Η διαστροφή της ανάγνωσης – Edith Wharton

10:16 18/7/2013 - Πηγή: Culture Now

Το βιβλίο:
Κυκλοφορεί στη βιβλιοφιλική σειρά της «Άγρας»: Ο ΑΤΑΚΤΟΣ ΛΑΓΟΣ το ιδιοφυές δοκίμιο της Αμερικανίδας μυθιστοριογράφου Ήντιθ Ουώρτον (1862-1937) όπου δηκτικά καταρρίπτει τους αυτονόητους κοινούς τόπους γύρω από τις «αρετές» της ανάγνωσης.

Η λεγόμενη «διάδοση της γνώσης», που συνήθως την κατατάσσουμε στην κατηγορία των σύγχρονων προόδων, μαζί με την κεντρική θέρμανση και την καθολική ψήφο, έχει συμπτωματικά οδηγήσει στη γέννηση μιας νέας διαστροφής – της διαστροφής της ανάγνωσης.
Απ’ όλες τις διαστροφές οι πιο δύσκολες να ξεριζωθούν είναι εκείνες που από τον πολύ κόσμο

θεωρούνται αρετές. Ανάμεσά τους η ανάγνωση κατέχει την πρώτη θέση. Ότι το να διαβάζεις σκουπίδια αποτελεί διαστροφή είναι γενικά παραδεκτό· το διάβασμα όμως καθεαυτό –το διάβασμα ως συνήθεια, παρότι πρόσφατη– συναγωνίζεται ήδη φτασμένες αρετές όπως η αποταμίευση, η εγκράτεια, το πρωινό ξύπνημα και η τακτική άσκηση. Υπάρχει ωστόσο κάτι το παράξενα επιθετικό στην αρετή του αναγνώστη από αίσθηση καθήκοντος.

[...] Όταν ο μηχανικός αναγνώστης, οπλισμένος με αυτή τη μεγάλη ιδέα για το καθήκον του, εισβάλλει στην επικράτεια των γραμμάτων –συζητά, κριτικάρει, καταδικάζει ή, ακόμα χειρότερα, επαινεί– τότε είναι που η διαστροφή της ανάγνωσης γίνεται απειλή για τη λογοτεχνία.

[...] Το να διαβάζεις δεν είναι αρετή· το να διαβάζεις καλά όμως είναι τέχνη, μια τέχνη που μόνο ο γεννημένος αναγνώστης μπορεί να την κατακτήσει.

Η συγγραφέας:
Δημιουργός και τέκνο των Χρόνων της Αθωότητας, η ΗΝΤΙΘ ΟΥΩΡΤΟΝ γεννήθηκε το 1862 στους κόλπους της μεγαλοαστικής νεοϋορκέζικης οικογένειας Τζόουνς. Στα τέσσερά της χρόνια η οικογένεια αναχώρησε για την Ευρώπη σε αναζήτηση υψηλότερου πολιτιστικού επιπέδου από αυτό που προσέφερε η «άξεστη» και «επαρχιακή» Αμερική· στη Νέα Υόρκη επέστρεψαν το 1874. «Στα μάτια της επαρχιώτικης κοινωνίας μας», έλεγε αργότερα η ίδια, «η συγγραφή θεωρείται κάτι μεταξύ μυστηριακής δύναμης και χειρωνακτικής εργασίας» – δύο πράγματα εξίσου απεχθή στον κοινωνικό της περίγυρο. Η Ήντιθ δεν αποθαρρύνθηκε και το 1899 εξέδωσε για πρώτη φορά ορισμένα από τα διηγήματά της, έχοντας εν τω μεταξύ αποκτήσει τη φιλία και την εκτίμηση του Henry James. Τo 1905 κυκλοφόρησε το πρώτο μπεστ-σέλλερ της, Το σπίτι της ευθυμίας (The House of Mirth), και ακολούθησαν, μεταξύ πολλών άλλων, το μυθιστόρημα Ήθαν Φρομ το 1911 –«η τελευταία μεγάλη αμερικανική ιστορία αγάπης» κατά τους κριτικούς– και το περίφημο Τα χρόνια της αθωότητας το 1920, που της χάρισε το βραβείο Πούλιτζερ , διάκριση η οποία απονεμόταν πρώτη φορά σε γυναίκα. Πέθανε στη Γαλλία το 1937, σε ηλικία εβδομηνταπέντε ετών.