Καλάβρυτα 1943: «Ήμουν ένα από τα παιδιά στο σχολείο του θανάτου»

09:16 13/12/2023 - Πηγή: Star

Όσα είπε ο 91χρονος Γιώργος Δημόπουλος, ένας από τους τελευταίους εν ζωή, έγκλειστους στις 13ης Δεκεμβρίου του 1943 στο δημοτικό σχολείο ΚαλαβρύτωνΗ ταινία «Καλάβρυτα 1943» είχε προκαλέσει αντιδράσεις προτού ξεκινήσει η προβολή της στους κινηματογράφους. Το έργο αναβιώνει, μία από τις μεγαλύτερες θηριωδίες των Ναζί στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, όπου στις 13 Δεκεμβρίου του 1943 ως αντίποινα για την εκτέλεση Γερμανών αιχμαλώτων από τους αντάρτες, οι Γερμανοί εκτέλεσαν σχεδόν σύσσωμο τον ανδρικό πληθυσμό άνω των 13 ετών.Καλάβρυτα 1943:

Η αλήθεια για το Ολοκαύτωμα μέσα από αφηγήσεις επιζώντωνΑνάμεσα σε όσους αντιδρούν στην ταινία, κατηγορώντας τους συντελεστές της για ιστορικές ανακρίβειες και αναβίωση του μύθου του «καλού Ναζί», που έσωσε γυναικόπαιδα, είναι επιζώντες του Ολοκαυτώματος, οι οποίοι το έζησαν ως παιδιά, καθώς και η Ένωση Θυμάτων Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος.Το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, στεγάζεται σήμερα στο δημοτικό σχολείο όπου το 1943 οι Ναζί συγκέντρωσαν και στη συνέχεια διαχώρισαν τις οικογένειες των ντόπιων, οδηγώντας τον ανδρικό πληθυσμό άνω των 13 ετών στην εκτέλεση (φωτ. eurokinissi) Μιλώντας στο star.gr εξήγησαν ότι αυτό που πυροδότησε τις αντιδράσεις τους είναι η εμφάνιση στο trailer της ταινίας ενός Αυστριακού στρατιώτη, ο οποίος σπάει τις αλυσίδες της πόρτας του δημοτικού σχολείου, όπου οι Γερμανοί είχαν συγκεντρώσει τα γυναικόπαιδα, προκειμένου να τα σώσει από τις φλόγες. «Σκοτώνουν την ιστορία, ξαναεκτελούν και εμάς γιατί νομίζουν ότι είναι καλυμμένοι πίσω από το μανδύα της μυθοπλασίας, την οποία επικαλούνται. Αλλά μέσα σε αυτήν την μυθοπλασία προσπαθούν να αναδείξουν και να απαλλάξουν τους Αυστριακούς από αυτές τις βιαιοπραγίες που διέπραξαν στον Β΄ ΠΠ, χωρίς να λαμβάνουν όμως υπόψιν και όλους εμάς. Χωρίς να σκεφτούν ότι τότε ήμασταν εμείς παιδιά στο σχολείο του θανάτου», είπε στο star.gr ο Γιώργος Δημόπουλος, ένας από τους τελευταίους εν ζωή, έγκλειστους στις 13ης Δεκεμβρίου του 1943 στο δημοτικό σχολείο Καλαβρύτων.Ο Γιώργος Δημόπουλος όπως ήταν πέρυσι στα 91 του. To 1943, την ημέρα του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος υπήρξε έγκλειστος στο δημοτικό σχολείο των ΚαλαβρύτωνΌπως παραδέχθηκε δεν έχει δει την ταινία και δε σκοπεύει να τη δει, ωστόσο όσα άκουσε και διάβασε για την πλοκή της ήταν αρκετά για να τον κάνουν έξαλλο. «Θα μου πάει η πίεση στο 100. Δε νομίζω να αντέξω να δω την ταινία από την αγανάκτησή μου. Σκοτώνουν πάλι τον 44χρονο πατέρα μου. Τότε μας έκαψαν τα σπίτια και τώρα, μας καίνε τις καρδιές». Σύμφωνα με τον ίδιο, οι ιστορικές ανακρίβειες στην ταινία σχετικά με το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων, αποτελούν ασέβεια για τους Καλαβρυτινούς.«Επιχειρούν να βεβηλώσουν τα ιερά και όσιά μας, πατώντας πάνω σε ό,τι ιερότερο και πολυτιμότερο έχουμε. Και αυτό είναι ο άδικος θάνατος του εκτελεσθέντος πατέρα μας, του αδερφού μας, του συγγενή μας, του συμμαθητή μας, του φίλου μας και γενικότερα η ολοκληρωτική πυρπόληση του τόπου μας, η αρπαγή, η λεηλασία, η βία και ο τρόμος... Όλα αυτά για εμάς είναι ιερή παρακαταθήκη που δεν επιδέχεται ουδεμία αμφισβήτηση, κριτική ή αμφιβολία».«Όταν αυτά τα καταπατάς και τα παραποιείς και τα λειαίνεις, είναι κόκκινο πανί για εμάς που ζήσαμε όλη αυτή τη θηριωδία του 3ου Ράιχ. Όταν προσπαθείς να βγάλεις άσπρα περιστέρια τους καθ’ έξιν και όχι κατά συνθήκην, σφαγείς μας», σημείωσε.Ήρωας του ΄40 περιγράφει στο star.gr πώς είναι να πολεμάς στην πρώτη γραμμήΟ Γιώργος Δημόπουλος, επιζών της σφαγής των Καλαβρύτων, το 2015 φωτογραφίστηκε δίπλα στο πορτρέτο του εκτελεσθέντος πατέρα του (τέταρτη σειρά, πέμπτη στήλη) (φωτ. AP)«Οι Αυστριακοί ήταν συνυπεύθυνοι σφαγείς με τους Γερμανούς»Αναφερόμενος στο επίμαχο σημείο της ταινίας με τον Αυστριακό στρατιώτη, ο οποίος εμφανίζεται να σπάει τις αλυσίδες, να ανοίγει την πόρτα και να σώζει τα γυναικόπαιδα από το φλεγόμενο δημοτικό σχολείο, παρακούωντας εντολές, ο κ. Δημόπουλος σημείωσε:«Ο σωτήρας μας... ότι δηλαδή αυτός έκοψε τις αλυσίδες και εν συνεχεία άνοιξε την πόρτα και έτσι απελευθερωθήκαμε. Έτσι, λοιπόν, αφήνει να εννοηθεί ότι χάριν της επέμβασης του Αυστριακού σωθήκαμε, άρα θα πρέπει να είμαστε και ευγνώμονες στους Αυστριακούς. Οι Αυστριακοί, όμως, ήταν συνυπεύθυνοι σφαγείς με τους Γερμανούς. Οι Γερμανοί είχαν το πρόσταγμα, αλλά και οι Αυστριακοί ακολουθούσαν πιστά και ήταν υπέρ του δέοντος σκληροί και απάνθρωποι».Οι Γερμανοί σκότωσαν σχεδόν όλους τους άνδρες των Καλαβρύτων, επιδόθηκαν σε ένα πρωτοφανές πλιάτσικο στις περιουσίες και στη συνέχεια πυρπόλησαν τα σπίτια και τα κτίρια της πόλης. Κανένας από τους υπευθύνους του Ολοκαυτώματος των Καλαβρύτων δε λογοδότησε στη Δικαιοσύνη (φωτ. AP)Όλα αυτά λοιπόν είναι γέννημα μιας αρρωστημένης φαντασίας, που σκοπό έχει την εμπορικότητα της ταινίας, αλλά και την απαλλαγή των Αυστριακών από την πλήρη συμμετοχή τους σε αυτό το ανοσιούργημα που διέπραξαν, σκοτώνοντας περίπου 600 Καλαβρυτινούς, αθώους πολίτες. Ανάμεσα τους ήταν και παιδιά 14- 15- 16 χρόνων, μαθητές δηλαδή του Γυμνασίου. Αθώα παιδιά, που πήγαιναν για σφαγή και στις τσέπες τους είχαν καραμέλες», είπε.Τα ματωμένα χαρτονομίσματα που βρέθηκαν στην τσέπη του εκτελεσθέντος πατέρα του Γιώργου Δημόπουλου. Βάφτηκαν με αίμα καθώς τα είχε μαζί του όταν τον γάζωσαν τα γερμανικά μυδράλια. Δεξιά στη φωτογραφία βλέπουμε τον ίδιο με τον πατέρα του Δήμο (φωτ. Γιώργος Δημόπουλος)«Καμία πόρτα δεν κλειδώθηκε. Αυτή είναι φαντασίωση»Το 1943 ο κ. Δημόπουλος ήταν 13 χρόνων. Τα ξημερώματα της 13ης Δεκεμβρίου ξύπνησε, όπως και οι υπόλοιποι Καλαβρυτινοί, ακούγοντας την καμπάνα της Μητρόπολης να χτυπά και τη διαταγή των Γερμανών. Όλοι οι κάτοικοι έπρεπε να συγκεντρωθούν στο δημοτικό σχολείο, ενώ οι άντρες καλούνταν να φέρουν μαζί τους μία κουβέρτα και φαγητό για μία ημέρα. Όποιος δεν υπάκουγε και εντοπιζόταν θα τουφεκιζόταν επί τόπου.Χάιντς Κούνιο: Επέζησε από τo Ολοκαύτωμα, νίκησε και τον κορωνoϊόΣτο σχολείο έγινε η διαλογή του πληθυσμού. Οι άνδρες (άνω των 14 ετών) και τα γυναικόπαιδα στοιβάχτηκαν σε ξεχωριστές αίθουσες. Ο κ. Δημόπουλος μαζί με τα τρία του αδέρφια και τη μητέρα τους, βρέθηκε σε μία από αυτές, ενώ σε άλλη αίθουσα οδηγήθηκε ο πατέρας του.«Η ταινία μιλάει και για μία πόρτα. Μα ποια πόρτα άνοιξε ο Αυστριακός; Το σχολείο είχε 4 ή 5 αίθουσες. Καμία πόρτα δεν ήταν κλειστή. Αυτή είναι φαντασίωση. Ένας σκοπός ήταν μόνο Γερμανός και 5- 6 από έξω», σημείωσε.Πάνω αριστερά η οικογένεια του Δήμου Δημόπουλου το 1937. Κάτω αριστερά, η χήρα του με τα τέσσερα ορφανά παιδιά της (φωτ. Γιώργος Δημόπουλος)Προς επίρρωση των λεγομένων του μάλιστα, ο κ. Δημόπουλος περιέγραψε πώς βγήκε ανενόχλητος από την αίθουσα, καθώς και όσα είδε μέχρι να επιστρέψει σε αυτήν.«Όταν μπήκαμε στις αίθουσες δε χωρούσαμε. Ήταν κατάμεστοι οι χώροι. Θυμάμαι που στεκόμασταν πίσω από την πόρτα με το ένα πόδι, γιατί δεν είχαμε την ευχέρεια να ακουμπήσουμε το δεύτερο. Ήμασταν από 150 μέχρι και 200 άτομα στοιβαγμένοι σε μία αίθουσα. Μέσα σε αυτές τις αίθουσες γινόταν πανζουρλισμός. Έβλεπες παιδιά να κλαίνε, να τρομοκρατούνται, να φοβούνται. Σε μία στιγμή, λοιπόν, χρειάστηκα τουαλέτα, καθώς ήμασταν για πολλές ώρες μέσα. Εγώ όντας προνομιούχος, καθώς στεκόμουν σαν πελαργός πίσω από την πόρτα, είχα την ευκαιρία να ανοίξω λίγο την πόρτα και να τρυπώσω. Ήμουν 13ών χρόνων, χώρεσα σε ένα άνοιγμα 15 πόντους και βγήκα έξω. Η πόρτα έκλεισε πάλι καθώς ήταν ασφυκτικά γεμάτη η αίθουσα.Γερμανικό αυτόματο όπλο στο μουσείο του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος (φωτ. eurokinissi)Στον διάδρομο συνάντησα έναν Γερμανό. Δεν είχαν κανένα ενδιαφέρον να απασχολήσουν άλλους στρατιώτες για εμάς. Δε μας υπολόγιζαν. Τι να φοβηθούν; Τα 12χρονα και 13χρονα παιδιά που άφησαν ή τις γυναίκες; Με κοίταζε ο Γερμανός και δε μου είπε τίποτα. Εγώ για να τον καλοπιάσω του έδωσα κάτι καρυδάκια που μου είχε δώσει η μάνα μου φεύγοντας από το σπίτι, όταν χτύπησε η καμπάνα μετά από τη διαταγή να παρουσιαστούμε στο σχολείο.Δεν είχαμε και τίποτα άλλο... Κατοχή ήταν και πεινούσαμε όλοι. Του προσέφερα τα καρύδια, τα οποία άρπαξε να τα φάει. Πράγματι πεινούσε στην κυριολεξία. Αυτός ο ένδοξος στρατός του τρίτου Ράιχ επαιτούσε για τρόφιμα. Δεν είχαν και αυτοί να φάνε.Με νεύματα του έκανα ότι θέλω να πάω τουαλέτα. Η τουαλέτα του σχολείου ήταν έξω από το κτίριο περί τα 25 μέτρα. Πήγα με την άνεσή μου, χωρίς να συναντήσω κανέναν στον περίγυρό του σχολείου. Γυρνώντας πίσω για να πάω στην αίθουσα με τη μάνα μου και τα αδέρφια μου, λέω, “δεν πάω στην απέναντι ακριβώς αίθουσα από τη δική μας, εκεί που είχαν πάει τους άντρες, μήπως δω τον πατέρα μου;”.Έκθεμα στο μουσείο του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος (φωτ. eurokinissi)Είχα απόλυτη ελευθερία κινήσεων. Μπήκα μέσα στην αίθουσα, άρα και αυτή η αίθουσα ήταν ανοιχτή. Δεν είχε κανένα κλείδωμα.Μπήκα στην αίθουσα με τους μελλοθάνατους, όπου κανένας τους δε γνώριζε τότε ότι θα εκτελούνταν, αλλά δε βρήκα τον πατέρα μου. Οι Γερμανοί, επειδή δε χωρούσαν μέσα, όταν μαζεύονταν πολλοί, τους προωθούσαν ανά 100-120 άτομα, 1-1,5 χλμ. μακριά και τους μάζευαν στον προκαθορισμένο τόπο, που είχαν προεπιλέξει για την εκτέλεση. Εγώ τότε άνοιξα την πόρτα και τρύπωσα πίσω στην πρώτη αίθουσα», είπε.Το «τρένο του θανάτου»: Οι πρώτοι Έλληνες Εβραίοι που πήγαν στο ΆουσβιτςΚαλάβρυτα 1943: Τι πραγματικά συνέβη στο δημοτικό σχολείο Όσο ο τοπικός πληθυσμός ήταν κλεισμένος στο δημοτικό σχολείο, οι Γερμανοί κατά ομάδες πυρπολούσαν τα Καλάβρυτα. Συνεχίζοντας τη διήγησή του ο κ. Δημόπουλος περιέγραψε τον πανικό και τη συγκλονιστική σκηνή της εξόδου από το δημοτικό σχολείο, όπως τα έζησε ο ίδιος.«Το μεσημέρι η φωτιά έφτασε σε γειτονικά από το σχολείο σπίτια και οι καπνοί άρχισαν να μπαίνουν από τις πόρτες και τα παράθυρα. Το κλίμα τότε άρχισε να γίνεται αφόρητο και ο τρόμος διάχυτος. Κάποια στιγμή που πύκνωσαν οι καπνοί φωνάζει μία γυναίκα, “Φωτιά!!! Μας καίνε!”.Έντονες αντιδράσεις των επιζώντων για την ταινία «Καλάβρυτα 1943»Αυτό πυροδότησε την έξαρση που ήδη είχαμε και τότε ο κόσμος όρμησε προς την πόρτα. Δεν έσπασε όμως καμία πόρτα... Πήραν το θάρρος και άνοιξαν την πόρτα. Τότε ξεχύθηκαν όλες οι γυναίκες, να φύγουν. Η πόρτα ήταν μικρή και δε χωρούσαν ταυτόχρονα να βγουν. Από τον πανικό όμως ήθελαν να βγουν όλοι αυτομάτως από την αίθουσα. Εκεί πάτησαν μία γυναίκα και επιτόπου ξεψύχησε.Οι υπόλοιπες γυναίκες που δεν μπορούσαν να βγουν από την πόρτα, έσπασαν τα παράθυρα που ήταν ψηλά και πέταξαν τα παιδιά τους. Υπήρχαν φωνές, αλαλαγμοί... Βγήκαμε έξω και μετά έψαχναν να βρουν τα παιδιά τους», είπε. Το Πάνθεον με τους εκτελεσθέντες στο μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος (φωτ. eurokinissi)«Εάν οι Γερμανοί ήθελαν να μας σκοτώσουν, τα πολυβόλα τους ήταν εκεί… »Συνεχίζοντας τη διήγησή του ο κ. Δημόπουλος, ανέφερε ότι μετά την εκτέλεση του ανδρικού πληθυσμού στον λόφο του Καπή, οι Γερμανοί επέστρεψαν και έλαβαν θέση έξω από την κεντρική πόρτα του σχολείου.«Είχαν ακουμπήσει τα 3 μυδραλιοβόλα όρθια στο μαντρότοιχο, όχι για να τα χρησιμοποιήσουν, και κοιτούσαν την έξοδό μας από το σχολείο. Εάν ήθελαν να μας κάψουν ή να μας σκοτώσουν, τα πολυβόλα τους ήταν εκεί. Ενός λεπτού δουλειά ήταν να μας θερίσουν όλους...«Τη στιγμή που βγήκαμε εμείς από το σχολείο είχαν τελειώσει οι Γερμανοί την εκτέλεση. Είχαν ρίξει τις χαριστικές βολές και επέστρεφαν για αναχώρηση», είπε ο κ. Δημόπουλος (φωτ. eurokinissi)Δεν ήταν στο πρόγραμμά τους. Δεν ήταν στις προθέσεις τους. Κανένας Αυστριακός ήρωας δεν υπήρξε, ούτε έλεος. Κανείς δεν μπορούσε να μας βοηθήσει. Γερμανοί και έλεος είναι δύο έννοιες ξεχωριστές. Πρώτα από όλα τολμούσε κανένας Γερμανός ή Αυστριακός να κάνει τέτοια και να ανοίξει τις πόρτες; Επιτόπου θα τον εκτελούσαν.Ηρεμότατοι κοιτούσαν, λοιπόν, το θέαμα όταν ένα ανθρώπινο ποτάμι έβγαινε από το σχολείο για να σωθεί, έντρομο. Ήταν αδρανείς εντελώς, σαν να έβλεπαν κάτι φυσικό. Είχαν μάθει στο έγκλημα.Πού να τους κοιτάξω εγώ. Εγώ κοιτούσα να δω πώς θα φύγω. Τους έβλεπα και έτρεμα. Ήθελα να φύγω, να φύγω. Δεν μπορούσα να συμβιβαστώ ότι θα με σκοτώσουν. Τους θυμάμαι άριστα, σαν να τους βλέπω μπροστά μου, δε θυμάμαι όμως τα πρόσωπά τους αν γελούσαν. Ίσως κοιτούσαν με ικανοποίηση», είπε.«Κανένας από τους φίλους και τους συνομηλίκούς μου δεν έδωσε καμία συνέντευξη που να τους ρώτησαν, “Για πέστε μας, εσείς που τότε ήσασταν 13 χρόνων...Τι έγινε;”  Όλοι όπως και εγώ τα θυμούνται με την παραμικρή λεπτομέρεια τα γεγονότα», είπε ο κ Δημόπουλος.«Είχαν υποσχεθεί ότι δε θα τα περάσουν στην ταινία, αφού είναι ιστορικά και τεκμηριωμένα στοιχεία»Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε με δηλώσεις του στο star.gr και ο πρόεδρος της Ένωσης Θυμάτων Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, Χαρίλαος Ερμείδης, ο θείος του οποίου εκτελέσθηκε στον Λόφο του Καπή. Όπως εξήγησε, στόχος της Ένωσης που δημιουργήθηκε αμέσως μετά το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα, είναι να μην ξεχαστεί η σφαγή. «Εμείς πιστεύουμε, χωρίς να έχουμε δει την ταινία, ότι για να βάλεις το πρώτο κομμάτι που βλέπει ο άλλος στο trailer με τον κάλο Νάζι Αυστριακό, πάει να πει ότι και στην υπόλοιπη ταινία δυνητικά, θα ξεπλένεις τους Ναζί. Μα μετά από 78 ολόκληρα χρόνια από το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα πάνε κάποιοι να βγάλουν λεφτά πάνω στο αίμα των προγόνων μας;Σκέφτομαι το θείο μου τον Χαρίλαο που δεν πρόλαβε να ζήσει τη ζωή του, επειδή ήρθαν οι καλοί Αυστριακοί Ναζί και οι καλοί Γερμανοί Ναζί να του αφαιρέσουν τη ζωή. Ήταν 30 χρόνων...», σημείωσε.Ο πρ. της Ένωσης Θυμάτων Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, Χαρίλαος ΕρμείδηςΣύμφωνα με τον κ. Ερμείδη, πριν από τα γυρίσματα οι συντελεστές της ταινίας είχαν έρθει σε επαφή μαζί τους και οι ίδιοι είχαν την ευκαιρία να επισημάνουν τις αντιρρήσεις τους.«Αυτοί οι άνθρωποι ήταν υποχρεωμένοι, ηθικά σε εμάς, να ενημερώσουν από τη στιγμή που ήρθαν και μιλήσαμε. Είχε έρθει ο σκηνοθέτης και του είχαμε πει δύο σημεία τα οποία είναι «μαύρα».Πρώτον, το θέμα του Αυστριακού, ο οποίος δήθεν άνοιξε, τη δήθεν ασφαλισμένη με αλυσίδες, πόρτα του σχολείουΔεύτερον και βασικότερο, το θέμα του αριθμού των εκτελεσθέντωνΓια αυτά τα δύο θέματα και άλλα, είχαμε συζητήσει και είχαν υποσχεθεί ότι αφού είναι ιστορικά στοιχεία και είναι τεκμηριωμένα, πως δε θα τα περάσουν (στην ταινία)», είπε και συνέχισε:Όλα όσα είπε ο Χαρίλαος Ερμείδης, πρόεδρος της Ένωσης Θυμάτων Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος«Μας κάνουν να νιώσουμε ότι μας κορόιδεψαν ασύστολα και ιδιαίτερα στο ηθικό σκέλος. Αφού μιλήσαμε και συζητήσαμε, δε μας έστειλαν την κόπια να τη δούμε... Δεν έχουν πάρει ένα τηλέφωνο από το 2018 μέχρι σήμερα και βγάζουν αυτόματα την ταινία».Ταυτότητες και προσωπικά αντικείμενα των εκτελεσθέντων (φωτ. eurokinissi)«Αντιδρούμε στη λέξη μυθοπλασία»Ο κ. Ερμείδης απάντησε και σε όσους κάνουν λόγο για μια ταινία προϊόν μυθοπλασίας. «Το 2018 που συζητήσαμε, τους είπαμε ότι εμείς δεν μπορούμε να σας πείσουμε τι θα φτιάξετε, αλλά όταν μας είπαν τη λέξη “μυθοπλασία” εκεί αντιδράσαμε και αντιδρούμε ακόμη. Είναι βρώμικο αυτό. Δεν είναι δυνατόν να λες για το Kαλαβρυτινό Oλοκαύτωμα και για οποιοδήποτε ολοκαύτωμα, ότι θα φτιάξεις μία ταινία μυθοπλασίας. Αν θέλεις να φτιάξεις μία ταινία μυθοπλασίας, κάπου θα ποντάρεις, από κάπου θα της χρηματοδοτηθεί και πρέπει να κάνεις αυτό που σου λένε. Εάν θέλεις να φτιάξεις ιστορικά γεγονότα πρέπει να καταγράψεις αυτά που σου λέει το μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, ο δήμος Καλαβρύτων και η Ένωση Θυμάτων», είπε.Το μνημείο για τους εκτελεσθέντες Καλαβρυτινούς, στο σημείο όπου τους γάζωσαν οι Ναζί το 1943, στο Λόφο του Καπή (φωτ. eurokinissi)«Ανοικτό το ενδεχόμενο για μηνύσεις»Σύμφωνα με τον κ. Ερμείδη, οι εμπλεκόμενοι τοπικοί φορείς βρίσκονται για την ώρα σε στάση αναμονής, περιμένοντας πριν αποφασίσουν για τις επόμενες κινήσεις τους, να δουν πρώτα την ταινία. Παρόλα αυτά δεν αποκλείουν να ακολουθήσουν τη νομική οδό.«Δεν μπορούμε υποθετικά να πούμε ότι θα κινηθούμε νομικά. Η σκέψη μας είναι ότι “στην περίπτωση που θίξετε τους εκτελεσθέντες προγόνους μας με οποιονδήποτε τρόπο και εμάς τους απογόνους τους, τότε δεν έχουμε άλλο τίποτα να κάνουμε από το να κινηθούμε στη νομική οδό”. Αυτή είναι η δυνητική μας άποψη γιατί δεν ξέρουμε τι είναι (η ταινία) για να τους πούμε “Ναι, θα σας πάμε στα δικαστήρια”», είπε χαρακτηριστικά.