Κόλχαας, του Χάινριχ φον Κλάιστ για 2η χρονιά στο ΚΕΤ

14:36 3/11/2016 - Πηγή: Culture Now

Η παράσταση που ενθουσίασε τους κριτικούς και αγαπήθηκε από το κοινό, συνεχίζεται για δεύτερη χρονιά στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων. Ο Michael Kohlhaas καλπάζει ξανά μέσα από τον συγκλονιστικό μονόλογο του Νίκου Αλεξίου.

Γραμμένη το 1808, η νουβέλα Michael Kohlhaas του Heinrich von Kleist βασίζεται σε ένα πραγματικό γεγονός που διαδραματίστηκε τον 16ο αιώνα, κατά την περίοδο της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, στη Γερμανία.

Υπόδειγμα του καλού, έντιμου πολίτη, o έμπορος αλόγων Michael Kohlhaas ζει στο Βραδεμβούργο, στις όχθες του ποταμού Χάβελ. Μια μέρα, δύο από τα ωραιότερά

του άλογα κατάσχονται από το νεαρό βαρόνο Βέντσελ φον Τρόνκα. Λίγο αργότερα, οι φρουροί του βαρόνου δέρνουν με τον πιο βάναυσο τρόπο τον ιπποκόμο που φρόντιζε τα ζώα του εμπόρου.

Αντιμέτωπος με την αυθαιρεσία, τη βία και την αρπαγή, ο Κόλχαας προσφεύγει στη Δικαιοσύνη. Μπροστά στη διαπλοκή της εξουσίας και του δικαστικού σώματος, οι προσφυγές του παραμένουν άκαρπες.

Όταν η γυναίκα του, η αγαπημένη του Lisbeth, σκοτώνεται κατά την προσπάθειά της να προσεγγίσει τον πρίγκιπα του Βραδεμβούργου για να ζητήσει την παρέμβασή του, ο Κόλχαας πουλάει όλα του τα υπάρχοντα, γη, σπίτι, στάβλους, και αποφασίζει να πολεμήσει για να πάρει πίσω το δίκιο και το αίμα του. Επικεφαλής μιας μικρής ομάδας εξεγερμένων αγροτών, κτηνοτρόφων, μαστόρων και μισθοφόρων που μεγαλώνει μέρα με τη μέρα, παίρνει τα όπλα κατά των πυργοδεσποτών της περιοχής.

Η ληστρική του συμμορία καταφέρνει να φέρει καίρια πλήγματα στο φεουδαρχικό Κράτος. Μετά από μια συνάντηση με τον Λούθηρο, ο Κόλχαας δέχεται ωστόσο να παραδώσει τα όπλα, με τον όρο ότι η δικαιοσύνη θα αποδοθεί.

Ο θεατρικός μονόλογος του Νίκου Αλεξίου αντλεί από το ιστορικό διήγημα του Kleist (τέλος του φεουδαρχισμού, γένεση του σύγχρονου ευρωπαϊκού Κράτους και της αστικής τάξης, ρόλος της Μεταρρύθμισης) ένα ερώτημα για το σήμερα, εκείνο της κοινωνικής δικαιοσύνης. Καίριο ζήτημα, εάν αναλογιστεί κανείς την τωρινή έκρηξη των ανισοτήτων, την περιφρόνηση και τη διαφθορά των σημερινών ισχυρών.

Ο ηθοποιός, μόνος του στη σκηνή, αφηγείται την τραγική ιστορία του επαναστάτη Μίχαελ Κόλχαας ακολουθώντας τη μακρά παράδοση της προφορικής αφήγησης (storytelling). Ξεδιπλώνει επί σκηνής το υλικό της ιστορίας και το επικοινωνεί με μοναδική σκευή τα εκφραστικά του μέσα. Με μια εξαιρετική οικονομία μέσων, καλείται να παραστήσει τόσο τις συναισθηματικές μεταπτώσεις του ήρωα όσο και τους χώρους της δράσης, τον κρότο των όπλων, τα ποδοβολητά των ζώων, τις ιαχές της μάχης, υπενθυμίζοντας πως η προφορική αφήγηση γέννησε τόσο το θέατρο όσο και τη γραπτή λογοτεχνία.

Συντελεστές:

Μετάφραση, δραματουργική προσαρμογή, σκηνοθεσία, ερμηνεία: Νίκος Αλεξίου.
Μουσική: Χρήστος Ξενάκης.
Χειρισμός ήχου και φωτισμών: Γιάννης Ζέρβας.

Διάρκεια παράστασης : 70 λεπτά.

Για τον συγγραφέα

Ο Kleist, από τους μεγαλύτερους δραματουργούς του 19ου αιώνα, άνοιξε με τον Michael Kohlhaas και τις υπόλοιπες νουβέλες του το δρόμο στο μοντέρνο ευρωπαϊκό μυθιστόρημα. Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια στρατιωτικών και ποιητών, έζησε όμως παρεξηγημένος από το περιβάλλον του. Ήρθε αρκετές φορές αντιμέτωπος με την κοινωνία, τα ήθη και τη λογοκρισία του καιρού του.

Το σίγουρο είναι πως δεν ανήκε στην εποχή του. Και ίσως η απάντηση για το κατά πόσον ο ίδιος συνειδητοποιούσε πόσο ξένος ήταν για τους σύγχρονούς του να βρίσκεται στην όχθη της λίμνης του Wannsee. Εκεί όπου, παρέα με την αγαπημένη του, επέλεξε να δώσει τέλος στη ζωή του. Η αυτοκτονία τους υπήρξε από τις πιο θρυλικές στην ιστορία των γραμμάτων.

Στην Ελλάδα, έργα του παρουσιάζονται συχνά στη θεατρική σκηνή (Σπασμένη Στάμνα, Το Κατερινάκι από το Χαϊλμπρόν, O πρίγκιπας του Χόμπουργκ, Πενθεσίλεια, Αμφιτρύων…)

Αγαπημένος του θεατρόφιλου κοινού, ο Kleist κατάφερε να νικήσει το χρόνο και να καθιερωθεί ως ένας από τους σημαντικότερους γερμανόφωνους λογοτέχνες. Απέδωσε με μοναδικό τρόπο χαρακτήρες αντιμέτωπους με οριακές ψυχικές καταστάσεις. Το έργο του αποτελεί ίσως τη πιο λαμπρή στιγμή και συνάμα, το τελευταίο φως του γερμανικού ρομαντισμού.