Επιστροφή στα Αντικύθηρα

11:22 12/12/2014 - Πηγή: Culture Now

Την Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2014 πραγματοποιήθηκε στο «Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη» εκδήλωση με θέμα «Επιστροφή στα Αντικύθηρα». Η εκδήλωση έλαβε χώρα στο ανακαινισμένο κτήριο του Ιδρύματος στο οποίο στεγάζεται η Ιστορική Βιβλιοθήκη του και η Ναυτική Συλλογή.

Στο κατάμεστο από κόσμο κτήριο της οδού 2ας Μεραρχίας, οι παρευρισκόμενοι είχαν τη μοναδική ευκαιρία να δουν τα ευρήματα των πρόσφατων εναλίων ανασκαφών στο ναυάγιο των Αντικυθήρων, αφού για πρώτη φορά τα συγκεκριμένα ευρήματα «βγήκαν» από τους χώρους της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, όπου φυλάσσονται και συντηρούνται. Η άδεια για

τη μεταφορά και την έκθεση των αντικειμένων δόθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού και τη Διεύθυνση της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων ειδικά για τη χθεσινή εκδήλωση.

Η εκδήλωση άρχισε με τον χαιρετισμό που απηύθηνε ο Υπουργός Πολιτισμού & Αθλητισμού Κώστας Τασούλας, ο οποίος εξήρε τόσο το πολιτιστικό και εκπαιδευτικό έργο του «Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη», όσο και την προσφορά του στην ενάλια ανασκαφή του ναυαγίου των Αντικυθήρων. Με ιδιαίτερα θερμά λόγια μίλησε ο Υπουργός για τις προσπάθειες όλων των φορέων, των επιστημόνων που συμμετείχαν στην ενάλια ανασκαφή και την άριστη συνεργασία με την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων. Ο κ. Τασούλας επισήμανε ότι τα επιτυχή αποτελέσματα του συγκεκριμένου έργου αποδεικνύουν τα μέγιστα οφέλη που μπορεί να προσφέρει η άρτια συνεργασία δημοσίων και ιδιωτικών φορέων.

Επίσης την εκδήλωση χαιρέτισε ο εκπρόσωπος της HUBLOT Mathias Buttet.

Ακολούθησε η ομιλία του Προέδρου του «Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη» Πάνου Λασκαρίδη, ο οποίος καλωσόρισε τους παρευρισκόμενους στο ανακαινισμένο κτήριο του Ιδρύματος, παρουσίασε την Ιστορική Βιβλιοθήκη που στεγάζεται στο συγκεκριμένο κτήριο και περιλαμβάνει πλέον των 280.000 τίτλων, ενώ αναφέρθηκε και στα εκπαιδευτικά προγράμματα του Ιδρύματος, τα οποία παρακολουθούν κάθε χρόνο πάνω από 20.000 μαθητές Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Στη συνέχεια μίλησε για τη συμμετοχή του Ιδρύματος ως χορηγός στο πρόγραμμα Επιστροφή στα Αντικύθηρα με την παραχώρηση του σκάφους «Γλάρος» και κατέθεσε την προσωπική του εμπειρία και τον τρόπο που ο ίδιος έζησε την αγωνία και τις προσπάθειες των επιστημόνων τόσο για την ανεύρεση, όσο και για την ανέλκυση των ευρημάτων. Τέλος ευχαρίστησε τον Υπουργό Πολιτισμού Κώστα Τασούλα ο οποίος έδωσε την άδεια για την έκθεση των ευρημάτων στους χώρους του Ιδρύματος και έτσι «προσφέραμε μια μοναδική ευκαιρία στους παρευρισκόμενους της σημερινής βραδιάς».

Η κα Αγγελική Σίμωσι, Διευθύντρια της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, παρουσίασε το ιστορικό των ερευνών από το 1900 έως σήμερα, στο ναυάγιο των Αντικυθήρων το οποίο εγκαινίασε ουσιαστικά την ενάλια αρχαιολογία στη χώρα μας. Αναφέρθηκε στον εντοπισμό του ναυαγίου από Συμιακούς σπογγαλιείς και στην πορεία των διαδικασιών ανέλκυσής τους με τη φροντίδα του καπετάνιου Δημήτρη Κοντού, του Έφορου Αρχαιοτήτων Παναγιώτη Καββαδία, του Υπουργού Σπ. Στάη κ. ά. Τα ευρήματα της περιόδου ήταν ο Έφηβος των Αντικυθήρων και ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων. Ακολούθησε η συμπληρωματική έρευνα στο ναυάγιο από τον Jacques Yves Cousteau το 1976, η οποία έφερε στο φως άλλα τμήματα από το σκαρί του πλοίου, έργα τέχνης κ.ά. Η κ. Σίμωσι τόνισε ότι οι έρευνες του Cousteau οδήγησαν στην ίδρυση της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων από τον Έφορο Αρχαιοτήτων Γεώργιο Παπαθανασόπουλο. Από τότε έως σήμερα η Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων λειτουργεί αδιάκοπα και άοκνα προσφέροντας ένα μεγάλο ερευνητικό έργο. Το πρόγραμμα Επιστροφή στα Αντικύθηρα ξεκίνησε το 2012 με τη χρήση της πλέον σύγχρονης τεχνολογίας και την υποστήριξη του Woods Hole Institute και επικεφαλής τον Brendan Foley. Στο τέλος της ομιλίας της η κ. Σίμωσι αναφέρθηκε στην επιτυχή κατάληξη των φετινών ανασκαφών και την ανέλκυση σπουδαίων ευρημάτων και ολοκλήρωσε την ομιλία της λέγοντας χαρακτηριστικά «Στο ναυάγιο των Αντικυθήρων διακρίνει κανείς την πολυσυλλεκτικότητα του φορτίου. Έτσι τεκμηριώνεται η θεωρία, που θέλει την συστηματική διακίνηση ειδών πολυτελείας από την Ανατολική Μεσόγειο ως προϊόντων εμπορίας ή σύλησης – μέσω των θαλασσίων μεταφορών - με παραλήπτες, πλούσιους ενδιφερόμενους στην Ιταλία Το πλοίο που ναυάγησε στα Αντικύθηρα δεν ήταν ένα μεταφορικό πλοίο αγαθών, ήταν, θα μπορούσε να πει κανείς, ένα πλωτό Μουσείο».

Ο Επιστημονικός Υπεύθυνος της ανασκαφής, Θεοτόκης Θεοδούλου αναφέρθηκε στον ρόλο του ανθρώπινου παράγοντα, της έρευνας και του ίδιου του ναυαγίου των Αντικυθήρων από το 1900 έως σήμερα. Ακολούθησε η παρουσίαση των ευρημάτων και των πρώτων συμπερασμάτων της ενάλιας ανασκαφής.

Το επιστημονικό μέρος των ανασκαφών παρουσίασε ο Ερευνητής του Ωκεανογραφικού Ινστιτούτου Woods Hole των Η.Π.Α., Brendan Foley ο οποίος επισήμανε την επιστημονική σημασία και τη σπουδαιότητα της χαρτογράφησης του ναυαγίου όχι μόνο για τις φετινές έρευνες, αλλά κυρίως για εκείνες που θα διεξαχθούν τα επόμενα χρόνια. Η χαρτογράφηση οδήγησε τους επιστήμονες σε πιο συγκεκριμένες εκτιμήσεις για τη διασπορά των ευρημάτων στον βυθό και θα αποτελέσει τον «μπούσουλα» στις ενάλιες έρευνες στο μέλλον. Επίσης ο ίδιος παρουσίασε τα σχέδια των επιστημόνων για την οργάνωση των εναλίων ανασκαφών που σχεδιάζονται τα επόμενα 5 χρόνια. Τέλος ο κ. Foley ευχαρίστησε το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού, την Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων, τους χορηγούς, τους υπόλοιπους φορείς και τόνισε ότι η σύμπραξη όλων των υπηρεσιών και των ανθρώπων τους οδήγησε στην επιτυχή κατάληξη των φετινών ερευνών και έβαλε τα θεμέλια για μια άρτια και διαρκή συνεργασία που θα επιφέρει σπουδαιότερα αποτελέσματα στις επόμενες ανασκαφές.

Στην εκδήλωση παρευρέθησαν: ο Υπουργός Πολιτισμού & Αθλητισμού Κώστας Τασούλας, η πρώην Επίτροπος Μαρία Δαμανάκη, ο Αρχηγός ΓΕΝ Αντιναύαρχος Ευάγγελος Αποστολάκης Π.Ν., ο Αρχηγός του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής Αντιναύαρχος Λ.Σ. Αθανάσιος Αθανασόπουλος, οι πρώην Υπουργοί Σταύρος Σουμάκης και Γιώργος Δρυς, ο Δήμαρχος Κυθήρων – Αντικυθήρων Ευστράτιος Χαρχαλάκης, Εκπρόσωποι των Πρεσβειών των Η.Π.Α. και της Ελβετίας στην Ελλάδα, ο Ακαδημαϊκός Κωνσταντίνος Σβολόπουλος, η Διευθύντρια του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου Μαρία Λαγογιάννη, ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Μποδοσάκη Δημήτρης Βλαστός, ο Κυβερνήτης του Θωρηκτού Αβέρωφ Πλωτάρχης Παναγιώτης Τριπόντικας Π.Ν., η Πρόεδρος του Ναυτικού Μουσείου Ελλάδος Αναστασία Αναγνωστοπούλου – Παλούμπη, Μέλη της Ακαδημαϊκής και Επιστημονικής Κοινότητας, δύτες από την ομάδα εξερεύνησης του ναυαγίου των Αντικυθήρων, συνεργάτες της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων, Μέλη της Επιστημονικής Επιτροπής του Ιδρύματος, φοιτητές και ερευνητές.