Ο καλός στρατιώτης Σβέικ, του Γιάροσλαβ Χάσεκ

12:31 18/6/2013 - Πηγή: Culture Now

Η διάσημη αντιπολεμική σάτιρα του Γιάροσλαβ Χάσεκ στην καλύτερη κινηματογραφική μεταφορά της «Ο καλός στρατιώτης Σβέικ» «Dobrý voják Svejk»Τσεχοσλοβακία - 1956 – Έγχρωμο (105΄), βρίσκει και πάλι το δρόμο των κινηματογραφικών αιθουσών από τη New Star, από τις 20 Ιουνίου 2013.

Το σήμα κατατεθέν της παγκόσμιας λογοτεχνίας, ένα πανέξυπνο ψυχογράφημα και παράλληλα ένα ξεκαρδιστικό αντιπολεμικό αριστούργημα, σκηνοθετημένο με σπιρτάδα από τον

κορυφαίο Τσεχοσλοβάκο σκηνοθέτη Κάρελ Στέκλι (υποψήφιος για Χρυσή Σφαίρα το 1957)

«Οι ξεκαρδιστικές (αλλά συμβολικές και διαχρονικές) περιπέτειες του αγαθού ήρωα του Χάσεκ, ο οποίος αγωνίζεται να επιβιώσει εγκλωβισμένος στα γρανάζια ενός τερατώδους γραφειοκρατικού και μιλιταριστικού οργανισμού, που υπάρχει για να εξυπηρετεί αποκλειστικώς τις ανάγκες της διεφθαρμένης μειοψηφίας των αριστοκρατών»

Ο «αντιήρωας» Σβέικ, μέσα από το ανατρεπτικό του χιούμορ και τις κωμικοτραγικές καταστάσεις όπου εμπλέκεται, αποδεικνύει τη ματαιότητα της ανθρώπινης φιλοδοξίας και τον παραλογισμό του πολέμου

«Εκτός του γέλιου που προσφέρει, κινεί τη σκέψη και τη συνείδηση του θεατή. Ο κωμικοτραγικός Σβέικ είναι ανιδιοτελής πατριώτης, ένας λαϊκός άνθρωπος, που με την άδολη "πανουργία" του αντιστέκεται στον παραλογισμό και την αγριότητα του πολέμου»

Θύμιος Καρακατσάνης

«Ο όρος “σάτιρα” είναι πολύ λίγος για να καλύψει έναν ποταμό περιστατικών, που αφορά πάμπολλες πτυχές της ανθρώπινης κουζουλάδας...»

Σκηνοθεσία: Kάρελ Στέκλι

Σενάριο: Γιαν Χάλεκ, Κάρελ Στέκλι

Φωτογραφία: Ρούντολφ Σταλ

Μουσική: Γιαν Σέιντελ

Πρωταγωνιστούν: Ρούντολφ Χρουζίνσκι, Εύα Σβομπόντοβα, Γιόζεφ Χιμόναζ, Φράνσις Φιλιπόφκσι, Μίλος Κοπέτσκι, Σβάτοπλουκ Μπένες

Σύνοψη

Ως βιβλίο, θεωρείται από τα διαχρονικά αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, μεταφρασμένο σε πάνω από 60 γλώσσες. Ως θεατρική παράσταση, δεν πρέπει να υπάρχει χώρα στον κόσμο όπου να μην έχει ανέβει στη σκηνή δεκάδες φορές. Ως ταινία, δε, μόνο ένας συμπατριώτης του Γιάροσλαβ Χάσεκ, του εμπνευσμένου συγγραφέα του βιβλίου, θα μπορούσε να το αποδώσει τόσο πιστά, στην πιο πετυχημένη αναμφίβολα κινηματογραφική μεταφορά του, ατελούς μεν, αριστουργηματικού δε σατιρικού αφηγήματος του μεγάλου αντικομφορμιστή Τσέχου συγγραφέα.

Ο «Καλός Στρατιώτης Σβέικ» (που ο πρωτότυπος τίτλος του ήταν «Η τύχη του Καλού Στρατιώτη Σβέικ κατά τη διάρκεια του Παγκοσμίου Πολέμου») θεωρείται πλέον σήμα κατατεθέν της τσεχικής λογοτεχνίας, έχοντας ξεπεράσει σε αναγνωρισιμότητα, αναγνωσιμότητα και παγκόσμια προβολή ακόμα κι αυτά τα διάσημα έργα του Φραντς Κάφκα.

Πρόκειται για ένα πανέξυπνο ψυχογράφημα και παράλληλα ένα ξεκαρδιστικό αντιπολεμικό αριστούργημα, σκηνοθετημένο με σπιρτάδα από τον κορυφαίο Τσεχοσλοβάκο σκηνοθέτη Κάρελ Στέκλι. Μια διαχρονικά απαράμιλλη αντιμιλιταριστική σάτιρα, την οποία πολλοί στην πορεία των χρόνων προσπάθησαν να μιμηθούν αλλά δεν τα κατάφεραν.

Η υπόθεση με λίγα λόγια:

Ο Γιόσεφ Σβέικ, κάτοικος Πράγας, που ειδικεύεται στο να κλέβει και να πουλάει... σκύλους, κατατάσσεται ενθουσιωδώς στον αυστροουγγρικό στρατό, με την έναρξη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Η εγγενής ηλιθιότητα και ο άκρατος αυθορμητισμός-παρορμητισμός του θα τον μπλέξουν -αυτόν και τους συντρόφους του- σε ξεκαρδιστικές περιπέτειες. Οι τύποι που παρελαύνουν, από τον ρουφιάνο της ασφάλειας έως τους ανόητους, πολεμοχαρείς στρατηγούς και τους καταφερτζήδες φαντάρους προσφέρουν ασυγκράτητο γέλιο αλλά παράλληλα και έντονα προβληματισμό.

Η ιστορία αρχίζει με την είδηση της δολοφονίας του αρχιδούκα Φερδινάνδου στο Σαράγεβο, που πυροδότησε τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Σβέικ είναι τόσο χαρούμενος που θα υπηρετήσει στο στρατό, που κανένας δεν μπορεί να στοιχηματίσει αν είναι απλά ανόητος ή θέλει να υπονομεύσει τον στρατό της Αυστροουγγαρίας.

Η ιστορία περιγράφει γεγονότα που πραγματοποιήθηκαν κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους του πολέμου, δεδομένου ότι Σβέικ κατατάσσεται στο στρατό και έχει διάφορες περιπέτειες, πρώτα στα μετόπισθεν του μετώπου, και έπειτα κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης ανάβασης για να συναντήσει τη μονάδα του στη πρώτη γραμμή.

Τσεχοσλοβακία - 1956 - Έγχρωμο

(105΄)