Μπελγκρέιβια - Julian Fellowes: Κριτική βιβλίου

10:10 6/2/2017 - Πηγή: Culture Now

Ο Julian Fellowes είναι γνωστός σεναριογράφος και συγγραφέας, με μας τους Έλληνες να τον γνωρίζουμε κυρίως με την πρώτη του ιδιότητα, και αυτό εξαιτίας της προβολής της πολύ επιτυχημένης του σειράς, "Ο Πύργος του Ντάουντον", στη χώρα μας. Πλέον, έφτασε η ώρα να τον γνωρίσουμε και με τη δεύτερη, και αυτό χάρη στο βιβλίο του "Μπελγκρέιβια", το οποίο κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος, οι οποίες έχουν κάνει εντυπωσιακό άνοιγμα στη ξένη λογοτεχνία, αλλά και πολύ προσεγμένες

και σπουδαίες συνάμα επιλογές. Είναι, λοιπόν, το εν λόγω βιβλίο, που βρίθει από πάθη, έρωτας, σκοτεινά μυστικά, μισαλλοδοξίες και κοινωνικές διακρίσεις, ένα ακόμα αριστούργημα;

Η ιστορία μας ξεκινάει με ένα σουαρέ που λαμβάνει χώρα στις Βρυξέλλες, στο οποίο είναι μαζεμένη όλη η αφρόκρεμα της Βρετανίας. Ανάμεσά τους, η Σοφία, κόρη του Τζέιμς Τρέντσαρντ, ενός εμπόρου της εποχής με μεγάλες φιλοδοξίες, και ο Λόρδος Έντμουντ, οι οποίοι ζουν τον απόλυτο έρωτα, πηγαίνοντας κόντρα στα κοινωνικά "πρέπει" που δεν τους θέλουν μαζί. Όμως κανείς δεν μπορεί να φανταστεί αυτό που θ' ακολουθήσει την επόμενη μέρα. Η μάχη του Βατερλό θα σκορπίσει το θάνατο και την ίδια στιγμή, θα καταστρέψει τα όνειρα των δύο νέων για ένα κοινό, ευτυχισμένο μέλλον. Τα χρόνια περνούν, οι ισορροπίες μοιάζουν να έχουν επανέλθει, και η οικογένεια Τρέντσαρντ, που έχει αποκτήσει πλούτη και δύναμη, ζει σε μια από τις πιο φημισμένες γωνιές της Βρετανίας. Ωστόσο, ο χαμός της Σοφίας, εικοσιπέντε χρόνια πριν, στοιχειώνει ακόμα τις μνήμες τους, όπως στοιχειώνει το μέγαρο τον Μπέλασις ο θάνατος του γιου τους στη μάχη του Βατερλό.

Έχουμε, θεωρητικά, δύο οικογένεια τις οποίες δεν συνδέει τίποτα απολύτως, πέραν του θρήνου και του πένθους που έφερε ο θάνατος των παιδιών τους, τα οποία ονειρευόντουσαν ν' αποκτήσουν ένα κοινό μέλλον που χάθηκε για πάντα. Και όμως, μια τυχαία συνάντηση θα είναι η αρχή της απόδειξης πως τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι, με τους Τρέντσαρντ να έχουν ένα καλά κρυμμένο μυστικό που αν έρθει στο φως, θα οδηγήσει στο τέλος της ζωής τους όπως τη γνωρίζουν σήμερα. Ο κλοιός στενεύει ασφυκτικά γύρω τους, με την οικογένεια να συνειδητοποιεί πως δεν θα μπορεί να παραμένει σιωπηλή για πάντα, και πως θα κληθεί σύντομα ν' αντιμετωπίσει τις συνέπειες των πράξεών της. Γύρω από το μυστικό αυτό χτίζεται ολόκληρη η δομή και η αφήγηση της εν λόγω ιστορίας, οι πτυχές της οποίες ξετυλίγονται και εξελίσσονται με κινηματογραφικό ρυθμό μπροστά στα μάτια του αναγνώστη, ο οποίος δεν μπορεί να υποθέσει τι πραγματικά έχει συμβεί, αφού η αλήθεια του κάθε εμπλεκόμενου δεν αποκαλύπτεται παρά μονάχα όταν φτάνει η σωστή ώρα γι' αυτό.

Η ιστορία του "Μπελγκρέιβια" δεν χαρακτηρίζεται από έντονη δράση, ούτε από ανατροπές που κόβουν την ανάσα, αλλά έχω την αίσθηση πως, έτσι κι αλλιώς, κάτι τέτοιο δεν υπήρξε ούτε για μια στιγμή ο αυτοσκοπός του συγγραφέα. Η ιστορία καταφέρνει ν' αποκτήσει, και να διατηρήσει, τη δυναμική της καθ' όλη την εξέλιξή της, πράγμα που οφείλεται στον αριστοτεχνικό τρόπο με τον οποίο ο Fellowes χειρίζεται την αφήγησή του, η οποία είναι πολυδιάστατη και με βαθύτερα μηνύματα, νοηματοδοτώντας τους ταξικούς και κοινωνικούς κανόνες και θεσμούς μιας ολόκληρης εποχής. Ο συγγραφέας έχει μελετήσει ιστορικά το χωροχρόνο στον οποίο τοποθετεί τη δράση της μυθιστορίας τους, πράγμα απολύτως ξεκάθαρο και εμφανές, και παρά που έχει αποδώσει με ρεαλιστικότητα το λαμπερό περιτύλιγμα μιας αριστοκρατίας που φαντάζει γοητευτική, δεν διστάζει να το τσαλακώσει και να το λερώσει με πινελιές σκληρής αποτύπωσης της αδυσώπητης και βρόμικης πραγματικότητας που κρύβεται πίσω από την εικόνα του φαίνεσθαι.

Αναμφίβολα, ο τόπος και ο χρόνος που λαμβάνουν χώρα τα εκάστοτε γεγονότα, καθιστούν την ιστορία γοητευτική κι ενδιαφέρουσα, χωρίς καν να χρειαστεί ο συγγραφέας να προσπαθήσει γι' αυτό. Ωστόσο, αυτό που την καθιστά πραγματικά και ουσιαστικά ενδιαφέρουσα, είναι οι χαρακτήρες της, οι οποίοι είναι άκρως καλοδουλεμένη, με ψυχογραφήματα που αναλύονται στον απόλυτο βαθμό, δομώντας και αποδομώντας τον πυρήνα της ίδιας τους της ύπαρξης καθώς και των αποφάσεών τους μέσα στο πέρασμα του χρόνου. Δύο γενιές συγκρούονται, στα θέλω και στα πρέπει τους, με τους μεν να κερδίζουν την εξιλέωση και τη λύτρωση που αποζητά η ψυχή τους, και τους δε να κερδίζουν τη γνώση που μόνο η εμπειρία του να ζεις, να θυσιάσεις, να ρισκάρεις, ακόμα και του να χάνεις, μπορεί να προσφέρει. Ένα μυθιστόρημα που αναλύει σε βάθος την κοινωνία μιας ολόκληρης εποχής, και που την ξεμπροστιάζει διεκδικώντας την αλήθεια και τη δικαίωση.

Το βιβλίο του Julian Fellowes, Μπελγκρέιβια, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κλειδάριθμος.