Αφιέρωμα στον Luciano Berio στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών

16:32 14/11/2013 - Πηγή: Culture Now

Ένα ολοήμερο αφιέρωμα στο έργο του Luciano Berio, με δράσεις ελεύθερες για το κοινό, θα πραγματοποιηθεί σε όλο το κτίριο της Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών την 1η Δεκεμβρίου 2013. Ένα εορταστικό Open Day, με συναυλίες και εκπαιδευτικά προγράμματα για όλους.

«Η μουσική είναι η επιθυμία των επιθυμιών» δήλωνε ο μεγάλος πρωτοπόρος Ιταλός συνθέτης, που επηρέασε όσο λίγοι τη μουσική του 20ού αιώνα.

Το 2013 είναι επετειακή χρονιά για το συνθέτη που επηρέασε όσο λίγοι τη μουσική του 20ου αιώνα και η Στέγη μας καλεί να γνωρίσουμε το

έργο του, την Κυριακή 1 Δεκεμβρίου 2013, με δράσεις σε όλο το κτίριο.

Από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του μεταπολεμικού μοντερνισμού, ο Λουτσιάνο Μπέριο (1925-2003) εμπλούτισε την πρωτοποριακή μουσική της εποχής του με μία μοναδική μελωδικότητα και έναν πρωτόγνωρο λυρισμό. Με επίκεντρο της δημιουργίας του την ανθρώπινη φωνή – ιδίως την γυναικεία – είναι ίσως ο καλλιτέχνης που αντιπροσωπεύει καλύτερα την κριτική θεωρία και τον στρουκτουραλισμό στην μουσική. Φίλος και συνεργάτης των Eco, Calvino και Sanguineti έχει αφήσει ένα corpus όπου οι θεωρίες της ανοικτής μορφής, οι γλωσσολογικές και φωνολογικές αναζητήσεις, το θέατρο και η ανακύκλωση του μουσικού υλικού παράγουν ένα άκρως προσωπικό όσο και γοητευτικό μουσικό ιδίωμα.

Με αφορμή τα 10 χρόνια από τον θάνατό του θα πραγματοποιηθεί ένα ολοήμερο αφιέρωμα στο έργο του, που φιλοδοξεί να αναδείξει τις πολυποίκιλες όψεις της δημιουργίας του. Τις πρωινές ώρες οι σολίστες θα ερμηνεύσουν κάποια από τα δεξιοτεχνικά σόλο του, όπως οι διάσημες Sequenzas, και θα συνομιλήσουν με το κοινό για την ερμηνεία τους. Παράλληλα, σε διαφορετικό χώρο θα ακουστούν έργα ηλεκτροακουστικής μουσικής και θα προβληθούν φιλμ για τον συνθέτη. Θα ακολουθήσει ένα workshop και μια παρουσίαση της συνεργασίας του με τη διάσημη μέτζο-σοπράνο, Cathy Berberian. Το αφιέρωμα θα ολοκληρωθεί με μια συναυλία μουσικής δωματίου με φωνές, μια ανθολογία χαρακτηριστικών έργων από όλη τη σταδιοδρομία του συνθέτη.

Ο Luciano Berio πήρε τα πρώτα του μαθήματα μουσικής από τον πατέρα του και τον παππού του οι οποίοι ήταν και οι δύο οργανίστες. Στα σπουδαστικά του χρόνια έβγαζε τα προς το ζην συνοδεύοντας στο πιάνο τις τάξεις του τραγουδιού. Εκεί συνάντησε την Αμερικανίδα mezzo-soprano Cathy Berberian, με την οποία παντρευτήκαν αμέσως με την αποφοίτηση τους (χωρίσαν το 1964). Η συνάντηση τους ήταν καθοριστική καθώς ο Berio εμπνεύστηκε ένα αριθμό σημαντικών έργων βασισμένων τις μοναδικές φωνητικές της ικανότητες.
Το πιο φημισμένο έργο του Berio είναι μάλλον η Sinfonia (1967–69), για ορχήστρα και οκτώ φωνές με ηλεκτρονική ενίσχυση. Οι φωνές δεν χρησιμοποιούνται με συμβατικό τρόπο: συχνά δεν τραγουδούν καθόλου αλλά μιλάνε, ψιθυρίζουν ή κραυγάζουν τα κείμενα του έργου. Το Τρίτο μέρος του έργου υπερθέτει στο scherzo της Δεύτερης Συμφωνίας του Mahler που αποτελεί κατά κάποιον τρόπο την ραχοκοκαλιά του έργου ένα μεγάλο αριθμό από λογοτεχνικά και μουσικά παραθέματα.

Με τον τίτλο Sequenza, συνέθεσε μία σειρά δεξιοτεχνικών έργων για σόλο όργανα. Τα έργα αυτά διερευνούν πλήρως τις δυνατότητες κάθε οργάνου και συχνά επιστρατεύουν ειδικές τεχνικές εκτέλεσης.Ορισμένες από αυτές αποτέλεσαν αυτούσιο το δομικό υλικό για άλλες συνθέσεις του Berio για μεγαλύτερα σύνολα.
Στους μαθητές του περιλαμβάνονται συνθέτες τόσο διαφορετικοί μεταξύ τους και με αυτόν όπως οι Louis Andriessen, Steve Reich, Luca Francesconi, Phil Lesh του θρυλικού ρόκ συγκροτήματος Grateful Dead.

Καλλιτεχνικός σχεδιασμός-οργάνωση: Κατερίνα Τσεντς
Μουσικολογική επιμέλεια: Ανάργυρος Δενιόζος

Σύνολο ΤΩΡΑ
Φανή Αντωνέλου: σοπράνο
Άννα Παγκάλου: μέτζο-σοπράνο
Θεοδώρα Μπάκα: μέτζο-σοπράνο
Κατερίνα Τσεντς: φλάουτο, πίκολο, άλτο φλάουτο
Krista Martynes: κλαρινέτο, μπάσο κλαρινέτο
Άγγελος Πολίτης: κλαρινέτο
Δημήτρης Χανδράκης: βιολί
Δημήτρης Καρακαντάς: βιολί
Αγγέλα Γιαννάκη: βιόλα
Νικόλαος Καβάκος: βιολοντσέλο
Βασίλης Παπαβασιλείου: κοντραμπάσο
Λορέντα Ράμου: πιάνο
Παναγιώτης Ανδρέογλου: ακορντεόν
Θοδωρής Μιλκόφ: κρουστά
Μαρία-Χριστίνα Παπαδοπούλου: άρπα
Ανάργυρος Δενιόζος: live electronics