Ζακ ή Η υπακοή, του Ε. Ιονέσκο στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης

17:45 7/10/2015 - Πηγή: Culture Now

Το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης φιλοξενεί την Εταιρεία Θεάτρου Οίστρος, η οποία παρουσιάζει το έργο του Ιονέσκο, Ζακ ή Η υπακοή, σε μία παράσταση - παιχνίδι ανάμεσα στο θέατρο και τον 3D κινηματογράφο.

Το έργο «Ζακ ή Η Υπακοή» είναι ένα από το πρώιμα έργα του Ιονέσκο. Όπως αναφέρει ο ίδιος ο Ιονέσκο, ο «Ζακ» είναι ένα οικογενειακό δράμα,

όπου αποτυπώνεται γλαφυρά και παρωδείται η ανάγκη της ύπαρξης και διαιώνισης των ιερών θεσμών που αποτελούν άγραφους νόμους και άγια κειμήλια της ταυτότητας κάθε οικογενειακού και κατ’ επέκταση κάθε κοινωνικού συστήματος.

Ο Ζακ, καθώς ενηλικιώνεται, μπροστά στα έκπληκτα μάτια της ιερής οικογένειας, επαναστατεί απέναντι σε αυτή την οικογενειακή και κοινωνική «κλωνοποίηση»: γίνεται το απολωλός τέκνο, ο αχάριστος γιος. Ο Ιονέσκο διερευνά μέσα από το παράλογο τη διαδρομή και τα όρια αυτής της επανάστασης. Μπορεί κάποιος όντως να ξεφύγει από την πορεία που του έχει προδιαγράψει το οικογενειακό και κοινωνικό του σύστημα; Αν σε μεγαλώνουν για να γίνεις κλώνος, πόσο στ’ αλήθεια δύνασαι να χειραφετηθείς; Η μοναξιά της αυτονόμησης, της απόφασης να αποκοπείς από τις νόρμες και να αυτοκαθοριστείς, πόσο μπορεί να μην σε καταβάλει, όταν η σκιά της μεγαλώνει από τη σκιά του χρόνου και κατ’ επέκταση του θανάτου; «Είσαι χρονομετρήσιμος», λέει η Ζακλίν, αδερφή του Ζακ μέσα στο έργο και ο Ζακ υπαναχωρεί.

Και τι ρόλο παίζει ο έρωτας σε αυτό το ταξίδι ανάμεσα στο Εγώ και στον Κόσμο; Μήπως είναι ένα δεκανίκι στη μοναχική πορεία της χειραφέτησης, που οδηγεί τελικά στην ίδια αφετηρία, στον ετεροκαθορισμό; Μπορείς να ζεις μέσα στο Χώρο και το Χρόνο των κοινωνιών και να μην αλλοιωθείς από αυτά;

Ο Ζακ είναι μέλος μιας ευυπόληπτης και καθώς πρέπει οικογένειας, της οικογένειας Ζακ. Ο Ζακ πατέρας, η Ζακ μητέρα και η Ζακλίν αδερφή τιμούν και διαιωνίζουν τις ιερές αρχές της οικογένειας. Ο Ζακ επαναστατεί και ξεστομίζει τη φράση «Δεν μου αρέσουν οι πατάτες!». Η οικογένεια απελπίζεται που ο Ζακ τολμά να μην είναι πια ίδιος με αυτούς. Μετά από ικεσίες και απειλές, ο Ζακ υπακούει και δηλώνει ξανά πως «λατρεύει τις πατάτες». Ανακουφισμένη, η οικογένεια τού δηλώνει ότι ήρθε η ώρα να παντρευτεί και του παρουσιάζει τη νύφη που έχει διαλέξει γι αυτόν: την Ρομπέρτα Ι, κόρη της οικογένειας Ρομπέρ, δηλαδή του Ρομπέρ πατέρα και της Ρομπέρτα μητέρας. Η Ρομπέρτα Ι δεν φαίνεται αρκετά άσχημη στο Ζακ ώστε να την παντρευτεί, έχει μόνο δύο μύτες και εκείνος δηλώνει ότι η μέλλουσα σύζυγός του πρέπει να έχει τουλάχιστον τρεις. Οι Ρομπέρ του εμφανίζουν τη Ρομπέρτα ΙΙ, τη δεύτερη μοναχοκόρη τους που πληροί όλες τις προϋποθέσεις.

Ποιο θα είναι αλήθεια το αποτέλεσμα αυτού του παράξενου συνοικεσίου;

Η παράσταση αποτελεί ένα παιχνίδι ανάμεσα στο θέατρο και τον τρισδιάστατο κινηματογράφο.

Δυο ζωντανοί θεατρικοί χαρακτήρες, ο Ζακ και η Ρομπέρτα, αλληλεπιδρούν με τους γονείς τους, οι οποίοι παρουσιάζονται κινηματογραφημένοι μέσα από 3D προβολή. Οι θεατές, φορώντας 3D γυαλιά κατά τη μεγαλύτερη διάρκεια της παράστασης, γίνονται συμμέτοχοι αυτής της πρωτότυπης απόπειρας παντρέματος των δύο τεχνών.

Μέσα από την επιλογή του διαχωρισμού μεταξύ ζωντανών και κινηματογραφημένων χαρακτήρων, η παράσταση προσπαθεί να φανερώσει κάτι που αποτελεί δομικό στοιχείο του έργου. Το γεγονός πως, στην πραγματικότητα, οι μόνοι που προσπαθούν να παραμείνουν ουσιαστικά ζωντανοί μέσα σε ένα κόσμο θαμμένο στη συμβατικότητα και την πλήξη είναι τα δυο παιδιά: ο Ζακ και η Ρομπέρτα. Η αίσθηση της ασφυκτικής πίεσης που ασκεί στα δύο νεαρά πρόσωπα το οικογενειακό τους περιβάλλον αποτυπώνεται στα μάτια του θεατή μέσα από την αίσθηση της απειλητικής εγγύτητας που προσφέρει η τεχνική του 3D.

Επίσης, μέσα από την τεχνική του 3D, εμπλουτίζεται η αίσθηση του Θεάτρου του Παραλόγου, με την οποία είναι εμποτισμένα όλα τα έργα του Ιονέσκο, καθώς ο θεατής εύκολα απαλλάσσεται από τη ρεαλιστική αντιμετώπιση που θα έδινε η φυσική παρουσία των προσώπων.

Συντελεστές

Διασκευή – Σκηνοθεσία: Γιάννης Μιχαλόπουλος
Μετάφραση: Μαργαρίτα Καστρινού
Ενδυματολόγος: Ιφιγένεια Φιλοπούλου
Σκηνοθεσία κινηματογραφημένου μέρους: Αργύρης Θέος
Μοντάζ: Γιάννης Καλογερόπουλος
Μακιγιάζ: Μαρούλα Βασιλειάδου
Βοηθός Οπερατέρ: Κώστας Μπάμπης
Ηχολήπτης: Δημήτρης Γιαγκουρίδης
Ηλεκτρολόγος: Παναγιώτης Συργιάννης
Διεύθυνση παραγωγής: Μαίρη Βουτουρλή
Κατασκευή αφίσας: Ειρήνη Τσουραμάνη
Φωτογραφίες: Gertrude Milk

Παίζουν: Μαργαρίτα Καστρινού, Γιάννης Μιχαλόπουλος

Διάρκεια: 70΄

Η εταιρεία θεάτρου «ΟΙΣΤΡΟΣ» συστάθηκε το 2010. Βασικοί συντελεστές της είναι ο Γιάννης Μιχαλόπουλος και η Μαργαρίτα Καστρινού. Έχοντας κοινούς κώδικες και αναφορές, αποφάσισαν να δημιουργήσουν τη συγκεκριμένη ομάδα με σκοπό τη συσπείρωση νέων καλλιτεχνών και τον πειραματισμό με διαφορετικά είδη θεάτρου.

Το 2010, παρουσίασε την παράσταση του Νίκου Τσιφόρου «Η Πινακοθήκη των Ηλιθίων», στο Studio Μαυρομιχάλη και σε περιοδεία το ίδιο καλοκαίρι. Τη θεατρική σαιζόν 2011-12 παρουσίασε την παράσταση «Το Πηγάδι των Αγίων» του John Millington Synge στο Θέατρο Μεταξουργείο.

Τη θεατρική σαιζόν 2013-14 παρουσίασε την παράσταση «Η Ερυθρά Νήσος» του Μ. Μπουλγκάκοβ στο ίδρυμα Μ. Κακογιάννης. Η «Ερυθρά Νήσος» παρουσιάστηκε επίσης στις ανδρικές φυλακές Κορυδαλλού και στο δημοτικό θέατρο Καλλιθέας στα πλαίσια της δράσης του Δήμου Καλλιθέας «Θέατρο για Εφήβους».

Η εταιρεία θεάτρου «ΟΙΣΤΡΟΣ» δεν έχει επιχορηγηθεί από κανένα δημόσιο ή ιδιωτικό φορέα.