Παγκόσμια Ημέρα AIDS: Οι ημερομηνίες σταθμοί-Ποιοι κινδυνεύουν περισσότερο

12:30 1/12/2021 - Πηγή: Star

Η 1η Δεκεμβρίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS το 1988, με απόφαση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) και στη συνέχεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.Διάσημοι που διαγνώστηκαν θετικοί στον HIVΤο AIDS είναι μία από τις φονικότερες επιδημίες στην παγκόσμια ιστορία. Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΠΟΥ, από το 1981 που παρατηρήθηκε κλινικά στις ΗΠΑ, περί τα 75 εκατ. άνθρωποι

έχουν προσβληθεί από το ιό HIV και πάνω από 32 εκατ. άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους (2018). Το 2018, 37,9 εκατ. άνθρωποι είναι φορείς του ιού HIV.Η κατάσταση στην Ελλάδα το 2021Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, η φετινή χρονιά σηματοδοτείται από τη μείωση που παρατηρείται στις νέες διαγνώσεις του HIV κατά τους πρώτους δέκα μήνες του 2021, η οποία θα πρέπει να ερμηνευτεί με προσοχή, καθώς η εξαγωγή ασφαλέστερων συμπερασμάτων θα είναι εφικτή, αφού ολοκληρωθεί η αποστολή των δηλώσεων από τους υγειονομικούς φορείς της χώρας μέχρι το τέλος του έτους.Την ίδια στιγμή, παρατηρείται μια σταδιακή μείωση των νέων διαγνώσεων στους χρήστες ενέσιμων εξαρτησιογόνων ουσιών, καθώς και στους άνδρες με σεξουαλικές επαφές με άνδρες (ΑΣΑ). Ωστόσο, αναφορικά με την πρώτη ομάδα (χρήστες ενέσιμων εξαρτησιογόνων ουσιών) ο αριθμός των νεοδιαγνωσθέντων λοιμώξεων παραμένει σε υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με πριν το 2011 που συνέβη η επιδημική έκρηξη στη συγκεκριμένη ομάδα.Σύμφωνα με τον καταρράκτη των σταδίων φροντίδας των ατόμων που ζουν με τον HIV στην Ελλάδα, ο οποίος δημοσιεύθηκε βάσει των τελευταίων δεδομένων του ΕΟΔΥ, τo 81% των ατόμων που έχουν διαγνωσθεί και ζουν με HIV στη χώρα μας έχει λάβει αντιρετροϊκή αγωγή.Ειδικά για την ομάδα των ανδρών με σεξουαλικές επαφές με άνδρες, το αντίστοιχο ποσοστό εκτιμάται σε 91%. Για τα περιστατικά που διαγνώστηκαν το 2020, ο μέσος χρόνος έναρξης αγωγής από τη διάγνωση έχει μειωθεί σε, περίπου, 54 ημέρες. Η έγκαιρη έναρξη θεραπείας αποτελεί εκτός από θεραπευτική στρατηγική, και στρατηγική πρόληψης, καθώς η αποτελεσματική αντιρετροϊκή αγωγή μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο μετάδοσης του HIV.Εκδηλώσεις με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDSΜε αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS, ο Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας πραγματοποιεί εκδηλώσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης στο κέντρο της Αθήνας. Συγκεκριμένα την Τετάρτη 1η Δεκεμβρίου (15:00-21:00), στην κινητή μονάδα του ΕΟΔΥ, που θα βρίσκεται στο Γκάζι – Σταθμός Μετρό Κεραμεικός, εξειδικευμένο προσωπικό θα παρέχει υπηρεσίες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για τον HIV, με στόχο την προαγωγή της ασφαλέστερης σεξουαλικής επαφής, τη βελτίωση των συνθηκών ζωής των ατόμων που ζουν με τον HIV καθώς και την αντιμετώπιση του κοινωνικού στίγματος.Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS: Επείγουσα ανάγκη να τερματιστούν οι ανισότητεςΤην επείγουσα ανάγκη να τερματιστούν οι ανισότητες που προκαλούν το AIDS και άλλες πανδημίες σε όλο τον κόσμο, τονίζουν τα Ηνωμένα Έθνη, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα κατά του AIDS η οποία τιμάται κάθε χρόνο την 1η Δεκεμβρίου.Σαράντα χρόνια από τότε που αναφέρθηκαν τα πρώτα κρούσματα AIDS, ο HIV εξακολουθεί να απειλεί τον κόσμο. Σήμερα, ο κόσμος βρίσκεται εκτός τροχιάς από την τήρηση της κοινής δέσμευσης για τον τερματισμό του AIDS έως το 2030, όχι λόγω έλλειψης γνώσεων ή εργαλείων για την καταπολέμησή του, αλλά λόγω των δομικών ανισοτήτων που εμποδίζουν τις αποδεδειγμένες λύσεις για την πρόληψη και τη θεραπεία του HIV.Οι οικονομικές, κοινωνικές, πολιτιστικές και νομικές ανισότητες πρέπει να τερματιστούν επειγόντως εάν θέλουμε να τερματίσουμε το AIDS έως το 2030, τονίζει ο ΟΗΕ. Επισημαίνει, μάλιστα, ότι αν και υπάρχει η αντίληψη πως μια περίοδος κρίσης δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να δοθεί προτεραιότητα στην αντιμετώπιση των υποκείμενων κοινωνικών αδικιών, είναι σαφές ότι χωρίς αυτό η κρίση δεν μπορεί να ξεπεραστεί. AIDS: Οι δέκα ημερομηνίες σταθμοίΤον Ιούνιο του 1981, πριν 40 χρόνια, εντοπίστηκαν στις ΗΠΑ τα πρώτα κρούσματα του AIDS, μιας άγνωστης μέχρι τότε ασθένειας.Ακολουθούν οι βασικές ημερομηνίες της επιδημίας του AIDS, από την εμφάνισή του ως τις ελπίδες για την εξάλειψή του.1981: πρώτος συναγερμόςΣτις 5 Ιουνίου 1981 τα αμερικανικά Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC) ανακοίνωσαν τον εντοπισμό μιας σπάνιας πνευμονίας σε ομοφυλόφιλους στην Καλιφόρνια. Αυτά ήταν τα πρώτα κρούσματα του AIDS.Τότε οι επιστήμονες αγνοούσαν εντελώς την ασθένεια αυτή, η οποία δεν είχε ακόμη όνομα. Οι υγειονομικές αρχές ανέφεραν την εμφάνιση «σπάνιων μολύνσεων» σε χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών (στα τέλη του 1981), σε αιμοφιλικούς που έκαναν μεταγγίσεις αίματος (στα μέσα του 1982) και σε Αϊτινούς που ζούσαν στις ΗΠΑ (στα μέσα του 1982).Ο όρος AIDS (σύνδρομο επίκτητης ανοσολογικής ανεπάρκειας) εμφανίστηκε το 1982.1983: ανακάλυψη του ιούΤον Ιανουάριο του 1983 οι ερευνητές Φρανσουάζ Μπαρέ- Σινουσί και Ζαν- Κλοντ Σερμάν, μέλη της ομάδας του Λικ Μοντανιέ στο ινστιτούτο Παστέρ στο Παρίσι, ανακάλυψαν έναν νέο ιό τον οποίο ονόμασαν LAV, ο όποιος «ενδέχεται να συνδέεται με το AIDS».Στις 23 Απριλίου 1984 ο Αμερικανός ειδικός στους ρετροϊούς Ρόμπερτ Γκάλο ανακοίνωσε ότι βρήκε «την πιθανή» αιτία του AIDS, έναν ρετροϊό που ονόμασε HTLV-III.Οι δύο ιοί αποδείχθηκε ότι ήταν οι ίδιοι και το 1986 ονομάστηκαν HIV (ιός ανοσοεπάρκειας του ανθρώπου).1987: πρώτη θεραπείαΤον Μάρτιο του 1987 η πρώτη αντιρετροϊκή θεραπεία AZT εγκρίθηκε στις ΗΠΑ. Ήταν πολύ ακριβή και με σοβαρές παρενέργειες.Στις 31 Μαρτίου υπεγράφη συμφωνία μεταξύ της Γαλλίας και των ΗΠΑ για να τερματιστεί η διαμάχη για την πατέντα της ανακάλυψης του HIV.Το 2008 η Μπαρέ- Σινουσί και ο Μοντανιέ τιμήθηκαν με το Νόμπελ Ιατρικής για την ανακάλυψή τους.Αρχές της δεκαετίας του 1990: πέφτουν αστέριαΟ Αμερικανός ηθοποιός Ροκ Χάντσον είναι το πρώτο διάσημο θύμα του AIDS τον Οκτώβριο του 1985. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 πολλά αστέρια πεθαίνουν λόγω της ασθένειας: ο Φρέντι Μέρκιουρι τον Νοέμβριο του 1991 και ο Ρούντολφ Νουρέγιεφ τον Ιανουάριο του 1993.Το 1994 το AIDS ήταν η πρώτη αιτία θανάτου για τους Αμερικανούς ηλικίας 25 με 44 ετών.1995-6: συνδυασμένες θεραπείεςΤα χρόνια αυτά άρχισαν να χρησιμοποιούνται δύο νέου τύπου φάρμακα, αλλάζοντας την πορεία της νόσου: οι αναστολείς πρωτεάσης και οι μη νουκλεοσιδικοί αναστολείς της ανάστροφης μεταγραφάσης.Αυτή ήταν η αρχή της χρήσης διάφορων αντιρετροϊκών φαρμάκων τα οποία αποδείχθηκαν πολύ αποτελεσματικά στην καταπολέμηση του ιού.Το 1996 στις ΗΠΑ για πρώτη φορά μειώνεται ο αριθμός των νεκρών από AIDS.1999: 50 εκατομμύριαΈκθεση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) UNAIDS (η υπηρεσία του ΟΗΕ για το AIDS) που δημοσιεύθηκε τον Νοέμβριο του 1999 εκτίμησε σε 50 εκατομμύρια τους ανθρώπους που είχαν προσβληθεί από τον ιό HIV από την αρχή της πανδημίας, από τους οποίους 16 εκατομμύρια πέθαναν. Η Αφρική ήταν η ήπειρος που είχε πληγεί περισσότερο, με 12,2 εκατομμύρια οροθετικούς.2001: γενόσημαΜετά τη συμφωνία που υπέγραψε το 2000 η UNAIDS με πέντε μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες για τη διανομή φθηνών φαρμάκων στις φτωχές χώρες, στις 13 Νοεμβρίου 2001 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου (ΠΟΕ) υπέγραψε συμφωνία με την οποία επετράπη στις αναπτυσσόμενες χώρες να παράγουν γενόσημα.2012: πρώτη προληπτική θεραπείαΣτις 16 Ιουλίου 2012 εγκρίθηκε στις ΗΠΑ η πρώτη προληπτική θεραπεία με το αντιρετροϊκό κοκτέιλ Truvada. Έκτοτε, αυτού του είδους η θεραπεία αποδεικνύεται αποτελεσματική και έχει επιτρέψει σε άτομα υψηλού κινδύνου να προστατευθούν λαμβάνοντάς το προληπτικά.2017: το 50% των ασθενών λαμβάνουν θεραπείαΤο 2017 για πρώτη φορά περισσότεροι από τους μισούς φορείς του HIV λαμβάνουν αντιρετροϊκή θεραπεία. Σήμερα το ποσοστό αυτό πλησιάζει τα τρία τέταρτα: 27,5 εκατομμύρια άνθρωποι λαμβάνουν θεραπεία σε σύνολο 37,7 εκατομμυρίων φορέων, σύμφωνα με τη UNAIDS.2020/21: οι επιπτώσεις της covid-19Η πανδημία της covid-19 έθεσε σε κίνδυνο τον στόχο της UNAIDS: «να τερματιστεί το AIDS ως απειλή για τη δημόσια υγεία ως το 2030».Η επιδημία εγείρει εξάλλου εμπόδια στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, στα διαγνωστικά τεστ και τη θεραπεία, γεγονός που καθυστερεί την εξάλειψη του AIDS, από το οποίο τα τελευταία 40 χρόνια έχουν πεθάνει 36,3 εκατομμύρια άνθρωποι.Παγκόσμιες στατιστικές για τον HIVΣύμφωνα με τον ΟΗΕ, 37,7 εκατομμύρια άνθρωποι, παγκοσμίως, ζούσαν με HIV το 2020, ενώ 680.000 πέθαναν από ασθένειες που σχετίζονται με το AIDS την ίδια χρονιά.Από την έναρξη της επιδημίας, υπολογίζεται ότι 79,3 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν μολυνθεί από τον ιό HIV και 36,3 εκατομμύρια έχουν πεθάνει από ασθένειες που σχετίζονται με το AIDS.Από τα 37,7 εκατομμύρια ανθρώπους που ζούσαν με HIV το 2020, 36 εκατομμύρια ήταν ενήλικες, 53% ήταν γυναίκες και κορίτσια, ενώ σε ποσοστό 84% γνώριζαν την κατάστασή τους.Το 2020, 73% όλων των ανθρώπων που ζουν με HIV είχαν πρόσβαση σε θεραπεία.Οι νέες μολύνσεις HIV έχουν μειωθεί κατά 52% από την κορύφωση το 1997.Οι θάνατοι που σχετίζονται με το AIDS έχουν μειωθεί κατά 64% από την κορύφωση το 2004 και κατά 47% από το 2010.Τα άτομα που ζουν με HIV παρουσιάζουν υψηλότερες συννοσηρότητες από την COVID-19 από τα άτομα που δεν ζουν με HIV. Μελέτες από την Αγγλία και τη Νότια Αφρική διαπίστωσαν ότι ο κίνδυνος θανάτου από COVID-19 μεταξύ των ατόμων με HIV ήταν διπλάσιος από αυτόν του γενικού πληθυσμού.Η υποσαχάρια Αφρική φιλοξενεί τα δύο τρίτα (67%) των ανθρώπων που ζουν με HIV, αλλά τον Ιούλιο του 2021, λιγότερο από 3% των ανθρώπων στην Αφρική είχαν λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου για την COVID-19.Ο κίνδυνος μόλυνσης με HIV είναι:   35 φορές υψηλότερος μεταξύ των ατόμων που κάνουν ενέσιμα ναρκωτικά.   34 φορές υψηλότερος για τις τρανς γυναίκες.   26 φορές υψηλότερος για τους εργαζόμενους του σεξ.   25 φορές υψηλότερος μεταξύ των ομοφυλόφιλων ανδρών και άλλων ανδρών που κάνουν σεξ με άνδρες.