Πρώτη φορά Αριστερά - Συλλογικό

11:16 28/1/2016 - Πηγή: Culture Now

Από τις εκδόσεις Πεδίο κυκλοφορεί το βιβλίο, «Πρώτη φορά Αριστερά», σκέψεις, αναλύσεις και προβληματισμοί για την πορεία και τους χειρισμούς της πρώτης κυβέρνησης της Αριστεράς. Με κείμενα των Γιάννη Μηλιού, καθηγητή Πολιτικής Οικονομίας στο ΕΜΠ, Στάμου Παπαστάμου, καθηγητή και πρώην πρύτανη στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, Γεράσιμου Προδρομίτη, αναπληρωτή καθηγητή στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Τάσου Παππά, δημοσιογράφου

«Το μεγάλο μυστικό της εξουσίας είναι να μην θέλεις πο-τέ να κάνεις περισσότερα από όσα μπορείς να πετύχεις.» Ερρίκος

Ίψεν

«Χωρίς την εξουσία οι ιδεολογίες δεν μπορούν να εφαρ-μοστούν. Με την εξουσία σπάνια επιβιώνουν.» Φιντέλ Κάστρο

«Να επαναστατείς ή να συμβιβάζεσαι, δεν υπάρχουν άλλες επιλογές στη ζωή.» Γκυστάβ Λε Μπον

Έναν χρόνο μετά την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία, γεγονός που αποτελεί αδιαμφισβήτητα σταθμό στη σύγχρονη ελληνική και ευρωπαϊκή ιστορία, τέσσερις συγγραφείς διατυπώνουν τις απόψεις και τους προβληματισμούς τους για το «πώς», «κατά πόσο» και «γιατί» πρώτη φορά Αριστερά.

Από τη θέση της ενεργού πολιτικής ο Γιάννης Μηλιός, καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο ΕΜΠ, από τη θέση της επιστήμης ο Στάμος Παπαστάμου, καθηγητής και πρώην πρύτανης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, και ο Γεράσιμος Προδρομίτης, αναπληρωτής καθηγητής στο Πάντειο, καθώς και από τη θέση της μαχόμενης πολιτικής αρθρογραφίας ο Τάσος Παππάς, καταθέτουν την οπτική τους και την τεκμηριώνουν πραγματολογικά, θεωρητικά, μεθοδολογικά και ιστορικά.
Τα τρία κείμενα που περιλαμβάνονται στο βιβλίο θέτουν τα πλαίσια σε ερωτήματα και επιχειρούν να απαντήσουν σε ζητήματα όπως ο μονόδρομος της έλλειψης εναλλακτικών, το κυνήγι της ου- τοπίας, η υπηρέτηση του οράματος ότι «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός», η ρεαλιστική προ- σαρμογή στη σιδηρά αναγκαιότητα, η ανθρώπινη κατάσταση μπροστά στον συμβιβασμό με τους ισχυρούς…

Στα κείμενά τους οι συγγραφείς κάθε άλλο παρά στήνουν αγιογραφίες. Στέκονται απέναντι στα φαινόμενα και στα γεγονότα κριτικά και με αίσθημα ευθύνης.

Ο Γιάννης Μηλιός, παιδί του ΣΥΡΙΖΑ ο ίδιος, άλλοτε υπεύθυνος Οικονομικής Πολιτικής στο ΣΥ-ΡΙΖΑ, στο κείμενό του με τίτλο «Το φαινόμενο ΣΥΡΙΖΑ: Η “ανατροπή” που δεν έγινε», πα- ρουσιάζει μια μακροσκελή ανάλυση της πορείας του ΣΥΡΙΖΑ από την ίδρυσή του μέχρι την κυβερνητική εξουσία. Και από το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης, στο οποίο παρατηρεί «μια στρο- φή της ηγετικής ομάδας» προς έναν «ιστορικό συμβιβασμό με τις οικονομικές ελίτ», μέχρι το δημοψήφισμα και τη Συμφωνία, για να καταλήξει: «Η ηγετική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ γύρω από το Γραφείο του Προέδρου, έχοντας ήδη η ίδια εξαρχής επιλέξει τον δρόμο που οδηγούσε στον συμβιβασμό με το νεοφιλελεύθερο πλαίσιο διακυβέρνησης και τις εγχώριες και διεθνείς δυνάμεις που το στηρίζουν, συνθηκολόγησε διότι εντός του πλαισίου αυτού “δεν υπήρχε εναλλακτικός δρόμος”».

Οι Στάμος Παπαστάμου και Γεράσιμος Προδρομίτης, καθηγητής και αναπληρωτής καθηγητής Πειραματικής Κοινωνικής Ψυχολογίας, αντίστοιχα, στο κοινό κείμενό τους «Από αριστερή μειοψηφία, πλειοψηφική Αριστερά: Η κοινωνική ψυχολογία διαβάζει την πολιτική», χρησιμοποιούν τα θεωρητικά εργαλεία της Κοινωνικής Ψυχολογίας. Προσδιορίζουν την κοινωνιοψυχολογική οντότητα του ΣΥΡΙΖΑ πριν και μετά τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015 και επιχειρούν να εξηγήσουν το φαινόμενο της «σχετικά ταχύρρυθμης διαδικασίας μιας μικρής και ριζοσπαστικής μειοψηφίας στην εξουσία» που «αξίζει την προσοχή μας επειδή παρουσιάζει όλα τα χαρακτηριστικά μιας τυπικής διαδικασίας μειονοτικής επιρροής».

Τέλος, ο δημοσιογράφος Τάσος Παππάς, στο κείμενό του «Πρώτη φορά Αριστερά», εκτιμά ότι
«το κυβερνητικό μανιφέστο (Πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης), που ήταν λιγότερο ριζοσπαστικό από τη Διακήρυξη του ΠΑΣΟΚ το 1981 και αρκετά πιο ήπιο από τις επεξεργασίες της ευρωπαϊκής σοσιαλδημοκρατίας την περίοδο που αυτή παρέμενε πιστή στις ιδρυτικές αναφορές της, ήταν ένα μείγμα αστικού εκσυγχρονισμού, πολιτικού εκδημοκρατισμού και νεοκεϋνσιανής οικονομικής σκέψης», αλλά «στην Ευρώπη του 2015 και στην εποχή της παγκοσμιοποίησης, όπου τον τόνο δί- νουν οι χρηματοπιστωτικές μερίδες του κεφαλαίου, η πολιτική της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας θεωρείται “παράνομη” και πολιτικά και ιδεολογικά».

Για τις εκδόσεις Πεδίο το παρόν βιβλίο αποτελεί, όπως αναφέρεται στο Εκδοτικό Σημείωμα,
«αφορμή επέκτασης και εμβάθυνσης του επιστημονικού, πολιτικού και θεωρητικού διαλόγου σχετικά με το ποιος είναι ο δρόμος που πρέπει να βαδίσουμε, πώς να τον βαδίσουμε, αλλά και με ποιους…»

Ο Γιάννης Μηλιός είναι καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Επιστημονικές εργασίες του έχουν δημοσιευθεί, πέραν της ελληνικής, στην αγγλική, τη γερμανική, τη γαλλική, την ισπανική, την ιταλική, την πορτογαλική, τη σερβική και την τουρκική γλώσσα. Εντάχθηκε στην Αριστερά το 1972, όταν ήταν πρωτοετής φοιτητής στη Γερμανία, οπότε και στρατεύθηκε στον Ρήγα Φεραίο. Από το 1978 υπήρξε ηγετικό στέλεχος της «ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος Β΄ Πανελλαδική» και μέχρι τη διάλυση της Οργάνωσης το 1981. Για πολλά χρόνια ήταν κομματικά ανένταχτος αριστερός. Είναι διευθυντής του περιοδικού Θέσεις, το οποίο εκδίδεται ανελλιπώς από το 1982. Στρατεύτηκε στο Ελληνικό και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ και στον ΣΥΡΙΖΑ, του οποίου υπήρξε μέλος της Κεντρικής Επιτροπής και της Πολιτικής Γραμματείας, υπεύθυνος Οικονομικής Πολιτικής.

Ο Στάμος Παπαστάμου σπούδασε Ψυχολογία σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο στο Πανεπιστήμιο της Γενεύης και έχει αποκτήσει δύο διδακτορικά στην Κοινωνική Ψυχολογία (3eme cycle και Thèse d’ État) από την École des Hautes Études en Sciences Sociales στο Παρίσι. Από το 1979 μέχρι το 1987 δίδαξε Κοινωνική Ψυχολογία στα Πανεπιστήμια Γενεύης και Φριμπούργου στην Ελβετία, και από το 1987 μέχρι σήμερα στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Είναι Καθηγητής Πειραματικής Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Διατέλεσε Πρόεδρος της Ελληνικής Ψυχολογικής Εταιρείας, της Ελληνικής Εταιρείας Κοινωνικής Ψυχολογίας, του Τμήματος Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, καθώς και Πρύτανης του Παντείου Πανεπιστημίου. Τα ερευνητικά του ενδιαφέρον τα στρέφονται γύρω από τις κοινωνικές αναπαραστάσεις και τα φαινόμενα κοινωνικής επιρροής, και εστιάζονται κυρίως στις (περισσότερο ή λιγότερο ακραίες) μορφές μειονοτικής επιρροής και τις συνεπακόλουθες στρατηγικές αντίστασης σ’ αυτήν.

Ο Τάσος Παππάς γεννήθηκε το 1957 στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος του Παντείου Πανεπιστημίου. Από το 1984 μέχρι το 2012 εργαζόταν ως πολιτικός συντάκτης στην Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία. Σήμερα είναι υπεύθυνος του σαββατιάτικου φύλλου της Εφημερίδας των Συντακτών και αρχισυντάκτης στον ραδιοφωνικό σταθμό «Αθήνα 9.84». Είναι συγγραφέας οκτώ βιβλίων και έχει λάβει μέρος σε πέντε συλλογικές εκδόσεις. Το τελευταίο βιβλίο του, Όταν η γάτα συμφιλιώθηκε με τα ποντίκια, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Πόλις».

Ο Γεράσιμος Προδρομίτης σπούδασε Κοινωνιολογία στο Πάντειο Πανεπιστήμ ιο και έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα στην Κοινωνική Ψυχολογία από το Τμήμα Ψυχολογίας του ίδιου Πανεπιστημίου. Δίδαξε μαθήματα Κοινωνικής Ψυχολογίας και Μεθοδολογίας Έρευνας στο Τμήμα Ψυχολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, όπου εξελέγη Λέκτορας Μεθοδολογίας Έρευνας και Εφαρμογών της Στατιστικής στις Κοινωνικές Επιστήμες. Είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Πειραματικής Κοινωνικής Ψυχολογίας στο Τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα αφορούν τις διαδικασίες κοινωνικής επιρροής, τους μηχανισμούς διαμόρφωσης και μετασχηματισμού των κοινωνικών αναπαραστάσεων και την κοινωνιοψυχολογική ανάλυση της πολιτικής σκέψης και συμπεριφοράς.