήθη λειτουργία τους. Με αυτό τον τρόπο δημιουργώ μικρές ή μεγάλες εκπλήξεις που παρουσιάζουν τον ήδη γνωστό κόσμο από μια άλλη όμως οπτική.

CN: Επίσης η ιστοσελίδα σας λέγεται ‘elevator’ που το μεταφράζετε στα ελληνικά ως ‘αννσανσέρ’. Έχει σχέση με την κεντρική ιδέα του έργου σας και τις τεχνικές που ακολουθείτε;

AV: Όχι, δεν έχει άμεση σχέση, το όνομα έχει πιο πολύ να κάνει με τη μορφή της σελίδας, όσο προχωράς με τη ροδέλα του ποντικιού προς τα πάνω ανεβαίνει ένας ανελκυστήρας με εικόνες από τα έργα μου μέσα. Όσο για το ‘αννσανσέρ’, είναι το κλασικό χαζό αστειάκι που κάνω με το όνομά μου, αννσανσέρ, αννασύνθεση, ανναδίπλωση, ανναγούλα κλπ.

CN: Ο τίτλος της έκθεσης Things and Wonders και η φύση των έργων σας, μου φέρνουν στο νου τα περίεργα αντικείμενα που συναντάμε στα cabinets of curiosities (wunderkammer). Υπάρχει κάποια σχέση;

AV: Τα cabinets of curiosities ήταν μήπως κάποια έπιπλα, συνήθως ντουλάπες, που βάζανε οι αριστοκράτες της αναγέννησης τις συλλογές τους από παράξενα αντικείμενα σε σχέση με τις φυσικές επιστήμες, τη γεωλογία, την αρχαιολογία, την εθνογραφία κλπ;

Αν ναι, τότε νομίζω ότι αυτό που θα δείξω στη CHEAPART δεν έχει κάποια άμεση σχέση. Βεβαίως και χρησιμοποιώ αντικείμενα, αλλά όχι ιδιαίτερα, εντελώς καθημερινά και αναγνωρίσιμα, τα οποία γίνονται ουσιαστικά η πρώτη ύλη για να κατασκευάσω μηχανισμούς, που θα παράξουν νόημα. Δεν είναι τα ίδια τα αντικείμενα ή η συλλογή τους αυτό που έχει για μένα σημασία, αλλά αυτό που προκύπτει από αυτά.

Τα cabinets of curiosities ίσως σας τα θύμισε η λέξη του του τίτλου Wonders. Αλλά το Things and Wonders είναι η αγγλική μετάφραση του ειρωνικού Πράματα και Θάματα, το οποίο στα αγγλικά γίνεται ένας λόγιος τίτλος. Και αυτή ή αλλαγή μέσω μιας απλής μετάφρασης γίνεται πάλι ένα ενδιαφέρον για μένα αστείο.

CN: Στα δικά μου μάτια, τα έργα ή οι εφευρέσεις σας έχουν στοιχεία από το Σουρεαλισμό και την Κινητική τέχνη, ενώ και ο Ντα Βίντσι πέρα από καλλιτέχνης ήταν και εφευρέτης μηχανών. Υπάρχουν κάποιες επιρροές στο έργο σας;

AV: Αυτό που μου λέτε τώρα είναι φοβερό! Μόλις χτες φαντάστηκα να βάζω τον άνθρωπο του Ντα Βίντσι για να είμαι πιο ακριβής τον άνθρωπο του Βιτρούβιου του Ντα Βίντσι να κρατιέται μέσα σε μια ρόδα ποδηλάτου, να τον πηγαίνω βόλτα στην πόλη και κάθε φορά που γυρίζει η ρόδα, να του πατάει τα χέρια και τα μαλλιά πάνω στην άσφαλτο.

CN: Σε μία παλαιότερη συνέντευξή σας εξηγείτε ότι από παιδί ξεκινήσατε να δημιουργείτε/εφευρίσκετε μηχανές. Συνήθως αυτό δείχνει ένα παιδί που αργότερα θα εξελιχθεί σε άνθρωπο που θα ασχοληθεί με τη μηχανολογία και την τεχνολογία. Εσάς τι ήταν αυτό που σας ώθησε στην τέχνη;

AV: Μάλλον το γεγονός το ότι αυτά που εφεύρισκα είχαν ήδη εφευρεθεί και λειτουργούσαν για αυτό που είχαν σχεδιαστεί πολύ καλύτερα από ότι τα δικά μου. Οι δικοί μου για παράδειγμα σεισμογράφοι δεν μπορούσαν να καταγράψουν δονήσεις σεισμών παρά μόνο τον προσωπικό τους σεισμό, για παράδειγμα το ταρακούνημα που θα τους προκαλούσε η πτώση από ένα μεγάλο ύψος κάτω.

CN: Κάποια από τα έργα σας αγγίζουν πολιτικοκοινωνικά ζητήματα. Γιατί έχετε επιλέξει να τα αγγίζετε μέσω της δημιουργίας μηχανών που έχουν έντονο το στοιχείο του χιούμορ και του παιχνιδιού;

AV: Δεν νομίζω ότι είναι συνειδητή επιλογή, έτσι αντιλαμβάνομαι πολλά από τα πολιτικοκοινωνικά ζητήματα. Αν προσπαθήσω να τα αντιληφθώ με άλλον τρόπο, ίσως θα με καταβάλει η θλίψη, και ίσως αρχίσω μετά να γκρινιάζω, και αυτό ίσως αρχίσει να συντηρεί κοινοτοπίες, που συντηρούν με την σειρά τους τα πολιτικοκοινωνικά ζητήματα που τις προκαλούν.

CN: Θα χαρακτηρίζατε τις κατασκευές/ μηχανές σας λειτουργικές, ενώ για παράδειγμα βλέπουμε μία δυσκολία στην κίνηση του χρήστη;

AV: Αυτά που φτιάχνω είναι λειτουργικά, απλά η λειτουργία είναι διαφορετική. Η ευκολία και η αποδοτικότητα είναι λειτουργίες στον κόσμο της διαφήμισης. Στην τέχνη η δυσκολία είναι τις πιο πολλές φορές πολύ πιο ενδιαφέρουσα. Πως θα σας φαινόταν μια ταινία που ο ήρωας τα βρίσκει όλα εύκολα; Βρίσκει και παντρεύεται αμέσως τον έρωτα της ζωής του δεν θα του συμβεί καμιά αναποδιά και στο τέλος ανακαλύπτει το ελιξήριο της αιώνιας ζωής για να συνεχίσει αυτό το σενάριο για πάντα; Εμένα μάλλον λίγο βαρετή. Εγώ δεν φτιάχνω αφηγηματικές ταινίες ούτε λογοτεχνικές ιστορίες, ωστόσο η έκφραση στην τέχνη, ίσως πηγάζει από τα ίδιο μυστήριο ανθρώπινο κίνητρο ανεξάρτητα το μέσο.

Heavy Writing from Anna Vasof on Vimeo

CN: Στα βίντεο σας βλέπουμε να γίνεται μία καταγραφή της χρήσης των μηχανών σας από εσάς ή από άλλους, με αποτέλεσμα τα έργα να είναι διαδραστικά αλλά και να έχουν στοιχεία της performance. Συμφωνείτε ότι στα έργα σας υπάρχει η διαδικασία της performance;

AV: Εγώ ίσως και να συμφωνούσα αλλά οι performer μάλλον δεν θα συμφωνούσαν και τους καταλαβαίνω εν μέρη, διότι οι performer χρησιμοποιούν το σώμα τους ως μέσω έκφρασης, εγώ απλά ενεργοποιώ τους μηχανισμούς που φτιάχνω. H performance μου θα μπορούσε να συγκριθεί με εκείνη των πρώτων κινηματογραφιστών που γυρνούσαν τις μανιβέλες των ξύλινων καμερών.

CN: Πέρα από την παραγωγή έργων, κάνετε το διδακτορικό σας πάνω σε μία τεχνική animation που έχετε εσείς δημιουργήσει. Μπορείτε να μας μιλήσετε για αυτήν;

AV: Αυτή την τεχνική την ονομάζω Non-Stop Stop-Motion έχει κοινά χαρακτηριστικά με τη Stop-Motion τεχνική αλλά διαφέρει στο βασικό τεχνικό στοιχείο παραγωγής. Το Stop. Δηλαδή το Stop Motion παραδοσιακά βασίζεται στη ψευδαίσθηση που προκαλεί η σύνθεση φωτογραφικών καρέ σε μια ακολουθία. Στο Non-Stop Stop-Motion δεν χρησιμοποιείται η φωτογραφία αλλά μια βιντεοκάμερα που συνεχώς φιλμάρει μια ψευδαίσθηση, η οποία προκαλείται από τις stop motion ιδιότητες του χώρου ή του μηχανισμού που τοποθετείται. Το τελικό αποτέλεσμα έχει μεν παρόμοιες διακοπτόμενες κινήσεις, όπως στην τεχνική Stop-Motion animation, αλλά εδώ μπορούμε να δούμε παράλληλα με την ψευδαίσθηση τον πραγματικό χώρο ή τρόπο που θα την παράξει. Μπορούμε να δούμε τουλάχιστον δύο παράλληλους κόσμους που πολλές φορές συγκρούονται. Θα έλεγα ότι αυτή η τεχνική είναι μια ιδανική τεχνική για να αφηγηθεί κανείς αντιθέσεις και παράλληλα να κατανοήσει το τρόπο που παράγεται η ψευδαίσθηση στην κινούμενη εικόνα. Για παράδειγμα στο φιλμάκι Machine, βλέπουμε μια μηχανή που μπορεί να λειτουργεί μόνο τη στιγμή που την καταστρέφω. Είναι επιλογή του θεατή να επιλέξει τι θα του μείνει περισσότερο, η καταστροφή, η λειτουργία, ή αν θα μπορέσει να δει και τα δυο ως αλληλένδετα γεγονότα.

◊ H πρώτη ατομική έκθεση της Anna Vasof στην Ελλάδα, με τίτλο Things and Wonders, παρουσιάζεται στην CHEAPART από τις 2 Φεβρουαρίου. Περισσότερες πληροφορίες, εδώ