Ζητήματα ποιητικής, φιλολογίας και λαογραφίας - Γ.Μ. Σηφάκης

10:09 21/11/2016 - Πηγή: Culture Now

Από τις Εκδόσεις Κίχλη κυκλοφορεί το βιβλίο, Ζητήματα ποιητικής, φιλολογίας και λαογραφίας του Γ.Μ. Σηφάκη.

Τα ένδεκα συγγενικά μελετήματα που περιλαμβάνονται στην παρούσα έκδοση είναι γραμ­μένα ανάμεσα στο 1989 και το 2009 και συνδέονται θεματικά. Δεν αποτελούν κεφάλαια ενός βιβλίου, αλλά αυτοτελείς σπουδές ενός πολύπλευρου ζητήματος, που δεν είναι άλλο από το λογοτυπικό ύφος της μεσαιωνικής δημώδους ποίησης, του δημοτικού τραγουδιού και των πρώιμων έργων της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Σε όλες

αυτές τις περιπτώσεις έχομε να κάνομε με ποιητικά είδη που στηρίζονται σε τυπικά, επαναλαμβανόμενα στοιχεία και ποικίλα στιχουργικά σχήματα, τα οποία επιβιώνουν ή μεταλλάσσονται από εποχή σε εποχή.

Ωστόσο, δεν πρόκειται απλώς για στιχουργικά επινοήματα που διευκολύνουν τον ποιητικό αυτοσχεδιασμό. Είναι επίσης ενότητες σημασίας, είτε πρόκειται για μικρά μοτίβα είτε για μεγαλύτερα θέματα που συγκροτούνται από δέσμες μοτίβων· είναι ακόμη τρόποι και σχήματα οργάνωσης της σημασίας. Επομένως, τα εν λόγω στοιχεία αντανακλούν την κοσμοαντίληψη και ιδεολογία της κοινωνίας εντός και χάριν της οποίας παράγεται η λογοτεχνία και οι άλλες αφηγηματικές τέχνες, στις οποίες συμπεριλαμβάνεται και η τροπική μουσική.

Στα ζητήματα μορφής και νοημάτων της ελληνικής παραδοσιακής ποίησης διαφόρων περιόδων είναι αφιερωμένα τα πρώτα οκτώ κείμενα της συλλογής. Τα υπόλοιπα τρία συνο­ψίζουν την ιστορία και την εξέλιξη των λαογραφικών σπουδών στην Ελλάδα, τις θεωρίες περί λαογραφίας που επικράτησαν από το 1908 ως τη δεκαετία του 1960, τη γόνιμη συνάντησή της με την ιστορία, αλλά και την ανώφελη αντίθεση της κοινωνικής ανθρωπολογίας προς αυτήν.

Ο Γ.Μ. Σηφάκης είναι ομότιμος καθηγητής της αρχαίας ελληνικής φιλολογίας των Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) και Νέας Υόρκης (NYU). Γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης το 1935, μέσα σε οικογένεια εκπαιδευτικών. Στα νεανικά του χρόνια ευτύχησε να μαθητεύσει κοντά σε διακεκριμένους δασκάλους, τον φιλόλογο Μενέλαο Παρλαμά και τον αρχαιολόγο Νικόλαο Πλάτωνα στην Κρήτη, τον Θρασύβουλο Σταύρου στην Αθήνα. Αργότερα, κατά τις μεταπτυχιακές του σπουδές στο Λονδίνο (1961-64), παρακολούθησε τους καθηγητές T.B.L. Webster (υπό την επίβλεψη του οποίου συνέγραψε τη διδακτορική του διατριβή για το ελληνιστικό θέατρο), E.G. Turner, R.G. Winnington-Ingram, A.M. Dale κ.ά.

Οι τομείς της επιστημονικής του ειδίκευσης είναι το αρχαίο δράμα, η ιστορία του αρχαίου θεάτρου και η θεωρία της λογοτεχνίας, με έμφαση στον παραδοσιακό χαρακτήρα και το λογοτυπικό ύφος της ποίησης από τον Όμηρο ως τον Διγενή, τον Ερωτόκριτο και το δημοτικό τραγούδι.

Στις δημοσιεύσεις του συμπεριλαμβάνονται τα βιβλία: Studies in the History of Hellenistic Drama (1967), Parabasis and Animal Choruses: A Contribution to the History of Attic Comedy (1971), Η παραδοσιακή δραματουργία του Καραγκιόζη (1984), Προβλήματα μετάφρασης του Αριστοφάνη (1985), Για μια ποιητική του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού (1988), Μπέλα Μπάρτοκ και δημοτικό τραγούδι (1997), Aristotle on the Function of Tragic Poetry (2001), Μελέτες για το αρχαίο θέατρο (2007).