Ταξίδι, γραφή, αναπαράσταση - Ίλια Χατζηπαναγιώτη-Sangmeister

10:19 16/4/2015 - Πηγή: Culture Now

Από τις πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης κυκλοφορεί το βιβλίο Ταξίδι, γραφή, αναπαράσταση. Μελέτες για την ταξιδιωτική γραμματεία του 18ου αιώνα σε επιμέλια της Ίλια Χατζηπαναγιώτη-Sangmeister.

Πώς πρέπει να τρέφεται, να παρατηρεί και να γράφει ένας ταξιδιώτης του 18ου αιώνα; Πόσο κοστίζει ένα ταξίδι στους Αγίους Τόπους την εποχή του Διαφωτισμού; Ποιος είναι ο μυστηριώδης Αθανάσιος που προσλαμβάνει ως γραμματέα τον δεκαεννιάχρονο Ρουσσώ; Τι γνωρίζει ένας Γάλλος έμπορος για τη μαντάμ

Τυανίτη και τον οπιομανή γιατρό Σκαρλάτο Καρατζά; Πώς είναι τα ιδρύματα εγκλεισμού στην ανατολική Μεσόγειο το 1786; Πώς μια περιγραφή ταξιδιού γίνεται εισιτήριο για την Αγγλία; Ποιος είναι ο κομψός Ισαάκμπεης για τον οποίο ακούει ο Κωνσταντίνος Καρατζάς στο Βερολίνο; Πώς ένας πρέσβης προκαλεί ένα νέο τιράζ; Ποια κείμενα κρύβονται στις Κερκυραϊκές Αρχαιολογίες του Ευγένιου Βούλγαρη; Πώς βλέπει τις γυναίκες σε ένα χαμάμ ένας Γάλλος καθολικός κριτικός; Πόσα θύματα έχουν τον 18ο αιώνα οι επιδημίες πανώλης στο Αιγαίο; Πώς εξαφανίστηκαν οι τρούλλοι του Αγίου Λαζάρου στη Λάρνακα; Τι κοινό έχει ο γενίτσαρος Πατρόνα Χαλίλ με τον ναπολιτάνο Μαζανιέλλο;

Οι μελέτες του τόμου δεν απαντούν μόνο στα ερωτήματα αυτά. Μέσα από διεπιστημονικές προσεγγίσεις λησμονημένων ή άγνωστων κειμένων της ταξιδιωτικής γραμματείας, διερευνούν το ταξίδι στον ελληνικό χώρο και στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ως φαινόμενο, τις συνθήκες διεξαγωγής του και τις προσπάθειες κανονικοποίησής του• μελετούν την τυπολογία, την «ποιητική» και την πρόσληψη των περιηγητικών κειμένων• εξετάζουν τις αναπαραστάσεις του «Άλλου» και τη σχέση τους με τις συλλογικές ταυτότητες, και αξιοποιούν την ταξιδιωτική γραμματεία ως πηγή για την πολιτισμική ιστορία, την ιστορία των εννοιών και των ιδεών, την ιστορία του καθημερινού βίου, την ιστορική δημογραφία και την αρχαιολογία.

Εικόνα εξωφύλλου:

«Η οχυρωμένη πόλη του Βόλου» (1779), από υδατογραφία που ζωγράφισε στο λεύκωμα του Σουηδού ταξιδιώτη Jacob Jonas Bjornstahl ο δωδεκάχρονος Lars Petter Moreen, γιος του καπετάνιου του πλοίου με το οποίο ο Bjornstahl ταξίδεψε από την Κωνσταντινούπολη στον Βόλο. Το λεύκωμα φυλάσσεται στη Βασιλική Βιβλιοθήκη της Σουηδίας στη Στοκχόλμη.

Η Ίλια Χατζηπαναγιώτη-Sangmeister είναι νεοελληνίστρια, πτυχιούχος του Τμήματος Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Βιέννης. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στον ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, στη νεοελληνική λογοτεχνία (1669-1880), στην ευρωπαϊκή ταξιδιωτική γραμματεία (εικονολογία, ειδολογικά ζητήματα, πρόσληψη), στην ιστορία των ιδεών και των εννοιών, στην πολιτισμική ιστορία και στην ιστορία του βιβλίου. Έχει δημοσιεύσει δύο μονογραφίες (Graecia Mendax, Βιέννη 2002, και Ο τεκτονισμός στην ελληνική γραμματεία και λογοτεχνία του 18ου αιώνα, Αθήνα 2010), μία δίτομη σχολιασμένη βιβλιογραφία της ταξιδιωτικής γραμματείας (Griechenland, Zypern, Balkan und Levante, Οϊτίν 2006), την κριτική έκδοση του έργου του Ευγένιου Βούλγαρη Έκθεσις της Ταυρικής Χερσοννήσου (Αθήνα 2008), και πολλά άρθρα. Σε συνεργασία με άλλους επιμελήθηκε τον συλλογικό τόμο Φαναριώτικα και αστικά στιχουργήματα (Αθήνα 2013). Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Βόννης (1997-2002) και στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης (2006)• από το 2002 μέχρι σήμερα διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Κύπρου.