Λογική και ευαισθησία - Τζέιν Όστεν: Κριτική βιβλίου

14:19 7/10/2015 - Πηγή: Culture Now

Δημοσιευμένο για πρώτη φορά το 1811, το έργο της Τζέιν Όστεν, «Λογική και ευαισθησία», επανακυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό, με νέα, επιμελημένη μετάφραση της Αργυρώς Μαντόγλου, στην επιτυχημένη σειρά Ξένης Κλασικής Λογοτεχνίας των εκδ. Μίνωας.

Πρόκειται για ένα έργο του ρομαντισμού με κέντρο την νοτιοδυτική Αγγλία του 1792 και 1797 και περιγράφει τις αποχρώσεις των ερωτικών εμπειριών δύο αδελφών, της Έλινορ και της Μάριαν Ντάσγουν,τ

θέτοντας εξ’ αρχής έναν στόχο: να φωτοσκιάσει τη φιλοσοφική αντίληψη του έρωτα μέσα από τη λογική και την ευαισθησία, φέρνοντας έτσι στο προσκήνιο όλες εκείνες τις ιριδίζουσες χροιές του ρομαντισμού, και των διαστάσεών του στο μυθιστόρημα.

Ωστόσο, η Όστεν δεν στέκεται εκεί. Αφηγείται με έναν οξυδερκή ρεαλισμό την ιστορία της και σκηνοθετεί εξαιρετικά δομημένες σκηνές μέσα στις οποίες ταλανίζονται οι ήρωές της, συγκρούονται, πάσχουν, συμπάσχουν, προδίδονται και αποχωρούν και τελικά μαθαίνουν τον κόσμο εκ νέου. Χτίζει τους χαρακτήρες της μέσα σε ένα συγκεκριμένο πλαίσιο αδρότητας και μας χαρίζει με πειστικό τρόπο το κοινωνικό καθεστώς της Αγγλίας των αρχών του 19ου αιώνα.

Η Όστεν δεν καταφεύγει σε εύκολους εντυπωσιασμούς και λογοτεχνικές φιοριτούρες. Παρατηρεί τους ήρωές της και τους επιτρέπει να παρουσιάσουν μόνοι τους το πολιτισμικό και κοινωνικό καθεστώς της εποχής μέσα στην οποία ζουν. Αφηγείται με αλήθεια και γνησιότητα και ίσως αυτό το χαρακτηριστικό να δικαιώνει όλους όσοι τη θεωρούν τελικά μια αμιγώς ρεαλιστική μυθιστοριογράφο

Στο «Λογική και ευαισθησία», οι δύο αδελφές της Όστεν, διαμετρικά αντίθετες και γι’ αυτό το λόγο τόσο ενδιαφέρουσες ως προσωπικότητες, συνδυάζουν με την αντιφατικότητα του χαρακτήρα τους τον δυναμισμό με τη σύνεση, την παρορμητικότητα με την ευαισθησία και τελικά τη λογική με την αυτοσυγκράτηση.

Σε ηλικία γάμου πια αλλά χωρίς τα τυπικά προσόντα, που δεν είναι άλλα από την προίκα και την κοινωνική θέση, ερωτεύονται και αρχίζουν να ονειρεύονται τη μελλοντική τους ζωή.

Η Έλινορ παραμένει λογική απέναντι στο αντικείμενο του έρωτά της σε αντίθεση με την παρορμητική Μάριαν που γοητευμένη από τον άστατο Τζον Γουιλόμπι δίνεται με περιπάθεια στα νέα της συναισθήματα. Ο ερωτικός ίμερος θα δώσει τη θέση του στην απογοήτευση όταν οι δύο γυναίκες συναισθανθούν το προδομένο τέλος των σχέσεών τους. Θα μάθουν ότι ευτυχία είναι ο συγκερασμός της λογικής και της ευαισθησίας και πως τα πεπρωμένα της ζωής ακολουθούν ανάλογη πορεία μέσα στις κοινωνίες όπου οι αξίες αποτιμώνται με το χρήμα και την κοινωνική προβολή.

Το «Λογική και ευαισθησία» είναι ένα μυθιστόρημα για το κυνήγι της ευτυχίας, για το πάθος και την προδοσία, για τις λεπταίσθητες εκείνες ισορροπίες που επικρατούν ανάμεσα στην ενηλικίωση του αυτοσεβασμού και την παρθενικότητα των αισθήσεων. Γίνεται μια πραγματεία για την ανάπηρη κοινωνική ευαισθησία που ορίζει την επιτυχία μιας γυναίκας συνώνυμη με έναν καλό, σύμφωνα με την άκαμπτη ευαισθησία της κοινωνίας, γάμο.

Γραμμένο με στοχαστική διάθεση αλλά και με μια υποδόρια ειρωνεία είναι ένα έργο που κατακεραυνώνει της αριστοκρατικές αντιλήψεις περί ηθικής της εποχής και γίνεται η αφορμή για μια γεμάτη ήθος διεισδυτική προσέγγιση στις αμφίβολες αξίες, στην αξιοπρέπεια, στην απώλεια και την υποκρισία και τελικά στην ίδια την ανθρωπιά και την απώλειά της.

Το βιβλίο της Τζέιν Όστεν, «Λογική και ευαισθησία», κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μίνωας.