Το μάτι του βοριά - Χρυσηίδα Δημουλίδου: Κριτική βιβλίου

10:25 7/7/2015 - Πηγή: Culture Now

Το βιβλίο που έχει συζητηθεί όσο κανένα άλλο τον τελευταίο καιρό, είναι αναμφίβολα "Το μάτι του βοριά" της Χρυσηίδας Δημουλίδου. Για να είμαστε πιο ακριβείς, είναι ένα βιβλίο που οι συζητήσεις γύρω από αυτό ξεκίνησαν αρκετό καιρό πριν ολοκληρωθεί η συγγραφή του, με πολλούς αναγνώστες να το περιμένουν με αγωνία, όντας φανατικοί αναγνώστες της συγγραφέως, και άλλους τόσους να το πολεμάνε χωρίς καν να έχουν πλήρη και ολοκληρωμένη άποψη γι' αυτό.

Βέβαια, το φαινόμενο αυτό δεν με εξέπληξε ιδιαίτερα, αφού η κυρία Δημουλίδου και τα βιβλία της πάντα καταφέρνουν να "ανάβουν τα αίματα", με τον

έναν ή τον άλλο τρόπο. Φυσικά, δεν θα μπορούσα να μην παρασυρθώ από το έκρυθμο κλίμα και τις αντικρουόμενες κριτικές, και να μην το διαβάσω. Εκτός του ότι πρόκειται για ένα βιβλίο διαφορετικό απ' όσα έχει γράψει μέχρι σήμερα η συγγραφέας, η ίντριγκα πάντα σε προκαλεί να την ακολουθήσεις.

Έχουμε, λοιπόν, να κάνουμε με την ιστορία του Δάμου, ενός άντρα που η ζωή του ήταν πλούσια και γεμάτη περιπέτειες, μια ζωή με τα πάνω και τα κάτω της, στιγμές μεγαλείου αλλά και ανέχειας. Ξεκινώντας την πορεία του από την Θεσσαλονίκη όπου και γεννήθηκε, και στιγματισμένος από τον θάνατο της μητέρας του όταν ήταν ακόμα παιδί -και μεγαλώνοντας με έναν πατέρα από τον οποίο δεν εισέπραξε ποτέ αγάπη και τρυφερότητα-, ο Δάμος ανακαλύπτει πολύ νωρίς τις χαρές τις ενεργής σεξουαλικής ζωής, αλλά και συνειδητοποιεί την δύναμη που του προσφέρει το τέλειο παρουσιαστικό του και η φλογερή -στο κρεβάτι και όχι μόνο- προσωπικότητά του. Από την Θεσσαλονίκη στην Αθήνα και τα κοσμικά σαλόνια, και από εκεί στον πάτο για να βρεθεί στη Μύνοκο χτίζοντας μια νέα ζωή, ο Δάμος ταξιδεύει στον κόσμο, γνωρίζει ανθρώπους καθώς και τη ζωή της δεκαετίας του '80 και το '90, για να καταλήξει να γνωρίσει τον ίδιο του τον εαυτό και να επιλέξει ποιος θέλει να είναι.

Οφείλω να ομολογήσω πως όταν ολοκλήρωσα την ανάγνωση του συγκεκριμένου βιβλίου, ένιωθα ιδιαίτερα μπερδεμένη. Όχι γιατί δεν μου άρεσε, αλλά επειδή μου άρεσε τόσο που δεν ήμουν σίγουρη πως ακριβώς έπρεπε να το διαχειριστώ ώστε να εκφράσω την άποψή μου. Χωρίς καμία απολύτως αμφιβολία, "Το μάτι του βοριά" δεν ήταν αυτό που περίμενα. Ήταν κάτι περισσότερο, κάτι καλύτερο, κάτι πολύ πιο δυνατό που μίλησε στην καρδιά μου. Μπορεί ο ίδιος ο χαρακτήρας να μου ήταν σχετικά αδιάφορος, με την έννοια πως στο τέλος δεν ήμουν σε θέση να πω ότι τον συμπαθώ ή τον αντιπαθώ, και μπορεί η ζωή του να μην υπήρξε αυτή που θα χαρακτηρίζαμε ως "κοινωνικά αποδεκτή", ήταν όμως ενδιαφέρουσα και γεμάτη εμπειρίες. Δεν θα κρίνω αν ήταν σωστή ή λάθος, γιατί ήταν η δική του ζωή και την έζησε όπως εκείνος επέλεξε, απολαμβάνοντας τις "σωστές" επιλογές του και πληρώνοντας εκείνες που ήταν "λάθος".

Με γλώσσα ωμή, ρεαλιστική, σύγχρονη, η ιστορία του Δάμου αποτυπώνεται στο χαρτί, μέσα από την προσωπική του αφήγηση, έτσι ακριβώς όπως θα έπρεπε να είναι. Θεωρώ πως η κυρία Δημουλίδου έχει μπει για τα καλά στο πετσί του ανδρικού "ρόλου" που η ίδια έπλασε, και αυτή είναι για μένα η μεγάλη επιτυχία του βιβλίου και το στοιχείο εκείνο που ενισχύει τη δυναμική του. Ο Δάμος είναι ένας άντρας ωμός, ειλικρινής με τον εαυτό του, που έχει θεσπίσει κανόνες που ακολουθεί απαραβίαστα στη ζωή του, και άσχετα από το αν τους αποδεχόμαστε ή όχι, δεν μπορούμε να μην του αναγνωρίσουμε πως υποστηρίζει τον κώδικά του χωρίς να λοξοδρομεί ή να παραστρατεί. Ζει τη ζωή του στα άκρα και τα πάθη του με όλη του τη δύναμη, ακόμα κι αν αυτά απειλούν να τον καταστρέψουν, αλλά το κάνει με μια συνειδητοποίηση που ξαφνιάζει. Το να αποκαλούμε, λοιπόν, "χυδαίο" κάτι που υφίσταται στην πραγματικότητα, είναι μάλλον άτοπο. Το αληθινό δεν μπορεί να είναι "χυδαίο", απλά, διαφορετικό από αυτό που γνωρίζουμε.

Βέβαια, δέχομαι και τη γνώμη εκείνων που το συγκεκριμένο βιβλίο δεν τους άρεσε, δεν τους κάλυψε, δεν τους έδωσε αυτό που περίμεναν πως θα τους δώσει. Δεν είμαστε όλοι οι άνθρωποι ίδιοι κατά συνέπεια, δεν μπορούν να συμπίπτουν απόλυτα τα αναγνωστικά μας γούστα. Όπως και να 'χει, "Το μάτι του βοριά" είναι ένα πολύ καλογραμμένο βιβλίο -όπως όλα τα βιβλία της κυρίας Δημουλίδου-, ένα δυνατό και ρεαλιστικό ψυχογράφημα που μέσα από την ωμότητά του καταφέρνει να συγκινήσει στα σημεία, έστω κι αν δεν υπάρχει ταύτιση -ή έστω, απόλυτη ταύτιση- με τον ήρωα, έστω κι αν δεν ασπαζόμαστε την φιλοσοφία του και τις επιλογές του, και που πάνω απ' όλα, μιλάει για τη ζωή ενός ανθρώπου που πάλεψε για να πετύχει αυτά που ήθελε, που δεν έσκυψε το κεφάλι ακόμα και όταν όλα γύρισαν εναντίον του και που τελικά, κατάφερε να σταθεί στα πόδια του με τις δικές του δυνάμεις, έχοντας ζήσει μια ελεύθερη ζωή -θεωρητικά-, παρά που ήταν σκλάβος των επιθυμιών του.

Το βιβλίο της Χρυσηίδας Δημουλίδου, Το μάτι του βοριά, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός.