Πόσο Ελληνικό είναι το Βυζάντιο; Πόσο Βυζαντινοί οι Νεοέλληνες; - Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ

10:17 23/12/2016 - Πηγή: Culture Now

Από τις εκδόσεις Gutenberg κυκλοφορεί το βιβλίο της Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ, Πόσο Ελληνικό είναι το Βυζάντιο; Πόσο Βυζαντινοί οι Νεοέλληνες;

Πόσο ελληνικό είναι το Βυζάντιο; Πόσο Βυζαντινοί οι Νεοέλληνες; Πώς «η Αγια-Σοφιά έχει μπει στο αίμα μας», όπως έλεγε ο Ίων Δραγούμης; Τι κάνει το πολυεθνικό Βυζάντιο «δικό μας»;

Η πολυεθνική αυτοκρατορία του Βυζαντίου δεν αρνήθηκε ποτέ τη σχέση της με κάθε βαλκανικό ή άλλο λαό που συνδέθηκε μαζί της κατά κάποια περίοδο της ιστορίας του. «Άλλο όμως είναι το ζητούμενο», υποστηρίζει η Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ: «Ποια

είναι τα ειδοποιά στοιχεία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας, ποιος ο τρόπος βίου και ποια τα πολιτιστικά, κοινωνικά, οικονομικά, καλλιτεχνικά χαρακτηριστικά της, των οποίων η οικειοποίηση δηλώνει τη σχέση ενός λαού μαζί της».
Ξεκινώντας από τον Μεγάλο Κωνσταντίνο και τη «Νέα Ρώμη» που ίδρυσε στα ανατολικά, με την καθιέρωση του Χριστιανισμού και τη γλωσσική ελληνικότητα αυτής της «πρώτης ευρωπαϊκής», όπως τη χαρακτηρίζει, αυτοκρατορίας, περιγράφει την εξέλιξή της και αναλύει θεμελιακά στοιχεία του πολιτισμού της. Μιλά για τη σχέση της με την αρχαιότητα και τη βυζαντινή ρωμιοσύνη. Ερευνά το τι σημαίνει βυζαντινή και τι ελληνική ταυτότητα. Αναζητά, πέρα από εθνικές σκοπιμότητες, τις «βυζαντινές επιβεβαιώσεις» που υπάρχουν στις παραδόσεις, στις εκφράσεις, στην καθημερινότητά μας.
«Το Βυζάντιο», τονίζει, «δέχτηκε και αφομοίωσε στοιχεία από πολλές παραδόσεις. Είναι αναμφισβήτητα πλέον γνωστό πως αποτελεί συνέχεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, ότι η τέχνη του χρωστά πολλά στο ελληνικό κατόρθωμα και στην ανατολική εμπειρία των χρόνων εκείνων, αλλά ως πολιτιστική συνέχεια (και όχι μόνο γλωσσική) εγγράφεται το Βυζάντιο μονάχα ως βίωμα του Ελληνισμού».

Στο Επίμετρο, η Άννα Γριμάνη αναπλάθει τη ζωή της διάσημης Ελληνίδας βυζαντινολόγου από την εποχή της Κατοχής και του Εμφυλίου μέχρι την ανακήρυξή της σε Πρόεδρο του Πανεπιστημίου Παρισίων, Πρόεδρο του Κέντρου Pompidou, Αντιπροέδρο του Ανώτατου Συμβουλίου Εθνικής Εκπαίδευσης της Γαλλίας. Μαζί με τη λαμπρή καριέρα της ζωντανεύουν εποχές και πρόσωπα που συνδέθηκαν στενά μαζί της, πολλά από τα οποία σημάδεψαν την ελληνική και ευρωπαϊκή ιστορία, από τον Καραμανλή και τον Μιτεράν έως τον Σαρτρ, τον Ελυάρ και τον Μπουνιουέλ.