Η Σωφρονιστική Αποικία από την Καμεράτα με δύο έξτρα παραστάσεις στη Διπλάρειο Σχολή

16:32 29/1/2016 - Πηγή: Culture Now

Δύο ακόμα παραστάσεις λόγω εξάντλησης των εισιτηρίων για την όπερα “Σωφρονιστική Αποικία” του Φίλιπ Γκλας σε λιμπρέτο του Ρούντολφ Βούρλιτζερ, βασισμένο στο ομώνυμο διήγημα του Φραντς Κάφκα από την Καμεράτα, 1 & 2 Φεβρουαρίου 2016.

O Γιώργος Πέτρου διευθύνει την Καμεράτα στη site-specific όπερα της Στέγης στη Διπλάρειο, σε ένα έργο όπου ο πρωτοπόρος μινιμαλιστής συνθέτης «ντύνει» ένα κείμενο του πιο σκοτεινού συγγραφέα του 20ού αιώνα.

Η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση επιστρέφει στη

Διπλάρειο Σχολή, έως 2 Φεβρουαρίου 2016, με μια site-specific όπερα: τη Σωφρονιστική Αποικία του Φραντς Κάφκα σε μουσική του Φίλιπ Γκλας.

Ο Γιώργος Πέτρου και η Καμεράτα, έχοντας συχνά αναμετρηθεί με το χαρακτηριστικό μουσικό ιδίωμα του Γκλας, συναντούν και πάλι τον σκηνοθέτη Πάρι Μέξη και, σε συνεργασία με τους Beetroot που ανέλαβαν τη σκηνογραφία, δημιουργούν τη δική τους Σωφρονιστική Αποικία στο εσωτερικό της Διπλαρείου Σχολής.

Με τη Σωφρονιστική Αποικία, ο Κάφκα δίνει μια συμπυκνωμένη πρόγευση της δυστοπικής οπτικής του, θέτει τις βάσεις για ένα από τα σημαντικότερα έργα του, τη Δίκη, με το οποίο θα καταπιαστεί μετά από λίγο καιρό, και μας αποκαλύπτει με νοσηρή γενναιοδωρία πτυχές της ανθρώπινης φύσης –ίσως του ίδιου του εαυτού του– που συχνά αποφεύγουμε να αντικρίσουμε.

Ο Φίλιπ Γκλας, ένας ζωντανός θρύλος της σύγχρονης μουσικής και πρωτοπόρος του μινιμαλισμού, «ντύνει» τη σκοτεινή αυτή ιστορία του Κάφκα με ήχους αντίστοιχα σκληρούς και επίμονους, χρησιμοποιώντας τα έγχορδα με αριστοτεχνικό τρόπο.

Στις απομονωμένες εσχατιές μιας παλιάς σωφρονιστικής αποικίας, ένας αξιωματικός και ένας επισκέπτης, με αφορμή τον επικείμενο «σωφρονισμό» ενός αναξιοπαθούντος κατάδικου μέσω μιας δαιμονικής μηχανής, ξετυλίγουν μια εξαιρετικά ζοφερή διήγηση γύρω από τα βασικά καφκικά μοτίβα: τη σχέση του ατόμου με την εξουσία, τις έννοιες της δικαιοσύνης και της αδικίας, την τιμωρία, την καταδίκη και, τελικά, με έναν ανορθόδοξο τρόπο, την κάθαρση. Στην παράσταση γίνεται χρήση στροβοσκοπικών φωτισμών (strobe lights).

Μουσική διεύθυνση: Γιώργος Πέτρου
Σκηνοθεσία: Πάρις Μέξης
Σκηνογραφία: Beetroot
Σχεδιασμός παραγωγής: Πάρις Μέξης - Γιωργίνα Γερμανού
Σχεδιασμός φωτισμών: Γιώργος Τέλλος - Lighting Art
Ηχητικός σχεδιασμός: Beetroot
Μουσική προετοιμασία: Δημήτρης Γιάκας, Νίκος Λάαρης
Βοηθός σκηνοθέτη: Γιωργίνα Γερμανού
Συνεργάτης φωτιστικού σχεδιασμού: Πάνος Τσεβρένης - Lighting Art

Ερμηνεύουν:
Αξιωματικός: Τίμος Σιρλαντζής / Σωτήρης Τριάντης
Επισκέπτης: Γιάννης Φίλιας
Κατάδικος: Σωτήρης Τριάντης / Τίμος Σιρλαντζής
Φύλακας: Εύα Οικονόμου-Βαμβακά, Ζένια Αγκιστριώτη

Μουσικοί:
Εξάρχων: Sergiu Nastasa
Βιολιά 1: Νώντας Φίλιππας, Γιώργος Παναγιωτόπουλος, Άντζυ Κασδά
Βιολιά 2: Οtilia Alitei, Νάσος Μαρτζούκος, Αγγέλα Φαναριώτη, Louise Stahl
Βιόλες: Laurentiu Matasaru, Elisabeth Schaefer
Τσέλα: Chris Humphreys, Ιάσων Ιωάννου, Ηλίας Σακαλάκ
Κοντραμπάσο: Δημήτρης Τίγκας

Σημείωμα σκηνοθέτη

Μία από τις αδιαμφισβήτητες ικανότητες του Φραντς Κάφκα είναι ο λεπτομερής σχεδιασμός και η οργανική χρήση του πλαισίου διήγησης και των στοιχείων που το απαρτίζουν. Στη Σωφρονιστική Αποικία, το πλαίσιο αυτό πρωταγωνιστεί. Η περίφημη «μηχανή του Κάφκα», της οποίας η περιγραφή καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της διήγησης και αποτελεί το βασικό πόλο έλξης κάθε αναγνώστη, συμπεριλαμβανομένου και του Φίλιπ Γκλας, είναι το μέσο, μέσα από το οποίο ο συγγραφέας κατασκευάζει την παράνοια ενός υποθετικού κόσμου, στον οποίο διαπιστώνουμε περισσότερες αναλογίες με τον πραγματικό από όσες θα θέλαμε.

Μέσα από την τοποθέτησή τους ως προς τη χρήση της μηχανής, οι χαρακτήρες του έργου ενσαρκώνουν διαφορετικές οπτικές της διήγησης, παρουσιάζοντας τις θολές πτυχές της ανθρώπινης ψυχολογίας που τους έχει αναθέσει ο συγγραφέας: το εξ ορισμού θύμα έχει αποδεχτεί πειθήνια το ρόλο του, ο εκτελεστής, ως άλλος Άιχμαν, έχει θυσιάσει κάθε ανθρώπινη ευαισθησία στο βωμό μιας ιδεολογίας, ο παρατηρητής αμφιταλαντεύεται για το αν θα σπάσει την ουδετερότητά του μέσα στην άβολη ασφάλεια της απόστασης του θεατή.
Η μηχανή είναι ένα λογοτεχνικό κατασκεύασμα (άλλωστε, η περιγραφή της δεν επιβεβαιώνεται ρεαλιστικά). Μηχανικός της είναι ο συγγραφέας και κατασκευαστής της ο αναγνώστης.

Στην όπερά του, ο Γκλας έχει διατηρήσει αυτή τη σχέση. Η μουσική μετασχηματίζει την αφήγηση σε τελετουργία και οι χαρακτήρες οδηγούν τη φαντασία του θεατή σε μια παράλληλη (καφκική) διάσταση, όπου ακόμη και η πιο αποτρόπαια πράξη γίνεται αντικείμενο παρατήρησης και αναστοχασμού γύρω από την ανθρώπινη φύση.

Και αυτός είναι ένας πολύ ενδιαφέρων λόγος για να επισκεφτούμε τη Σωφρονιστική Αποικία.

Πάρις Μέξης

*Φωτογραφίες: Γιάννης Σούλης