Η ποιητική του χώρου στα ομηρικά έπη - Χριστίνα Αργυροπούλου

09:52 29/1/2016 - Πηγή: Culture Now

Από τις εκδόσεις Γαβριηλίδη κυκλοφορεί το βιβλιο της Χριστίνας Αργυροπούλου, Η ποιητική του χώρου στα ομηρικά έπη. Σκηνογραφία, σκηνοθεσία, εικονοποιία, χώροι και ειδικές χωρικότητες.

Σε αυτό το βιβλίο μελετάται η λειτουργία του χώρου, κλειστού και ανοιχτού, στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια, όπως: θάλασσες, χώροι και χώρες, νήσοι, τόποι, τοπία, ποταμοί, όρη, σπηλιές, νοητοί χώροι του Ολύμπου, ως κατοικία των θεών, και του Άδη, ανάκτορα,

πεδία μαχών, χώροι αναγνωρισμών και φιλοξενιών, χώροι συνελεύσεων και αγώνων, χώροι ικεσιών, μονομαχιών και θρήνων, με τα ήθη, τα έθιμα και τις συνακόλουθες ανθρωπιστικές αξίες. Ακόμα, αναδεικνύονται τα πριν, τα κατά και τα μετά τη μνηστηροφονία ως δράση σε χώρους για την κατανόηση της ύβρης και της τιμωρίας των μνηστήρων. Παρουσιάζονται τόσο οι μεταμορφώσεις θνητών και θεών, ως σωματικές χωρικότητες, όσο και της φύσης, με την επενέργεια των θεών, ως ειδική χωρικότητα. Επίσης, ειδικές χωρικότητες συγκροτούν αφενός τα ποικίλα χρηστικά αντικείμενα (όπλα, ασπίδες, σκήπτρα, το τόξο του Οδυσσέα, δώρα, υφαντά, ενδύματα) και αφετέρου οι σπηλιές, οι χερσαίοι δρόμοι, οι θαλάσσιοι πλόες, κ.ά. Μελετήθηκαν στην Ομήρου Ιλιάδα και Οδύσσεια, στίχο με στίχο, σκηνή με σκηνή, από το πρωτότυπο και από έγκριτες μεταφράσεις, όλοι οι χώροι δράσης θεών και ανθρώπων και όλες οι χωρικότητες. Επίσης, αποτελούν ξεχωριστά κεφάλαια η περιγραφή της ασπίδας του Αχιλλέα, οι χώροι των αναγνωρισμών, των ικεσιών, των θρήνων και των πρεσβειών με τις συνακόλουθες αξίες τους. Αναδεικνύονται σε κάθε περίπτωση η σκηνοθεσία, η σκηνογραφία και η εικονοποιΐα, με τις φωτοσκιάσεις τους, που μας ταξιδεύουν σε χώρες και χώρους, ειρηνικούς και πολιτισμένους (χώρα των Φαιάκων, καλύβα του Εύμαιου) ή εχθρικούς και πρωτόγονους (σπηλιά του Πολύφημου). Βέβαια, τους Φαίακες ανταμείβει ο ξένος, ο «Οὔτις», ως Οδυσσέας, με τους Μεγάλους Απολόγους του, διευρύνοντας τον γεωγραφικό και πολιτιστικό τους ορίζοντα με αξίες, που καταξιώνουν τον άνθρωπο και μνημειώνουν τη συμπεριφορά του ως παρακαταθήκη πολιτισμού και ανθρωπιάς (ηρωισμός, μητρική, συζυγική και υιική αγάπη, φιλία, ηρωική τιμή, φιλοπατρία κ. ά.).

Συνεπώς, στα ομηρικά έπη διευθετούνται εξαιρετικά ο χώρος και ο χρόνος της επικής αφήγησης, στην οποία παρακολουθούμε άνετα τη δράση των ηρώων. Ως αναγνώστες εμπλουτίζουμε τις γνώσεις μας και απολαμβάνουμε αυτό το βιβλίο, όπου προβάλλεται ο ομηρικός πολιτισμός και η λειτουργία του χώρου, βασικό στοιχείο της αφήγησης.