Η γυναίκα της σοφίτας - Χρυσηίδα Δημουλίδου: Κριτική βιβλίου

14:39 3/8/2015 - Πηγή: Culture Now

Πάνε πολλά χρόνια από τότε που διάβασα το βιβλίο της Χρυσηίδας Δημουλίδου, "Η γυναίκα της σοφίτας", που στη ηλικία των 18 μου χρόνων είχα βρει εξαιρετικά ενδιαφέρον, χαρακτηριζόμενο μάλιστα από μια δόση μελαγχολίας, ένα στοιχείο που ως αναγνώστρια αγαπώ πολύ στα βιβλία. Βέβαια, τότε, το βιβλίο βρισκόταν κάτω από άλλη εκδοτική στέγη κι έτσι, φέτος, που επανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ψυχογιός -με ένα υπέροχο εξώφυλλο που σου κεντρίζει αμέσως το ενδιαφέρον-, αποφάσισα να το ξαναδιαβάσω, όχι τόσο για να το ξαναθυμηθώ ή να παρατηρήσω αν έχουν γίνει αλλαγές σε σχέση με το κείμενο που θυμόμουν,

αλλά για να διαπιστώσω κατά πόσο θα μου γεννούσε τα ίδια με τότε συναισθήματα.

Ένα παλιό αρχοντικό, με μια σκοτεινή ιστορία πίσω του, και με τις αλήθειες καλά κρυμμένες στις σκιές. Δύο αδερφές, η Αγγέλα και η Μάρθα. Η μία όμορφη και με προοπτικές, αλλά με δύσκολο χαρακτήρα, ενώ η άλλη ασχημούλα αλλά καλόκαρδη και καλόβολη. Η Αγγέλα μισούσε ανέκαθεν τη Μάρθα και όμως, εκείνη, πάντα προσπαθούσε να έρθουν κοντά η μία στην άλλη. Και όταν η Αγγέλα, στην πιο ευτυχισμένη στιγμή της ζωής της, καταδικάστηκε σε μια βάναυση τραγικότητα που κανείς, αλλά ούτε και η ίδια, περίμενε, και επέλεξε την σοφίτα ως καταφύγιο της νέας μοναξιάς της, η Μάρθα ήταν πάντα εκεί, δίπλα της, προστάτιδα και παρηγοριά της. Μέχρι τη στιγμή, τουλάχιστον, που τα μυστικά του παρελθόντος άρχισαν να βγαίνουν στο φως. Γιατί, όταν η αλήθεια ξεπροβάλλει από καλά φυλαγμένα κουτιά, κανείς δεν μπορεί να την εμποδίσει από να τα σαρώσει όλα.

Έχω διαβάσει πολλές μέτριες, έως και κακές, κριτικές γι' αυτό το βιβλίο. Οι περισσότεροι αναγνώστες δικαιολογούν την βαθμολογία τους αναφέροντας πως το βιβλίο και το θέμα που πραγματεύεται, αλλά και ο τρόπος που το έχει προσεγγίσει η συγγραφέας, είναι καταθλιπτικό. Πράγματι, αυτό είναι αλήθεια. Το βιβλίο είναι καταθλιπτικό, αλλά αυτή η μελαγχολία που εκπέμπει, όπως ανέφερα και παραπάνω, είναι το στοιχεία που το καθιστά ιδιαίτερο και αρκετά διαφορετικό στο είδος του. Γιατί, μπορεί η συγγραφέας, την εποχή εκείνη, να μην τόλμησε να περιγράψει εκτενώς την τρομακτική αλλοίωση των ηρώων της, εξωτερικά κι εσωτερικά, όπως ίσως να έκανε σήμερα αν ξεκινούσε τώρα να γράφει την συγκεκριμένη ιστορία -και το λέω αυτό έχοντας διαβάσει "Το κελάρι της ντροπής"-, όμως αυτή η έλλειψη σκληρότητας στην περιγραφικότητα και την αφήγηση, δεν στερούν από το βιβλίο τα στοχευμένα μηνύματα που αυτό θέλει να περάσει στον αναγνώστη.

Ουσιαστικά, η ιστορία αυτή έχει πρόθεση να μας κουνήσει το δάχτυλο και να μας επιστήσει την προσοχή, θυμίζοντάς μας πως για κάθε δράση υπάρχει και μία αντίδραση, και πως οι επιλογές μας, αργά ή γρήγορα, πληρώνονται, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο. Οι αποφάσεις μας, συναισθηματικές, ηθικές, παρορμητικές, ορθολογιστικές, όποιες κι αν είναι αυτές, καθορίζουν την πορεία της ζωής μας και οδηγούν σε ένα ντόμινο εξελίξεων που αν και δεν μπορούμε να το προβλέψουμε, αν έχει αρχίσει να πέφτει, δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα για να το εμποδίσουμε να συνεχίσει την ξέφρενη πορεία του. Τα σωστά μας και τα λάθη μας, κάποια στιγμή, θα βρεθούν πάνω στο τραπέζι της κρίσης και τότε θα ερωτηθούμε "γιατί;". Το θέμα είναι, ποια είναι η απάντηση που θα δώσουμε. Και, άραγε, υπάρχει σωστή απάντηση, ειδικά όταν καλούμαστε -ίσως- να πληρώσουμε τις λάθος επιλογές και αποφάσεις κάποιων άλλων που, όμως, είχα αντίκτυπο στη δική μας ζωή;

"Η γυναίκα της σοφίτας" είναι ένα βιβλίο αρκετά προβλέψιμο, χωρίς ιδιαίτερες ανατροπές, που αδυνατεί να κάνει την έκπληξη. Παρ' όλα ταύτα, είναι ένα ατμοσφαιρικό βιβλίο η ιστορία του οποίου κυλάει γρήγορα και αβίαστα, καταφέρνοντας να διατηρήσει το ενδιαφέρον μας. Παράλληλα, είναι μια ανάλυση πάνω στις οικογενειακές σχέσεις και το πως αυτές επηρεάζουν τη ζωή μας, όχι μόνο σε σχέση με το φύλο -κάτι στο οποίο στοχεύει ξεκάθαρα η ανάλυση της ανταγωνιστικής σχέσης ανάμεσα στις δύο αδερφές, που αγωνίζονται, η κάθε μία με τον τρόπο της, να υπερισχύσει και να αποδείξει την αξία της-, αλλά και με τον διαχωρισμό που λανθασμένα, πολλές φορές, οι ίδιοι οι γονείς κάνουν, καλλιεργώντας το έδαφος στο οποίο οι αναπόφευκτες συγκρούσεις μπορεί να είναι καταστροφικές και με μοιραία αποτελέσματα.

Το βιβλίο της Χρυσηίδας Δημουλίδου, Η γυναίκα της σοφίτας, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.