Η Φιλαρμονική του Βερολίνου, υπό τον μαέστρο Τουγκάν Σοχίεφ στο Μέγαρο Μουσικής

12:31 11/10/2016 - Πηγή: Culture Now

Ενάμιση χρόνο μετά την εμφάνισή της στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών για το Κοντσέρτο της Ευρώπης, η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Βερολίνου, ένα από τα καλύτερα μουσικά σύνολα του κόσμου, επιστρέφει για μία και μοναδική συναυλία την Κυριακή 16 Οκτωβρίου (ώρα έναρξης 20:30) στην Αίθουσα Χρήστος Λαμπράκης.

Μαζί της εμφανίζεται ο Νικολάι Λουγκάνσκι, ένας από τους κορυφαίους πιανίστες της εποχής μας, ο οποίος θα ερμηνεύσει τη δεξιοτεχνική Ραψωδία σε ένα θέμα του Παγκανίνι για

πιάνο και ορχήστρα του Σεργκέι Ραχμάνινοφ. Η Ορχήστρα, υπό την καθοδήγηση του διεθνούς φήμης μαέστρου Τουγκάν Σοχίεφ, θα παρουσιάσει επίσης τον Καταραμένο κυνηγό του Σεζάρ Φρανκ και τη δημοφιλέστατη Σεχραζάτ του Νικολάι Ρίμσκι-Κόρσακοφ. Η πολυαναμενόμενη συναυλία του φημισμένου γερμανικού συνόλου εντάσσεται στον Κύκλο Μεγάλες Ορχήστρες–Μεγάλοι Μαέστροι–Μεγάλοι Ερμηνευτές. Η μετάκληση της Φιλαρμονικής του Βερολίνου πραγματοποιείται χάρη στη γενναιόδωρη χορηγία Έλληνα του εξωτερικού, ο οποίος επιθυμεί η δωρεά του να παραμείνει ανώνυμη.

Έργο της ωριμότητας του Σεζάρ Φρανκ (1822-1890), το συμφωνικό ποίημα Ο καταραμένος κυνηγός (Le chasseur maudit) –το πρώτο στο πρόγραμμα της βραδιάς– βασίζεται στην μπαλάντα Ο άγριος κυνηγός του γερμανού λυρικού ποιητή Γκότφρηντ Άουγκουστ Μπύργκερ (1747-1794). Το έργο του βέλγου –αλλά πολιτογραφημένου γάλλου– συνθέτη ολοκληρώθηκε τον Οκτώβριο του 1882 και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά την 31η Μαρτίου του επομένου έτους στο Παρίσι. Σύμφωνα με σημείωμα του Φρανκ στην παρτιτούρα του, η σύνθεση αφηγείται την ιστορία ενός ασυνείδητου κόμη, ο οποίος, αδιαφορώντας για την ιερότητα της Κυριακής και αγνοώντας τις παρακλήσεις του κόσμου, πηγαίνει έφιππος για κυνήγι. Για την πράξη του αυτή, μια θλιμμένη αλλά αυστηρή φωνή τον καταριέται να διώκεται αιωνίως από τα στοιχεία της κόλασης.

Με τη Ραψωδία σ’ ένα θέμα του Παγκανίνι για πιάνο και ορχήστρα, έργο 43, μια πυροτεχνική σύνθεση μεγάλων δεξιοτεχνικών απαιτήσεων, ο Σεργκέι Ραχμάνινοφ (1873-1943) επιστρέφει στη ρομαντική παράδοση του 19ου αιώνα. Ο λαμπρός ρώσος μουσουργός και βιρτουόζος πιανίστας αξιοποιεί στο έπακρο την παρακαταθήκη του θρυλικού βιολονίστα Νικολό Παγκανίνι, συνθέτη των περίφημων Είκοσι τεσσάρων καπρίτσιων για σόλο βιολί. Το τελευταίο από αυτά ενέπνευσε τον Ραχμάνινοφ, ο οποίος έγραψε τη Ραψωδία το καλοκαίρι του 1934 όταν βρισκόταν στην Ελβετία. Το έργο αποτελείται από μια εισαγωγή, το θέμα και 24 παραλλαγές και ερμηνεύθηκε για πρώτη φορά στις 7 Νοεμβρίου της ίδιας χρονιάς στη Βαλτιμόρη των ΗΠΑ από τον ίδιο τον Ραχμάνινοφ στο πιάνο και από την Ορχήστρα της Φιλαδέλφειας υπό τον Λέοπολντ Στοκόφσκι.

Η συμφωνική σουίτα Σεχραζάτ, έργο 35 γράφτηκε από τον Νικολάι Ρίμσκι-Κόρσακοφ (1844-1908) και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1888, σε μια εποχή που ο συνθέτης ήταν πλέον δεινός ενορχηστρωτής. Ο Κόρσακοφ δημιουργεί έναν εντυπωσιακό, πολύχρωμο ζωγραφικό πίνακα βασισμένο στην ιδέα του αραβικού παραμυθιού Χίλιες και μία νύχτες, ανάγνωσμα του συρμού εκείνη την εποχή στους ρωσικούς κοσμικούς κύκλους. Η Σεχραζάτ είναι ένα τετραμερές έργο που προσπαθεί με τους ήχους του να αφηγηθεί την ιστορία του κακού χαλίφη Σαχριάρ, ο οποίος θανατώνει κάθε γυναίκα μετά την πρώτη ερωτική νύχτα μαζί της. Τελικά, τον μοχθηρό Σαχριάρ θα νικήσει η γλυκιά και παμπόνηρη Σεχραζάτ. Στον πρόλογο του έργου, ο συνθέτης παραθέτει τη βασική ιστορία, παρεμβάλλοντας όμως και άλλες, δευτερεύουσες, με τη μορφή διηγήσεων του Σεβάχ του Θαλασσινού.

Ο διεθνής ρώσος πιανίστας Νικολάι Λουγκάνσκι, αυτή τη σεζόν, κάνει το ντεμπούτο του με τη Φιλαρμονική του Βερολίνου, ενώ έχει προγραμματίσει συνεργασίες με τη Philharmonia, τις Φιλαρμονικές της Τσεχίας, του Φεστιβάλ της Βουδαπέστης και του Μονάχου καθώς και με τις Συμφωνικές του Σαν Φρανσίσκο, της Βοστώνης και με την ιαπωνική NHK. Επίσης, ερμηνεύει σε περιοδεία τα Τρίο του Μπραμς με τον Λεωνίδα Καβάκο και τον Γκωτιέ Καπυσόν, ενώ περιοδεύει στην Ευρώπη με τη Φιλαρμονική της Αγίας Πετρούπολης και τον Γιούρι Τερμικάνοφ, συμμετέχοντας, μεταξύ άλλων, και στα BBC Proms. Επιπλέον, παρουσιάζει κύκλο συναυλιών με όλα τα κοντσέρτα για πιάνο του Προκόφιεφ πλαισιωμένος από τη Βασιλική Ορχήστρα της Σκωτίας και εμφανίζεται σε φημισμένα συμφωνικά κέντρα στη Γερμανία, τη Βρετανία, τη Γαλλία, την Αυστρία και τη Ρωσία. Συμμετέχει τακτικά σε διεθνή φεστιβάλ (La Roque d’Anthéron, Βερμπιέ, Ράινγκαου και Εδιμβούργου).

Έχει τιμηθεί πολλές φορές για την πλούσια δισκογραφική παρουσία του. Η ηχογράφησή του με Σονάτες για πιάνο του Ραχμάνινοφ κέρδισε τα βραβεία Diapason d’or και ECHO Klassik, ενώ η ηχογράφησή του των Κοντσέρτων του Γκρηγκ και του Προκόφιεφ με τον Κεντ Ναγκάνο και τη Γερμανική Συμφωνική του Βερολίνου συμπεριλήφθηκε στον κατάλογο Editor’s Choice του έγκριτου βρετανικού περιοδικού Gramophone. Προηγούμενες δισκογραφικές καταθέσεις του έχουν κερδίσει, μεταξύ άλλων, Diapason d’or, ECHO Klassik και το βραβείο BBC Music Magazine. Το καλοκαίρι του 2014, κυκλοφόρησε ο δίσκος του με τα δύο Κοντσέρτα για πιάνο του Σοπέν και τον Μάιο του 2015 η ηχογράφησή του με τη Σονάτα για πιάνο και τις Impromptus του Σούμπερτ. Το 2013 ο Νικολάι Λουγκάνσκι τιμήθηκε από τη ρωσική κυβέρνηση με τον τίτλο του Καλλιτέχνη του Λαού.

«Μαέστρος φαινόμενο» και «μουσική αποκάλυψη της χρονιάς» (2005) σύμφωνα με την Ένωση Γάλλων Κριτικών, ο Ρώσος Tουγκάν Σοχίεφ είναι μουσικός διευθυντής της Εθνικής Ορχήστρας του Καπιτωλίου της Τουλούζης, της Γερμανικής Συμφωνικής Ορχήστρας του Βερολίνου καθώς και μουσικός διευθυντής και κύριος αρχιμουσικός στο Θέατρο Μπολσόι της Μόσχας.

Περιζήτητος στις σημαντικότερες αίθουσες συναυλιών και όπερας, ο Σοχίεφ συνεργάζεται με τις μεγαλύτερες ορχήστρες του κόσμου. Εκτός από τις εμφανίσεις του με την Εθνική Ορχήστρα του Καπιτωλίου της Τουλούζης (σε Γαλλία, Ευρώπη και Άπω Ανατολή), τα σχέδιά του για την καλλιτεχνική περίοδο 2016-7 περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, παραστάσεις όπερας στο Θέατρο Μπολσόι, συναυλίες με τη Φιλαρμονική του Βερολίνου, την Ορχήστρα της Φιλαδέλφειας, την Ορχήστρα Philharmonia, τη Συμφωνική του Λονδίνου, τη Φιλαρμονική της Βιέννης καθώς και εμφανίσεις στην Ιαπωνία στο πλαίσιο του Μουσικού Φεστιβάλ ΝΗΚ.
Η δισκογραφία του περιλαμβάνει επιτυχημένες παραγωγές με την Ορχήστρα του Καπιτωλίου της Τουλούζης και ηχογραφήσεις έργων του ρωσικού ρεπερτορίου με τη Γερμανική Συμφωνική του Βερολίνου για λογαριασμό γνωστών δισκογραφικών εταιρειών.

Η Φιλαρμονική Ορχήστρα του Βερολίνου ιδρύθηκε το 1882 ως αυτοδιοικούμενο σύνολο. Γρήγορα καθιερώθηκε ως μια από τις πιο σημαντικές και δημοφιλείς ορχήστρες του κόσμου. Βασικοί αρχιμουσικοί της υπήρξαν οι φον Μπύλοου, Νίκις και Φούρτβαινγκλερ, που άφησαν το μουσικό τους στίγμα στις πρώτες δεκαετίες ζωής της Ορχήστρας. Καλλιτεχνικός διευθυντής της έγινε το 1955 ο Χέρμπερτ φον Κάραγιαν, ο οποίος, τα επόμενα χρόνια, δούλεψε σκληρά με τους μουσικούς της για να διαμορφώσει τα χαρακτηριστικά της ταυτότητας του συνόλου που την έκαναν διάσημη σε όλο τον κόσμο: μοναδική τονική ακρίβεια και ιδιαίτερη ερμηνευτική ευαισθησία.

Ο Κλάουντιο Αμπάντο, επικεφαλής αρχιμουσικός της Ορχήστρας την περίοδο1989-2002, εισήγαγε καινοτομίες στον καλλιτεχνικό προγραμματισμό, δίνοντας έμφαση στη σύγχρονη μουσική δημιουργία και ενισχύοντας τους κύκλους μουσικής δωματίου και τις κοντσερτάντε παρουσιάσεις όπερας.

Ο Σερ Σάιμον Ρατλ ανέλαβε τα ηνία της Ορχήστρας τον Σεπτέμβριο του 2002 και ανέπτυξε το εκπαιδευτικό της πρόγραμμα, χάρη στο οποίο η Φιλαρμονική προσέγγισε ένα ευρύτερο και, κυρίως, πιο νεανικό κοινό. Τον Νοέμβριο του 2007, η Ορχήστρα και ο καλλιτεχνικός διευθυντής της, Σερ Σάιμον Ρατλ, ορίστηκαν Πρεσβευτές Καλής Θέλησης της UNICEF –το πρώτο καλλιτεχνικό σύνολο που κλήθηκε να εκπροσωπήσει τη διεθνή οργάνωση για παιδιά.

Στις 21 Ιουνίου 2015 ο Κίριλ Πετρένκο εκλέχτηκε με μεγάλη πλειοψηφία από τα μέλη της Φιλαρμονικής του Βερολίνου ως Κύριος Αρχιμουσικός (Chief Conductor Designate) της.

Το Ίδρυμα της Φιλαρμονικής του Βερολίνου υποστηρίζεται γενναιόδωρα από την Τράπεζα της Γερμανίας, η οποία είναι μέγας χορηγός του. Χάρη σε αυτήν, η Ορχήστρα διαθέτει από τον Ιανουάριο του 2009 το Digital Concert Hall, ένα ψηφιακό διαδικτυακό πρόγραμμα ζωντανής μετάδοσης των συναυλιών της. Τον Μάιο του 2014 η Φιλαρμονική του Βερολίνου ίδρυσε τη δική της δισκογραφική εταιρεία (Berliner Philharmoniker Recordings).