Σοφία Νικολαΐδου: Πώς έρχονται, καμιά φορά, οι λέξεις

16:06 2/5/2013 - Πηγή: Culture Now

Δουλεύω σε σχολείο 20 χρόνια. Φιλόλογος. Εύκολη δουλειά, θα πουν κάποιοι. Είμαι βέβαιη ότι δεν έχουν περάσει ούτε ένα τρίλεπτο με τριάντα μαθητές σε αναβράζουσα εφηβεία. Κάποια στιγμή, ένας μαθητής, πίτσικο της Α΄ Γυμνασίου (οι μαθητές του Λυκείου δεν υποβάλλουν τέτοια ερωτήματα, είναι εκτός διδακτέας ύλης), σήκωσε το χέρι του και ρώτησε ευθαρσώς:

-Κυρία, εγώ έψαξα το βιογραφικό σας στο ίντερνετ, πουθενά δε λέτε ότι δουλεύετε σε σχολείο. Γιατί, κυρία;

Μαγκώθηκα. Απάντησα μια βλακεία που θα μπορούσε ίσως να σταθεί, στο εργογραφικό μου αναφέρω μόνο όσα σχετίζονται με τη λογοτεχνία.

Όμως με έτσουξε. Αργότερα απηύθυνα το ίδιο ερώτημα στον εαυτό μου. Γιατί ο χώρος όπου δαπανώ τη μισή μέρα μου δεν αποτέλεσε ποτέ συγγραφικό υλικό σε κανένα από τα βιβλία μου;

Στο καινούριο μου μυθιστόρημα (Χορεύουν οι ελέφαντες, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ) ένας από τους βασικούς ήρωες είναι μαθητής της Γ΄ Λυκείου. Ο Μηνάς είναι αστραφτερό μυαλό, όμως δηλώνει προς πάσα κατεύθυνση ότι «δε θέλει να περάσει στο Πανεπιστήμιο». Η μάνα του τρελαίνεται κι αυτός τραβάει το σκοινί. Το πνευματοκτόνο εκπαιδευτικό σύστημα του προκαλεί γνωστική ανορεξία.

Όσο έγραφα για τον Μηνά και διάβαζα δυνατά τα γραμμένα, η φωνή του ακουγόταν φάλτσα στ’ αυτιά μου. Κάτι δεν πήγαινε καλά. Μπήκα μια μέρα στην αίθουσα και τους είπα:

-Θέλω να μου χαρίσετε τις λέξεις σας. Όχι αυτές που λέτε μέσα στην τάξη, αυτές τις ξέρω. Ούτε κι αυτές που λέτε στην αυλή. Θέλω τις λέξεις σας, όταν μιλάτε με συνομήλικους και δεν σας ακούει κανείς.
-Και βρισιές, κυρία;

Μέσα στο επόμενο δίμηνο συγκέντρωσα ατελείωτα χαρτάκια. Κουβέντιασα με πολλά παιδιά. Στο τέλος ήξερα πολύ καλά τι μάρκα παπούτσια ήθελε ν’ αγοράσει ο Μηνάς και τι μουσική άκουγε με το κινητό.

Όταν λοιπόν σε μία παρουσίαση, σε μια πόλη που επισκεπτόμουν για πρώτη φορά, ήρθε και στάθηκε πάνω απ’ το κεφάλι μου ένας μαθητής της Γ΄ Λυκείου και μου είπε με ένταση και νεύρο, Εγώ είμαι ο Μηνάς, κατάλαβα πως τα παιδιά με είχαν οδηγήσει σωστά.

Το πώς η ιστορία του Μηνά συνδυάστηκε με την πολύκροτη υπόθεση Πολκ και την ελληνική περιπέτεια από την Ελλάδα του εμφυλίου ως την Ελλάδα του μνημονίου, αυτό είναι μια άλλη ιστορία.

Info: Η Σοφία Νικολαΐδου έχει εκδώσει τέσσερα μυθιστορήματα (με πιο πρόσφατο το Χορεύουν οι ελέφαντες, δύο συλλογές, μελέτες και μεταφράσεις. Σπούδασε κλασική φιλολογία (προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές) και αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για τη διδασκαλία της λογοτεχνίας (διδακτορική διατριβή). Διδάσκει δημιουργική γραφή στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και στο Εργαστήρι Βιβλίου του ΕΚΕΒΙ. Διηγήματά της έχουν μεταφραστεί σε οκτώ γλώσσες. Το Απόψε δεν έχουμε φίλους (ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ, 2010) έλαβε το Athens Prize of Literature 2011 και μεταφράστηκε στα εβραϊκά. Από το 2001 συνεργάζεται με την εφημερίδα Τα Νέα για θέματα που αφορούν το βιβλίο.