Θεατρική «Μισαλλοδοξία» από την Ιώ Βουλγαράκη στη Στέγη

17:02 11/12/2015 - Πηγή: Culture Now

Ορμώμενοι από μια θρυλική ταινία του βωβού κινηματογράφου, μια νέα σκηνοθέτις και ένας θίασος πρωταγωνιστών καταθέτουν ένα εξόχως ατμοσφαιρικό, βωβό μουσικοθεατρικό έπος πολιτικοκοινωνικής και υπαρξιακής αυτογνωσίας.

Πώς μπορείς να αφηγηθείς χωρίς να μιλάς;

Είναι τόσο δύσκολο να συμπονέσουμε ο ένας τον άλλον; Είναι τόσο δύσκολο να συνυπάρξουμε;

Η Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, σταθερή στη στήριξή της στους νέους

δημιουργούς, δίνει βήμα στη νέα σκηνοθέτιδα Ιώ Βουλγαράκη, η οποία καταθέτει τη δική της πρόταση, ορμώμενη από τη Μισαλλοδοξία (Intolerance), τη μνημειώδη, σπονδυλωτή, βωβή ταινία του D.W. Griffith, για την οποία έχει ειπωθεί πως μπορεί κάλλιστα να σταθεί δίπλα στην 5η Συμφωνία του Μπετόβεν και στα αριστουργήματα του Μιχαήλ Άγγελου. «Η συνύπαρξη των ανθρώπων στη Γη μεταφέρεται σαν ένας εμφύλιος διαρκείας» επισημαίνει η Ιώ Βουλγαράκη, δημιουργός θεαμάτων εξαίσιας ατμόσφαιρας, ιλαροτραγικών τόνων και αμείωτου πάθους. Ένας δεκαμελής θίασος (Γιώργος Γάλλος, Δημήτρης Γεωργιάδης, Στέλιος Ιακωβίδης, Δέσποινα Κούρτη, Αλέξανδρος Λογοθέτης, Αργύρης Ξάφης, Σωκράτης Πατσίκας, Εύη Σαουλίδου, Ναταλία Τσαλίκη, Νίκος Χατζόπουλος) και ένα κουαρτέτο, σε πρωτότυπη μουσική του Θοδωρή Αμπαζή, συμπράττουν μαζί της σε αυτό το θέαμα πολιτικής, κοινωνικής και υπαρξιακής αυτογνωσίας που θέτει το ερώτημα: «“Εμείς” ή οι “άλλοι” πάντα. Μα γιατί “πάντα”;». Από 20 έως 31 Ιανουαρίου 2016 στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης.

Στη δική της Μισαλλοδοξία, η Ιώ Βουλγαράκη δραματοποιεί μόνο την τελευταία από τις τέσσερις ιστορίες της ταινίας, στην οποία ένας αθώος καταδικάζεται για ένα έγκλημα που δεν διέπραξε ποτέ, με φόντο τον άγριο καπιταλισμό και πουριτανισμό της Αμερικής του 1914-15, και συνθέτει με σημερινούς θεατρικούς όρους ένα βωβό μουσικοθεατρικό έπος γύρω από το δίπολο «αδιαλλαξία Vs αλληλεγγύη». Πλούσιοι και φτωχοί, ερωτευμένοι και γεμάτοι μίσος, αγνοί και δολοπλόκοι. Πόσο έχουν, άραγε, αλλάξει οι άνθρωποι από το 1916; Η παράσταση επιδιώκει να εικονογραφήσει μια ποιητική, ψυχική λειτουργία της άγριας αλήθειας που υποστήριζε ο Κάφκα, πως «ο δρόμος προς τον πλησίον είναι πολύ μακρύς».

Από το βωβό σινεμά στο κατ’ επιλογήν βωβό θέατρο, η Ιώ Βουλγαράκη αναζητά νέες αφηγηματικές οδούς, πέρα από ένα τυπικό θεατρικό κείμενο, πέρα κι από τον ίδιο το λόγο. Η παράστασή της είναι μια αναψηλάφηση της ουσίας του φιλμ του Γκρίφιθ, σε κάτι που δεν θέλει να είναι «διασκευή», μα ένα «παιχνίδι» με τους κανόνες της αφήγησης, της θεατρικής γλώσσας και των εργαλείων της και μια καθαρτική βουτιά αναγνώρισης της μισαλλοδοξίας, η οποία επιβιώνει πάντοτε και παντού, μέσα και γύρω μας.

Σκηνοθεσία – Διασκευή: Ιώ Βουλγαράκη

Σκηνικά & Κοστούμια: Άννα Φιόντοροβα

Μουσική: Θοδωρής Αμπαζής

Κίνηση: Σταυρούλα Σιάμου

Φωτισμοί: Αλέκος Αναστασίου

Σχεδιασμός μακιγιάζ: Εύη Ζαφειροπούλου

Επιστημονικός συνεργάτης: Νικήτας Σινιόσογλου

Δημοσιογραφική έρευνα: Κυριάκος Αργυρόπουλος

Video artist: Νίκος Πάστρας

Βοηθός σκηνοθέτη: Αμαλία Καβάλη

Βοηθός σκηνογράφου: Μαργαρίτα Χατζηιωάννου

Ερμηνεύουν οι ηθοποιοί: Γιώργος Γάλλος, Δημήτρης Γεωργιάδης, Στέλιος Ιακωβίδης, Δέσποινα Κούρτη, Αλέξανδρος Λογοθέτης, Αργύρης Ξάφης, Σωκράτης Πατσίκας, Εύη Σαουλίδου, Ναταλία Τσαλίκη, Νίκος Χατζόπουλος

Παίζουν οι μουσικοί: Μαρία Δελή, Θοδωρής Κοτεπάνος, Φώτης Παπαντωνίου, Δημήτρης Χουντής

Παραγωγή: Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών Ιδρύματος Ωνάση

Εκτέλεση παραγωγής: ΛΥΣΙΣ

Περισσότερες πληροφορίες

Στο κινηματογραφικό έργο τέχνης του Γκρίφιθ, του 1916, εξετάζεται, μέσα από τέσσερις ιστορίες, η μισαλλοδοξία –εθνική, πολιτική, θρησκευτική και ταξική– ως μια παθογένεια της ανθρωπότητας, αθεράπευτη ανά τους αιώνες: από την πτώση της αρχαίας Βαβυλώνας μέχρι τη Σταύρωση του Ιησού και από τη Νύχτα του Αγίου Βαρθολομαίου μέχρι την ταξική πάλη των αρχών του 20ού αιώνα.

Αν οι αδερφοί Lumière αποτελούν τους «γεννήτορες» του κινηματογράφου, ο David Wark Griffith (1875-1948), με τις περίπου 500 ταινίες μικρού και μεγάλου μήκους, θεωρείται ένας από τους «πατέρες» της φιλμικής γλώσσας, καθώς υπήρξε ο δημιουργός μιας πρωτότυπης αφηγηματικής δομής παράλληλου και διαρκώς κλιμακούμενου μοντάζ.

«Υπήρξε ο Δάσκαλος όλων μας» έχει πει για τον Γκρίφιθ ο Charlie Chaplin.

«Καμιά πόλη, καμιά βιομηχανία, κανένα επάγγελμα και καμιά τέχνη δεν χρωστάει τόσο πολλά σε έναν άνθρωπο όσο το σινεμά στον Γκρίφιθ.» - Orson Welles

Η Μισαλλοδοξία ήταν, κατά μία έννοια, η «απάντηση» του Γκρίφιθ σε όσους τον κατηγόρησαν ευθέως ως ρατσιστή για τον τρόπο που αντιμετώπισε τη σύσταση της Κου Κλουξ Κλαν στην προηγούμενη ταινία του, με θέμα τον Αμερικανικό Εμφύλιο, την περιβόητη Γέννηση ενός Έθνους (The Birth of a Nation, 1915), η οποία θεωρείται η πρώτη κινηματογραφική υπερπαραγωγή, το πρώτο αμερικανικό επικό φιλμ, καθώς και το πρώτο blockbuster στην ιστορία της Έβδομης Τέχνης – κάτι σαν προπομπός του Όσα παίρνει ο άνεμος!

Κολοσσιαία σκηνικά κατασκευάστηκαν στα στούντιο του Χόλλυγουντ και περισσότεροι από 3.000 κομπάρσοι συμμετείχαν στη Μισαλλοδοξία του Γκρίφιθ. Το συνολικό κόστος παραγωγής υπολογίζεται πως έφτασε στο (αστρονομικό για τα δεδομένα του 1916) ποσό των 2,5 εκατομμυρίων δολαρίων. Σημειώνοντας, όμως, εισπράξεις της τάξεως των 2 εκατ. δολαρίων, θεωρήθηκε εμπορική αποτυχία.

Η αλληγορική εικόνα μιας γυναίκας που λικνίζει ένα βρέφος στην κούνια του είναι το leit-motiv που συνδέει τις τέσσερις ιστορίες στην κινηματογραφική Μισαλλοδοξία.

Ο Buster Keaton γύρισε το 1923 μια βωβή κωμωδία, παρωδία της Μισαλλοδοξίας, με τίτλο Τρεις Εποχές (Three Ages).

Η τέταρτη ιστορία της Μισαλλοδοξίας, στην οποία βασίστηκε η Ιώ Βουλγαράκη, επανεκδόθηκε από τον Γκρίφιθ ως ανεξάρτητη ταινία το 1919.

Δίνοντας πάντα μεγάλη σημασία στη μουσική, η Ιώ Βουλγαράκη είχε εμπιστευτεί στον Αλκίνοο Ιωαννίδη τη μουσική της παράστασης Το Δρακούδι της Suzanne Lebeau, που σκηνοθέτησε η ίδια στο Ρωσικό Ακαδημαϊκό Νεανικό Θέατρο (PAMT) της Μόσχας το 2013.

Το 2012, η Ιώ Βουλγαράκη (σκηνοθέτης), η Δέσποινα Κούρτη (ηθοποιός) και ο Αργύρης Ξάφης (ηθοποιός και σκηνοθέτης) ίδρυσαν την ομάδα ΠΥΡ, θέλοντας με αυτό τον τρόπο να ενώσουν τις δυνάμεις τους σε μια κοινή θεατρική πρόταση. Οι ΠΥΡ έχουν παρουσιάσει μέχρι σήμερα το Γλέντι στον καιρό της πανούκλας του Αλεξάντερ Πούσκιν (Βυρσοδεψείο, 2013) και τους Ληστές του Friedrich Schiller (Φεστιβάλ Αθηνών, 2014).

Η Ιώ Βουλγαράκη (γενν. 1985), με σπουδές ελληνικής φιλολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και υποκριτικής στην Ανωτέρα Σχολή Δραματικής Τέχνης του Εθνικού Θεάτρου, είναι αριστούχος απόφοιτος της Σχολής Σκηνοθεσίας του Ρώσικου Πανεπιστημίου Θεατρικής Τέχνης GITIS της Μόσχας (τμήμα Λεονίντ Χέιφιτς, 2008-13). Έχει σκηνοθετήσει τις παραστάσεις: Γλέντι στον καιρό της πανούκλας του Α. Πούσκιν (ΠΥΡ, Βυρσοδεψείο, Αθήνα, 2013), Το Δρακούδι της Σ. Λεμπό (Θέατρο ΡΑΜΤ, Μόσχα, 2013), Οι Ληστές του Φ. Σίλλερ (ΠΥΡ, Φεστιβάλ Αθηνών, 2014) και KassandER – Ο Ευαγγελισμός της Κασσάνδρας του Δημήτρη Δημητριάδη (Ινστιτούτο Γκροτόφσκι, Βρότσλαβ, 2015).

Παράλληλες δράσεις

Παρασκευή 22 Ιανουαρίου

Μετά την παράσταση συζήτηση του κοινού με τους συντελεστές

Κυριακή 24 και Κυριακή 31 Ιανουαρίου, 16:00-19:00

Εργαστήριο θεάτρου με την Ιώ Βουλγαράκη που θα απευθύνεται σε φοιτητές δραματικών σχολών

Τρίτη 26 Ιανουαρίου, 11:00-13:15

Πρωινή παράσταση για σχολική ομάδα - Λύκεια