H απελευθέρωση της Κρήτης από τους Τούρκους μετά από 229 χρόνια

11:07 3/11/2021 - Πηγή: Star

Σαν σήμερα πριν 120 χρόνια, στις 3 Νοεμβρίου του 1898, αποχώρησε με πλοίο από το λιμάνι της Σούδας και ο τελευταίος Τούρκος στρατιώτης που είχε  απομείνει στο νησί. Η απελευθέρωση από τον οθωμανικό ζυγό ήταν πλέον και στην πράξη γεγονός, δικαιώνοντας τον εθνικό αγώνα των Κρητών επί αιώνες.     Η τουρκική κατοχή διήρκεσε από τις 20 Αυγούστου 1645, στα Χανιά , επί 253 έτη. Διήρκεσε επίσης 229 έτη στο Ηράκλειο και 171

χρόνια σε  Σπιναλόγκα και Σούδα.  Πριν από το 1898 οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες για το Κρητικό Ζήτημα, ύστερα και από τις αλλεπάλληλες εξεγέρσεις των Κρητικών, οι οποίες εντάθηκαν από την Επανάσταση του 1821 (στην οποία επίσης συμμετείχαν) και την ίδρυση του νέου ελληνικού κράτους.    Το 1878 με τη Σύμβαση της Χαλέπας (με τον  Ελευθέριο Βενιζέλο να συμμετέχει στην ομάδα των Κρητικών εκπροσώπων)  μετά από μία ακόμη εξέγερση πέτυχαν τη δέσμευση του σουλτάνου ότι η Κρήτη θα αστυνομευόταν μόνο από Κρητικούς, με την ίδρυση  της Κρητικής Χωροφυλακής, στην οποία  μόνο χριστιανοί θα μπορούσαν να γίνουν  αξιωματικοί.Το 1889, ο σουλτάνος κατήργησε το συγκεκριμένο άρθρο της σύμβασης, που όριζε ότι η Κρήτη θα αστυνομευόταν μόνο από Κρητικούς και ανέθεσε στον συνταγματάρχη Ταξίν την αστυνόμευση της Κρήτης, θέτοντάς τον επικεφαλής σώματος 200 ανδρών που στρατολογήθηκαν στη Μακεδονία.Το 1896, επειδή οι ταραχές συνεχίζονταν, ο σουλτάνος, υπό πό την πίεση των ξένων δυνάμεων, δέχθηκε τη δημιουργία και αποστολή στο νησί σώματος 100 Μαυροβούνιων χωροφυλάκων, με διοικητή τον Άγγλο ταγματάρχη Μπορ. Η ύπαιθρος ελεγχόταν από τους επαναστατημένους Κρητικούς ενώ οι πόλεις από τους Τούρκους. Οι μεγάλες δυνάμεις (Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Αυστροουγγαρία, Ρωσία, Ιταλία, Γερμανία) έστειλαν στόλους στο νησί ώστε να ελέγξουν/βοηθήσουν την εκτόνωση της κατάστασης.Τον Αύγουστο του 1898 οι Τούρκοι προχώρησαν σε άγριες σφαγές των χριστιανών στο Ηράκλειο, γεγονός που οδήγησε τους ξένους ναυάρχους στην απόφαση για την απομάκρυνση των Τούρκων. Η τουρκική χωροφυλακή αποχώρησε πλήρως μαζί με τον τουρκικό στρατό, στις 3 Νοεμβρίου 1898, ενώ οι ναύαρχοι ανέλαβαν τη διοίκηση της Μεγαλονήσου.Οι εξελίξεις που ακολούθησαν μετά τον  Δεκέμβριο του 1898, με την άφιξη του πρίγκηπα Γεωργίου της Ελλάδος  (ο οποίος ορίστηκε Ύπατος Αρμοστής Κρήτης με τριετή θητεία)  και τη διοίκηση της Κρήτης από τους διοικητές των διεθνών στρατευμάτων (Άγγλων,  Ρώσων, Γάλλων και  Ιταλών),  οδήγησαν τελικά στην ενσωμάτωση της Κρήτης στο ελληνικό κράτος την 1η Δεκεμβρίου του 1913, με την επίσημη ανακήρυξη της Ένωσης στα Χανιά, παρουσία του βασιλιά Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού Ελευθέριου Βενιζέλου.