Το τέλος της τραγωδίας;: Ημερίδα και παράσταση σε Θήβα και Αθήνα

16:52 19/11/2015 - Πηγή: Culture Now

Το Κέντρο Κλασικού Δράματος και Θεάματος του Παντείου Πανεπιστημίου (ΚΕΔΡΑ) και ο Πολιτιστικός Σύλλογος Θήβας «Λάιος» παρουσιάζουν σε συνεργασία με τον Δήμο Θήβας και την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας μια ημερίδα και μια παράσταση με τίτλο «Το τέλος της τραγωδίας;», υπό την Καλλιτεχνική Διεύθυνση του Καθηγητή και σκηνοθέτη Γιάγκου Ανδρεάδη.

‘Το τέλος της τραγωδίας;’ είναι ο τίτλος μιας παράστασης που θα ανέβει στην Θήβα και την Αθήνα

και μιας ημερίδας που θα πραγματοποιηθεί στην Θήβα, την επομένη της παράστασης. Πρόκειται για μια δράση που εμπνέεται από ένα κείμενο του Πλουτάρχου που καταγράφει την τελευταία γνωστή παράσταση τραγωδίας στα αρχαία χρόνια και ταυτόχρονα θέτει το ερώτημα για το αν και πως η σημερινή κρίση των παραστάσεων αρχαίου δράματος οδηγεί σε ένα αδιέξοδο στο τέλος τους ή αν μπορεί να σημάνει και αφετηρία για μια νέα αρχή.

Η βιογραφία του Κράσου, από τον Θηβαίο ιστορικό Πλούταρχο, καταγράφει την τελευταία γνωστή παράσταση τραγωδίας στα αρχαία χρόνια, στα 53 π. Χ. Την χρονιά δηλαδή που ο έλληνας ηθοποιός Ιάσων από τις Τράλλεις πρωταγωνίστησε στις Βάκχες του Ευριπίδη παίζοντας μπροστά στις ελληνομαθείς βασιλικές αυλές των Πάρθων και των Αρμενίων, την ώρα όπου τα ενωμένα στρατεύματά τους συνέτριβαν τις ρωμαϊκές λεγεώνες, σκοτώνοντας και τον ίδιο τον ρωμαίο αρχιστράτηγο, τον Κράσο. Ο Πλούταρχος, στο έργο αυτό καταγράφει ένα συγκλονιστικό στιγμιότυπο: Την ώρα που ο ηθοποιός Ιάσων ετοιμαζόταν να εισέλθει στη σκηνή για να παίξει τον ρόλο της Αγαύης, ο Πάρθος φονέας του Κράσου έφτασε κρατώντας ως τρόπαιο το ματωμένο κεφάλι του Ρωμαίου στρατηγού. Ο Ιάσων το άρπαξε και αντικατέστησε με αυτό το ομοίωμα του κεφαλιού του Πενθέα ερμηνεύοντας τον ρόλο της φόνισσας μάνας.

Ανατριχιαστικός πρόδρομος της πιο ακραίας σωματικής τέχνης ή μήπως χειρονομία που μπορεί, ιδίως στις μέρες μας, να ενέχει και ένα βαθύτερο πολιτισμικό και πολιτικό συμβολισμό;

Η απάντηση πρέπει να αναζητηθεί στον Βίο του Κράσου του Πλουτάρχου, έργο που αποτελεί ένα μοναδικό κείμενο: Εδώ αποσπάσματα των Βακχών εγκιβωτίζονται αυτούσια στην βιογραφία, ιστορικό κείμενό, που είναι το ίδιο διαποτισμένο από την γλώσσα, το ύφος και την δομή της τραγωδίας. Ο ακραία φιλοχρήματος και απάνθρωπος Κράσος παρουσιάζεται με όλα τα χαρακτηριστικά του τραγικού τυράννου και ο Πλούταρχος τον εμπλέκει αμείλικτα στα δίχτυα της τραγικής ειρωνείας. Έτσι, ο Κράσος δεν δανείζει απλώς το κομμένο του κεφάλι στο γυιό της Αγαύης. Γίνεται το ισοδύναμο του Πενθέα μέσα από μια δραματική αφήγηση γεμάτη από μια επιφανειακή αλλά δηλητηριώδη ουδετερότητα που θυμίζει την αποστασιοποίηση του Μπρεχτ.

Ισορροπώντας ανάμεσα στον αυθεντικό τραγικό λόγο και στην κληρονομιά του Μπρεχτ το έργο του Γιάγκου Ανδρεάδη Το τέλος της Τραγωδίας αποτελεί σύνθεση των Βακχών του Ευριπίδη και του Κράσου του Πλουτάρχου. Ο τραγικός και ο μπρεχτικός κώδικας αποτελούν και την βάση για την ερμηνεία την κίνηση, την μουσική και την υποκριτική ερμηνεία της παράστασης.

Συντελεστές:

Κείμενο & Σκηνοθεσία: Γιάγκος Ανδρεάδης
Κίνηση & Διδασκαλία ρόλων: Τζένη Αρσένη
Μουσική: Κώστας Χαριτάτος
Βοηθός σκηνοθέτη: Κώστας Μητράκας

Παίζουν: Εβίτα Λύκου, Μίνα Μαστροκάλου, Κώστας Μητράκας, Γιάννης Παυλόπουλος, Άρης Σκλάβος, Χριστίνα Τζιάλλα, Διονύσης Χριστόπουλος

Το πρωί της 28ης Νοεμβρίου εκλεκτοί καλλιτέχνες και διδάκτορες που ειδικεύονται ταυτοχρόνως ερευνητικά ή/ και δημιουργικά στο αρχαίο δράμα θα μετάσχουν σε μια ημερίδα που θα επικεντρωθεί στις σχέσεις της τραγωδίας με το νεώτερο θέατρο, την όπερα, τον κινηματογράφο, τον χορό κ.α., αλλά και την σημασία του αρχαίου δράματος στην σημερινή ελληνική και παγκόσμια συγκυρία. Η ημερίδα θα διεξαχθεί στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου και το σύνολο των εκδηλώσεων, που τελούν υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, αποτελεί την συνέχεια μιας μακροχρόνιας θεωρητικής και καλλιτεχνικής συνεργασίας της Θήβας το ΚΕΔΡΑ και αποσκοπεί, σε συνεννόηση με το ΥΠΠΟ στη θεμελίωση ενός μόνιμου θεσμού αρχαίου δράματος στην Θήβα.

Μετέχουν με ανακοινώσεις οι: Δήμητρα Αναστασιάδη, Τζένη Αρσένη, Φάνης Καφούσιας, Εβίτα Λύκου, Κώστας Μητράκας, Δημήτρης Παπαχαραλάμπους, Κώστας Πουλής.

Θα ακολουθήσει συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με επιστήμονες και δημιουργούς των οποίων τα ονόματα θα ανακοινωθούν τις επόμενες μέρες.

~ Λίγα λόγια για το ΚΕΔΡΑ ~
Κέντρο Κλασικού Δράματος & Θεάματος
https://dramacenter.wordpress.com

‘Κλασικό είναι κάθε καλό θέατρο. Ο Μπρεχτ, ο Πίντερ είναι κλασικοί όπως και ο Αισχύλος.’ Αυτά ήταν τα λόγια του μεγάλου σκηνοθέτη Μίνωα Βολανάκη, όταν πρότεινε την ονομασία Κέντρο Κλασικού Δράματος και Θεάματος (ΚΕΔΡΑ) για τον θεσμό που λειτουργεί στο Πάντειο Πανεπιστήμιο από το 1992. Πρώτη εκδήλωση του Κέντρου ήταν το αναλόγιο Κάιν του Μπάιρον, σε σκηνοθεσία Βολανάκη. Στόχος του ΚΕΔΡΑ να ερευνήσει τις ρίζες της θεατρικής δημιουργίας και να παρουσιάσει είτε κλασικά είτε ανέκδοτα έργα αξιοποιώντας παραδοσιακούς και εναλλακτικούς κώδικες ερμηνείας. Για τον λόγο αυτό διοργάνωσε επανειλημμένα διαπολιτισμικές θεατρικές συναντήσεις και παραγωγές με κορυφαίους Ινδικούς και Κουβανέζικους θιάσους και προώθησε έρευνες που κατέληξαν σε μάστερ και σχετικές διατριβές. Στις καθαυτό θεατρικές δραστηριότητές του συγκαταλέγονται επαγγελματικές και πανεπιστημιακές παραγωγές. Το αρχαίο ελληνικό δράμα βρίσκεται με διαφορετικούς τρόπους στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων του ΚΕΔΡΑ. Αυτό φαίνεται και από μια σειρά σχετικών συνεδρίων και εκδόσεων. Η βασική ενασχόληση όμως του ΚΕΔΡΑ με το αρχαίο δράμα είναι πρακτική και δημιουργική. Από το 1994 και εξής παρουσιάστηκαν στην Ελλάδα, την Κύπρο, την Γαλλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία οι παραγωγές Βάκχες, Το Ταξίδι του Διονύσου και Κύκλωπας του Ευριπίδη.

Επίσης πραγματοποιήθηκαν εργαστήρια για την Αντιγόνη, που συνδυάστηκαν με μετάφραση του έργου και στην παραγωγή ενός CD. Το ΚΕΔΡΑ, επίσης, μετέτρεψε δύο φορές (1996 και 1998) ένα οχηματαγωγό του Πολεμικού Ναυτικού σε πλωτό θέατρο που πραγματοποίησε, παίζοντας αρχαίο δράμα, τον γύρο της Μεσογείου μέχρι την Λισαβώνα. Τα τελευταία χρόνια το Κέντρο πειραματίζεται σε ένα νέο είδος που βρίσκεται στην πρωτοπορία των διεθνών θεατρικών αναζητήσεων. Πρόκειται για την διασκευή αρχαίων δραμάτων σε μιούζικαλ. Διευθυντής του Κέντρου Δράματος είναι ο αναπληρωτής καθηγητής Γιάννης Σκαρπέλος, ενώ ο επί 20ετία διευθυντής του ομότιμος καθηγητής Γιάγκος Ανδρεάδης είναι αναπληρωτής διευθυντής. Στο διοικητικό συμβούλιο συμμετέχουν επίσης ο καθηγητής Χριστόδουλος Γιαλλουρίδης, η επίκουρη καθηγήτρια Χαρίκλεια Τσοκανή και ο υποψήφιος διδάκτορας Κώστας Μητράκας.