Ο εκατοντάχρονος που πήδηξε από το παράθυρο κι εξαφανίστηκε - Jonas Jonasson: Κριτική βιβλίου

15:25 19/2/2015 - Πηγή: Culture Now

Ο Jonas Jonasson είναι ένα από τα πλέον δημοφιλή ονόματα στον χώρο της σύγχρονης λογοτεχνίας, κάτι που οφείλει στο βιβλίο του "Ο εκατοντάχρονος που πήδηξε από το παράθυρο κι εξαφανίστηκε", το οποίο αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο με πωλήσεις που ξεπερνάνε τα πέντε εκατομμύρια αντίτυπα, ενώ έχει μεταφραστεί σε 35 γλώσσες.

Κι αν και Σκανδιναβός στην καταγωγή, ο Jonasson επιλέγει να υπηρετήσει το αστυνομικό λογοτεχνικό είδος μ' έναν τρόπο αρκετά διαφορετικό σε σχέση με τους ομότεχνούς του κοινής καταγωγής, δημιουργώντας ένα μυθιστόρημα

με ιστορικές πινελιές, στον πυρήνα του οποίου όμως υπάρχει η σάτιρα, το καυστικό χιούμορ και η αλληγορία.

Πρωταγωνιστής της ιστορίας μας είναι ο Άλαν Κάρλσον ο οποίος, την ημέρα των εκατοστών γενεθλίων του, όπου όλη η πόλη θα παρευρεθεί σε μια ειδική εκδήλωση για να τον τιμήσουν, σαλτάρει κυριολεκτικά και μεταφορικά. Πηδάει από το παράθυρο και χωρίς να τον πάρει είδηση κανείς, εξαφανίζεται από τον οίκο ευγηρίας στον οποίο και φιλοξενείται. Κατευθυνόμενος στον σταθμό των υπεραστικών λεωφορείων και χωρίς να έχει αποφασίσει που θέλει να πάει, κατά τύχη κλέβει την βαλίτσα ενός νεαρού που τυχαία και πάλι, περιέχει πενήντα εκατομμύρια κορόνες από πώληση ναρκωτικών. Κι επειδή ο νεαρός ιδιοκτήτης της βαλίτσας είναι ένα αδίστακτος εγκληματίας και μέλος μιας συμμορίας χωρίς φραγμούς, ξεκινάνε την καταδίωξη του Άλαν προκειμένου να ανακτήσουν τα χρήματά τους, την ίδια ώρα που φαίνεται να τον αναζητά όλο το σύμπαν.

Η κεντρική ιδέα του βιβλίου βασίζεται σε μια απλή, πάρα πολύ απλή θεωρία. Του ότι όλα σ' αυτήν τη ζωή συμβαίνουν τυχαία και όχι προμελετημένα. Μπορείς να οργανώνεις τη ζωή σου όσο θες, να φτιάχνεις προγράμματα και να μπαίνεις σε καλούπια, στο τέλος όμως, εκείνη θα σε οδηγήσει εκεί που θέλει, μέσα από ένα πλέγμα συμπτώσεων που δεν μπορείς να ελέγξεις. Αυτό ακριβώς συμβαίνει και με τον Άλαν. Τυχαία αποφασίζει να φύγει από τον οίκο ευγηρίας, τυχαία κλέβει μια βαλίτσα που αποτελεί προϊόν παράνομης δραστηριότητας, τυχαία οδήγησε στο να ξεκινήσει ένα ανθρώπινο κυνηγητό με στόχο τον ίδιο. Μια τυχαία αλληλουχία δράσεων που οδηγεί σ' ένα ξέφρενο ταξίδι που η δράση δεν σταματάει ποτέ και οι ρυθμοί δεν χαλαρώνουν ούτε για μια στιγμή, έστω κι αν σε ορισμένα σημεία θα επιθυμούσαμε λιγότερη φλυαρία.

Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο -ίσως-, όσον αφορά το ταξίδι αυτό του Άλαν, είναι οι αναδρομές στο παρελθόν του που όντας μεγάλο, είναι πλούσιο σε εμπειρίες και γνώση, καθώς ο ίδιος έζησε στη Σουηδία, στην Ισπανία, στην Πορτογαλία, στις ΗΠΑ, στη Βόρειο Κορέα, στην Κίνα, στη Γαλλία, στην Ινδοκίνα, αλλά και στη Σοβιετική Ένωση, γνωρίζοντας από κοντά τεράστιες ιστορικές προσωπικότητες που άλλαξαν την πορεία του σύγχρονου κόσμου, όπως τον Στάλιν, τον Τσόρτσιλ, τον Μάο Τσε Τουν γκ, τον Φράνκο, τον Τρούμαν και τον Ντε Γκολ. Βέβαια, οφείλουμε να τονίσουμε πως δεν θα πρέπει να περιμένετε μαθήματα ιστορίας μέσα από το βιβλίο αυτό, αφού τα προαναφερόμενα πρόσωπα αναφέρονται στην αφήγηση μεν, με μια κωμική διάθεση δε, που θα λέγαμε πως αγγίζει τα όρια της παρωδίας.

Ενδιαφέρουσα, λοιπόν, η περιπέτεια του Άλαν, αλλά και η ζωή του, όπου σύμφωνα με τις κωμικές του μαρτυρίες, εξαιτίας τυχαίων περιστατικών, κατέληξε να παίξει σημαντικό ρόλο σε ορισμένα από τα πιο σπουδαία γεγονότα της σύγχρονης ιστορίας. Καλογραμμένο και με αφήγηση που ακολουθεί μια σταθερή ροή γεγονότων συνδυασμένη με πολλές αναδρομές, ωστόσο, απόλυτα ισορροπημένη, το "Ο εκατοντάχρονος που πήδηξε από το παράθυρο κι εξαφανίστηκε" δεν είναι ένα βιβλίο για όλους, είναι όμως σίγουρα ιδανικό για εκείνους που αναζητούν κάτι το διαφορετικό, που αγαπούν την αστυνομική δράση αλλά δεν σνομπάρουν καθόλου τη σάτιρα. Αν μη τι άλλο, είναι ένα βιβλίο που δεν διαβάζεις κάθε μέρα. Ένα βιβλίο που καταλαβαίνεις ξεκάθαρα για ποιο λόγο έγινε best seller.

Το βιβλίο του Jonas Jonasson, Ο εκατοντάχρονος που πήδηξε από το παράθυρο κι εξαφανίστηκε, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.