Περαστικός απ' τον Άθω - Bernard Noël

10:42 10/6/2015 - Πηγή: Culture Now

Από τις Εκδόσεις Γαβριηλίδης κυκλοφορεί η ποιητική συλλογή Περαστικός απ' τον Άθω του Bernard Noël σε μετάφραση του Στρατή Πασχάλη.

[...] Το μακρύ ποίημά του, "Περαστικός απ' τον Άθω" (Le passant de Athos) που περιλαμβάνεται στη συλλογή "Le reste du voyage", βασίζεται σε μικροπεριστατικά, εμπειρίες και καταγραφές από μια σημαδιακή επίσκεψη του στο Άγιον Όρος, το καλοκαίρι

του 1994, και ειδικότερα στο ρωσικό μοναστήρι, συγκεκριμένα στη σκήτη του Αγίου Ανδρέα, μια εμπειρία που, αν και σύντομη, σφράγισε καταλυτικά τη σκέψη και το μέσα βλέμμα του.

Γραμμένη με τη μορφή στιχουργήματος, αυτή η "αποσπασματική" ποιητική σύνθεση είναι μια ανομοιοκατάληκτη πρόζα, στιχουργημένη σε ενδεκασύλλαβους. Οι συλλαβές κάθε στίχου είναι έντεκα, η εκφορά τους όμως δεν αναγκάζει το μάτι μέσω του στόματος σε σταθερή μελωδική μουσικότητα, μολονότι σποραδικά εμφανίζονται παρηχήσεις και τυχαίες "αδέξιες" ρίμες. Οι φράσεις βρίσκονται σχεδόν σε ξερή παράθεση και αλληλοδιείσδυση με διασκελισμούς που δεν οροθετούνται από καμία στίξη, έτσι ώστε να προκαλούν νοηματικά διφορούμενα. Δεν υπάρχουν κεφαλαία στην αρχή κάθε στροφής, εφόσον ούτε τελείες και κόμματα υπάρχουν, κι έτσι το κάθε κομμάτι φαίνεται σαν μετέωρο θραύσμα, με κάποια υποτιθέμενη συνέχεια στο πριν και το μετά, αλλά συγχρόνως και με πλήρη ασυνέχεια και αυτονομία. Η όλη κατασκευή, βασισμένη σε καθημερινές "ημερολογιακές" σημειώσεις του ποιητή, θυμίζει τοιχοποιία βυζαντινών ναών - τούβλα, πέτρες, λάσπη, μάρμαρα, που χωρίς συμμετρία συνθέτουν ένα κάθετο συμπαγές κράμα "αδιαμόρφωτης" οικοδομικής (γλωσσικής) ύλης. [...]

(από την εισαγωγή του Στρατή Πασχάλη)

Ο Bernard Noël έχει δημοσιεύσει μυθιστορήματα, δοκίμια, μονογραφίες για καλλιτέχνες, θεατρικά έργα και ποιήματα που έχουν συγκεντρωθεί σε τρία βιβλία τσέπης: "Extraits du corps" και "La Chute des temps" στη σειρά Poesie/Gallimard και "Le Reste du voyage" στις εκδόσεις Points Poesie των εκδόσεων Seuil.

Ο Στρατής Πασχάλης γεννήθηκε το 1958 στην Αθήνα και κατάγεται από τη Λέσβο. Ανήκει στη γενιά των ποιητών που άρχισαν να εμφανίζονται από τα τέλη της δεκαετίας του '70. Πρώτο του βιβλίο η "Ανακτορία", το 1977, καθαρή ποίηση μέσα σε καιρούς έντονης πεζολογίας και πολιτικοποίησης. Έκτοτε δημοσίευσε άλλα οκτώ ποιητικά βιβλία, ανάμεσά τους τα πιο ώριμα: "Ανασκαφή" (1984), "Βυσσινιές στο σκοτάδι" (1991), "Άνθη του νερού" (1994), η μεγάλη ποιητική σύνθεση "Μιχαήλ" (1996), η "Κωμωδία" (1998), το "Κοιτάζοντας δάση" (2002) και η τελευταία του συλλογή "Εποχή παραδείσου" (2008, βραβείο ποίησης περιοδικού "Διαβάζω" 2009). Το 2002 κυκλοφόρησε η συγκεντρωτική ως τότε έκδοση: "Στίχοι ενός άλλου: ποιήματα 1977-2002". Η έκφρασή του χαρακτηρίζεται από μουσικότητα, έντονη μεταφυσική ανησυχία, μυστικιστική υποβολή αλλά και από αμεσότητα και εμμονή στο γνήσιο και το συγκεκριμένο. Μετέφρασε πολλούς ξένους συγγραφείς και ποιητές, κυρίως Γάλλους, ενώ ασχολήθηκε συστηματικά με τη θεατρική μετάφραση (Shakespeare, Racine, Corneille, Rostand κ.ά.). Έχει ανθολογήσει Καραγάτση και Παπαδιαμάντη, και, επίσης, επιμελήθηκε τον τόμο της σειράς "Μια πόλη στη λογοτεχνία" των εκδόσεων "Μεταίχμιο", για την πατρίδα του Μυτιλήνη. Το 2006 εκδόθηκε το μοναδικό μυθιστόρημά του "Ο άνθρωπος του λεωφορείου".
Έχει βραβευθεί με το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Ποιητή Μαρίας Ράλλη (1977) για τη συλλογή "Ανακτορία", με το Βραβείο Ουράνη της Ακαδημίας Αθηνών (1994) για τη συλλογή "Άνθη του νερού", δύο φορές με το βραβείο ποίησης του Διαβάζω και με το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης (1998).

Ο Στρατή Πασχάλη έχει βραβευθεί με το Βραβείο μεταφρασμένης ποίησης “Άρης Αλεξάνδρου” για την ποιητική συλλογή Περαστικός απ' τον Άθω του Bernard Noël.