Ανιχνεύοντας την «αόρατη» γραφή - Σοφία Ντενίση

11:40 10/4/2014 - Πηγή: Culture Now

Από τις εκδόσεις Νεφέλη κυκλοφορεί το βιβλίο της Σοφίας Ντενίση, με τίτλο Ανιχνεύοντας την «αόρατη» γραφή. Γυναίκες και γραφή στα χρόνια του ελληνικού διαφωτισμού-ρομαντισμού.

Υψηλάντη Δουδού, ποιήτρια· Κατήνκω Δόμνα, ποιήτρια· Καμπουράκη Αντωνούσα, ποιήτρια, θεατρική συγγραφέας· Σαμαρτζίδου Ευφροσύνη, δημοσιογράφος, εκδότρια γυναικείου περιοδικού, ποιήτρια· Δοσίου Αικατερίνη, μεταφράστρια· Δραγούμη Ζωή, μεταφράστρια, διηγηματογράφος· Λαμπίση Σοφία, ποιήτρια· Οικονομίδου Φωτεινή, ποιήτρια· Μπέτσου Μαριέττα, ποιήτρια· Μηχανίδου Μαρία, μυθιστοριογράφος, θεατρική

συγγραφέας· Ζάρκου Αικατερίνη, δοκιμιογράφος· Λεοντιάς Σαπφώ, ποιήτρια, συγγραφέας παιδαγωγικών συγγραμμάτων και παιδικού θεάτρου. Όλες πρωτοπόροι, όλες σημαντικές, όλες «αόρατες». Αυτές είναι μερικές από τις λησμονημένες δημιουργούς των γυναικείων γραμμάτων μας, τις οποίες αποπειράται να καταστήσει «ορατές» η παρούσα εργασία, χαρτογραφώντας τη γυναικεία συγγραφική δημιουργία από τα πρώτα σποραδικά της φανερώματα στα τέλη του 18ου αιώνα μέχρι την εμφάνιση της Καλλιρρόης Παρρέν και του κύκλου της τη δεκαετία του 1880.

Διερευνώνται πρωτίστως οι κοινωνικές και ιδεολογικές δυσκολίες που αντιμετώπισαν οι ενασχολούμενες με τα γράμματα στην προσπάθειά τους να συμμετάσχουν ενεργά στη δημόσια σφαίρα, οι ιδεοληψίες σε σχέση με το θέμα της μόρφωσης των κοριτσιών, θέματα εκπαίδευσης αλλά και προκαταλήψεων που άπτονται του φύλου τους. Αναδεικνύεται με τρόπο συστηματικό η πνευματική παραγωγή των γυναικών δημιουργών, η οποία συμπεριλαμβάνει αφενός τις αυτοτελείς εκδόσεις έργων τους, αφετέρου τις συνεργασίες τους στον περιοδικό τύπο της εποχής, στον οποίο απαντούν και τα πρώτα γυναικεία περιοδικά. Η μελέτη δεν προσεγγίζει μόνο τα λογοτεχνικά έργα, αλλά οποιουδήποτε τύπου γυναικεία συνεργασία (πρωτότυπη ή μεταφρασμένη), συμπεριλαμβανομένων παιδαγωγικών μελετών, άρθρων για το γυναικείο ζήτημα, επιστημονικών πραγματειών, δημοσιευμάτων ποικίλης ύλης, κ.ά. Στόχος της είναι η αποκατάσταση των άγνωστων στις μέρες μας πρωτοπόρων γυναικών δημιουργών, η ανάδειξη του πνευματικού τους έργου και –γιατί όχι;– η διεκδίκηση μιας θέσης για το πρόσωπο και το έργο τους στις Ιστορίες της νεοελληνικής λογοτεχνίας.

Η Σοφία Ντενίση είναι απόφοιτος του τμήματος της Αγγλικής Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (B.A. και Ph.D) και του University of Massachusetts στο Amherst (Μ.Α.). Είναι αναπληρώτρια καθηγήτρια της Ιστορίας και κριτικής της λογοτεχνίας στο τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης της Α.Σ.Κ.Τ. Εργασίες της έχουν δημοσιευτεί από σημαντικούς εκδοτικούς οίκους (Καστανιώτης, Περίπλους, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, Σοκόλης, Δόμος, Εταιρεία Σπουδών, University Studio Press, Hellenic Publishing, Gutenberg, Editions des femmes, κ.ά.) και σε έγκριτα φιλολογικά περιοδικά (Πολίτης, Διαβάζω, Λέξη, Δέντρο, Περίπλους, Σύγκριση, Μικροφιλολογικά, Ύλανδρον, Κάμπος-Cambridge Papers in Modern Greek, Cahiers Balkaniques, Bulletin de Liaison Neo-Hellenique, Neohellikon κ.ά.).

Έχει δημοσιεύσει τα βιβλία: To ελληνικό ιστορικό μυθιστόρημα και ο Sir Walter Scott, Αθήνα: Καστανιώτης, 1994· Μεταφράσεις μυθιστορημάτων και διηγημάτων: 1830-1880, Αθήνα: Περίπλους, 1995. Έχει επιμεληθεί τα βιβλία: Ταυτότητα και ετερότητα στη λογοτεχνία, 18ος-20ός αι.,τόμ. Α΄, Αθήνα: Δόμος, 2000· Η γυναικεία λογοτεχνική και εικαστική παρουσία στα περιοδικά Λόγου και Τέχνης, 1900-1940, Αθήνα: Gutenberg, 2007 και Το διήγημα στην ελληνική και στις ξένες λογοτεχνίες: Θεωρία - γραφή - πρόσληψη, Αθήνα: Gutenberg, 2009. Τέλος, σε συνεργασία με τον Henri Tonnet, επιμελήθηκε το τμήμα που αφορά την ελληνική και κυπριακή λογοτεχνία στο Le Dictionnaire universel des Créatrices, Paris: des femmes - Antoinette Fouque, 2013.

Σχεδιασμός βιβλίου: Π. Δουβίτσας