Οι κυβερνοαπάτες της πανδημίας: Πόσο αυξήθηκαν - Τι πρέπει να προσέχουμε

17:39 4/2/2021 - Πηγή: Star

Όλα όσα είπε ο Γιώργος Παπαπροδρόμου υποστράτηγος ε.α ΕΛ.ΑΣ - πτυχιούχος νομικής ΑΠΘ και ειδικός σε θέματα αντιμετώπισης κυβερνοεγκλήματοςΧέρι, χέρι με τη ραγδαία αύξηση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, που έφεραν παγκοσμίως τα lockdown και η πανδημία, προχωρούν οι κυβερνοαπάτες που δε γνωρίζουν σύνορα. Αυτό προκύπτει από εκθέσεις που έχουν δώσει στη δημοσιότητα οι αρμόδιες διωκτικές αρχές, ΙNTERPOL και EUROPOL, με την πρώτη να αναφέρει στην επίσημη ιστοσελίδα

της, ότι oι εγκληματίες του κυβερνοχώρου έχουν γίνει πιο ευέλικτοι, εκμεταλλεύονται αστραπιαία τις νέες τεχνολογίες και προσαρμόζουν τις επιθέσεις τους χρησιμοποιώντας νέες μεθόδους.«Στη χώρα μας το κυβερνοέγκλημα καταγράφει μία αύξηση 30% ανά έτος, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. Αν και για το 2020 δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμη, εκτιμώ ότι την Άνοιξη που θα δημοσιοποιηθούν τα επικαιροποιημένα στοιχεία, θα αποτυπώνουν αυτή την αυξητική τάση που περιγράφουν η INTERPOL και η EUROPOL», είπε στο star.gr ο Γιώργος Παπαπροδρόμου, υποστράτηγος ε.α ειδικός σε θέματα αντιμετώπισης κυβερνοεγκλήματος.Ο Γιώργος Παπαπροδρόμου υποστράτηγος ε.α ΕΛ.ΑΣ- πτυχιούχος νομικής ΑΠΘ και ειδικός σε θέματα αντιμετώπισης κυβερνοεγκλήματοςΉδη, τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδας επιβεβαιώνουν την αύξηση των ηλεκτρονικών απατών, είτε αφορούν στις τραπεζικές συναλλαγές με κάρτες, είτε χωρίς. Το πρώτο εξάμηνο του 2020 καταγράφεται αύξηση 0,02% επί της συνολικής αξίας των συναλλαγών, ποσοστό διπλάσιο από αυτό του 2018.Με δεδομένο ότι η αξία των συναλλαγών απάτης το πρώτο εξάμηνο του 2020 ανήλθε σε 5.843.697 εκ. ευρώ και ότι το ίδιο διάστημα πραγματοποιήθηκαν συνολικά συναλλαγές αξίας 30.526.569.005 ευρώ, προκύπτει ότι για κάθε 5.200 ευρώ συναλλαγής, ένα ευρώ αντιστοιχούσε σε απάτη. Πίνακας από την Έκθεση Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας Ιανουαρίου 2021 της Τράπεζας της Ελλάδος Την ίδια εικόνα επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα ο «Συνήγορος του Καταναλωτή». Τους πρώτους 10 μήνες του 2020 ο αριθμός των αναφορών- υποθέσεων που αφορούσαν στο ηλεκτρονικό εμπόριο έφτασε τις 2.770 από τις συνολικά 10.741. Πρόκειται για ένα ποσοστό 25,80% επί των συνολικών υποθέσεων, το οποίο είναι υπερδιπλάσιο σε σχέση με το 2019.Κορωνοϊός: Έκρηξη στις οικονομικές απάτες μέσω διαδικτύου στην καραντίναΌπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της η Ανεξάρτητη Αρχή, ανάμεσα στις αθέμιτες εμπορικές τακτικές που καταγράφηκαν, υπήρξαν περιπτώσεις όπου καταναλωτές προκατέβαλαν την αξία της παραγγελίας στα ηλεκτρονικά καταστήματα, χωρίς όμως να τους παραδοθούν τα προϊόντα ή να τους επιστραφεί το πόσο. (πίνακας από τον «Συνήγορο του Καταναλωτή»)«Έγδυσαν» την κοσμική Αθήνα - Τι είναι η «νιγηριανή απάτη»Ηλεκτρονικές απάτες γύρω από την αγωνία του κόσμου για τον κορωνοϊό Την ίδια ώρα που ο κόσμος αγωνιά για την εξάπλωση του κορωνοϊού και την επόμενη ημέρα μετά την πανδημία, πολλοί είναι οι επιτήδειοι που βρήκαν την αφορμή να εκμεταλλευτούν την κατάσταση και έστησαν απάτες μέσω διαδικτύου, προκειμένου να αποσπάσουν χρηματικά ποσά.«Οι απάτες που σχετίζονται με την περίοδο του κορωνοϊού αφορούν κυρίως στην αγορά προϊόντων μέσω διαδικτύου, όπως μάσκες, εμβόλια, αντισηπτικά και άλλου είδους τέτοιες υπηρεσίες, όπως η παροχή πλαστών πιστοποιητικών εμβολιασμού», ανέφερε ο κ. Παπαπροδρόμου.«Δε θα βρεις θεραπεία για τον κορωνοϊό στο διαδίκτυο», το μήνυμα της ενημερωτικής εκστρατείας της EUROPOL Όπως πρόσθεσε, η κατάσταση είναι χαώδης, ενώ το είδος του προϊόντος και η περίοδος της ζήτησης διαμορφώνουν κάθε φορά τις τιμές στο διαδίκτυο. Αναφερόμενος μάλιστα στις online αγορές «θαυματουργών φαρμάκων» κατά του κορωνοϊού, πέρα από το οικονομικό σκέλος της απάτης, ο ίδιος χτύπησε καμπανάκι κινδύνου και για την προστασία της δημόσιας υγείας.«Κανένα φάρμακο δε θα πρέπει να αγοράζουμε από αυτές τις πηγές, παρά μόνο από τις επίσημες που η νομοθεσία, ο ΕΟΦ και οι υγειονομικές αρχές της χώρας μας προβλέπουν. Αυτές είναι τα φαρμακεία και τα νόμιμα σημεία πώλησης», τόνισε.Ο κορωνοϊός αύξησε τα κρούσματα ηλεκτρονικής απάτηςΌπως εξήγησε, σε διαφορετική περίπτωση αγοράζουμε ένα προϊόν για το οποίο δε γνωρίζουμε την προέλευσή του, τη σύστασή του και αν πληροί τα στοιχεία αξιοπιστίας και ελέγχου που πρέπει να έχει ένα φάρμακο.Τα αποτελέσματα της διεθνούς επιχείρησης Pangea XIII. Όπως φαίνεται συνελήφθησαν 121 άτομα, ενώ έκλεισαν 2.500 ιστότοποι με παράνομες διαδικτυακές προσφορές ειδών ατομικής προστασίαςΣε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με τον κ. Παπαπροδρόμου, στις παραπάνω απάτες μπορούμε να εντάξουμε και τη δημιουργία ψεύτικων ιστοσελίδων και εφαρμογών από επιτήδειους, οι οποίοι στόχο έχουν να αλιεύσουν τα προσωπικά μας δεδομένα, για να τα χρησιμοποιήσουν στη συνέχεια εναντίον μας. Τα στοιχεία που επιχειρούν να υφαρπάξουν μπορεί να αφορούν στην ταυτότητά μας, είτε άλλα δεδομένα και κωδικούς πρόσβασης λογαριασμών.«Ο καταναλωτής να είναι υποψιασμένος και καλά πληροφορημένος πριν προβεί σε αγορά»Ένας καλά «διαβασμένος» καταναλωτής είναι πιο δύσκολο να πέσει θύμα ηλεκτρονικής απάτης, εκτίμησε ο κ. Παπαπροδρόμου, ο οποίος έδωσε μέσω του star.gr πρακτικές συμβουλές προς τους υποψήφιους αγοραστές:  Kαλό θα ήταν να διαβάζουμε πρώτα από όλα τα ψιλά γράμματα που αφορούν στις τραπεζικές μας συναλλαγές, δηλαδή στον τρόπο με τον οποίον θα πληρώσουμε ένα προϊόν.  Να διαβάσουμε επίσης, τι θα γίνει αν κάτι δεν πάει καλά με μία συναλλαγή. Αν πέσουμε θύμα απάτης και αυτό δεν το γνωρίζουμε από πριν, θα το μάθουμε εκ των υστέρων που τα χρονικά περιθώρια θα είναι στενά και εις βάρος μας.Σημαντικό είναι να κάνουμε σωστή έρευνα αγοράς, όπου θα δίνουμε βαρύτητα στην αξιοπιστία του διαδικτυακού τόπου τον οποίο επισκεπτόμαστε. Να δούμε τυχόν κριτικές που υπάρχουν γύρω από το συγκεκριμένο διαδικτυακό κατάστημα. Να δώσουμε βαρύτητα στη διαδικασία με την οποία θα γίνει αυτή η αγοραπωλησία. Aν για παράδειγμα υπάρχει η μέθοδος της αντικαταβολής, να την προτιμήσουμε.Σε κάθε περίπτωση οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι υπάρχει αυστηρή οδηγία, η οποία μας προστατεύει σε επίπεδο EE και μας προσφέρει για 14 ημέρες το δικαίωμα υπαναχώρησης, για να επιστρέψουμε ένα προϊόν.Τι κάνουμε αν πέσουμε θύμα διαδικτυακής απάτηςΣύμφωνα με τον κ. Παπαπροδρόμου, από τη στιγμή που κάποιος πέσει θύμα ηλεκτρονικής απάτης δύο πράγματα πρέπει να έχει στο μυαλό του:«Πρώτον, σε συνεννόηση με την τράπεζά του, πώς να προβεί στην αμφισβήτηση της συναλλαγής προκειμένου να προλάβει τη μεταφορά του ποσού σε ένα λογαριασμό των επιτήδειων και δεύτερον να καταγγείλει το κυβερνοέγκλημα, ώστε η υπόθεση να πάρει το δρόμο για τον εισαγγελέα».Προσοχή - Νέα απάτη με spam email μέσω ΕΛΤΑΌπως εξήγησε, από την ποινική πλευρά της υπόθεσης θα πρέπει να ακολουθήσει τον εξής «απλό, άμεσο και διαφανή τρόπο»:Να μπει στο gov.grΝα κατευθυνθεί στην ενότητα Πολίτης και ΚαθημερινότηταΝα επιλέξει την υποενότητα Καταγγελίες Να επιλέξει αναλόγως, την Απόπειρα Απάτης ή την Τετελεσμένη ΑπάτηΝα συμπληρώσει τα στοιχεία τουΝα λάβει ένα αριθμό αυτόματα, (κάτι αντίστοιχο που συμβαίνει με τις φορολογικές δηλώσεις)Στη συνέχεια η καταγγελία θα οδηγηθεί στον εισαγγελέα.Αντίστοιχα υπάρχουν και πλατφόρμες στο διαδικτυακό τόπο του «Συνήγορου του Καταναλωτή» όπου κι εκεί υπάρχουν οι ανάλογες διαδικασίες», είπε.«Σημαντικός ο παράγοντας χρόνος»Μόλις γίνει αντιληπτή η απάτη και αναφερθεί το συμβάν, ξεκινά ένα κυνήγι χρόνου για τις διωκτικές αρχές προκειμένου να μπορέσουν να εξιχνιάσουν την υπόθεση.Όπως τόνισε ο κ. Παπαπροδρόμου, ο χρόνος αποτελεί σημαντική παράμετρο όταν τελεστεί μία κυβερνοαπάτη για δύο λόγους: «Ο πρώτος έχει να κάνει με τη διαδικασία της αμφισβήτησης των συναλλαγών, καθώς αν προλάβουν και μεταφερθούν τα χρήματα στους λογαριασμούς των επιτήδειων, μετά γίνεται πιο δύσκολη η διαδικασία ανάκτησής τους.Ο δεύτερος σχετίζεται με τα ψηφιακά ίχνη, όπως η ip address ή τα δεδομένα τα οποία διατηρούνται για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα». Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος: Προσοχή σε νέο email - απάτηΤις περισσότερες φορές οι απατεώνες, μόλις αποσπάσουν το ποσό από την αγοραπωλησία ακολουθούν την ίδια τακτική και στέλνουν κάτι πίσω, συνήθως ένα αντικείμενο ευτελούς αξίας, όπως ένα t- shirt ή ένα φτηνό ζευγάρι γυαλιά ηλίου.«Τα θύματα δύναται να παρακολουθούν το δέμα με το tracking number καθώς μετακινείται, ενώ οι ίδιοι κερδίζουν έτσι χρόνο που είναι σε βάρος της διαδικασίας αμφισβήτησης των συναλλαγών», εξήγησε.Από την εμπειρία του πάντως, πολλές φορές οι πελάτες ικανοποιούνται από τις τράπεζες και τα θύματα καταφέρνουν τελικά να ανακτήσουν τα χρήματά τους.Μεγάλη απάτη: Πώς ξαφρίζουν τους λογαριασμούς e-banking «Η νομοθεσία ευνοεί τις ηλεκτρονικές απάτες»Οι κυβερνοεγκληματίες, σύμφωνα με τον κ. Παπαπροδρόμου, στοχεύουν πάντοτε σε μικροποσά, από ένα μεγάλο όμως αριθμό θυμάτων. «Αφενός το σκεπτικό είναι ότι κάποιοι δε θα καταγγείλουν την απάτη και άρα οι διωκτικές αρχές δε θα φτάσουν ποτέ κοντά τους και αφετέρου γνωρίζουν ότι υπάρχουν γραφειοκρατικά εμπόδια και δε θα δοθούν τα απαραίτητα στοιχεία στις διωκτικές αρχές», εξήγησε.Brexit: Τι άλλαξε στις online παραγγελίες από τo Ηνωμένο ΒασίλειοΟ ίδιος χαρακτήρισε μάλιστα παρωχημένη τη νομοθεσία που σχετίζεται με το τραπεζικό απόρρητο.«Δυστυχώς αυτή η νομοθεσία είναι από το 1971. Πολλές φορές το οργανωμένο έγκλημα την εκμεταλλεύεται και χτυπάει σε αυτές τις χαραμάδες των αδυναμιών που έχει το σύστημα», είπε.Όπως συμπλήρωσε, για τον ίδιο, το κυβερνοέγκλημα ανήκει στο οργανωμένο έγκλημα και για το λόγο αυτό θα πρέπει να τηρείται η βασική αρχή «follow the money from the first cent, δηλαδή να γνωρίζουμε τη διαδρομή του χρήματος από το πρώτο λεπτό του ευρώ, για κάθε ποσό απάτης».