Πρωταπριλιά: Γιατί λέμε ψέματα και από πού ξεκίνησε το περιέργο έθιμο

09:51 1/4/2021 - Πηγή: Star

Όλοι από μικρά παιδιά περιμέναμε αγωνιωδώς την Πρωταπριλιά για να πούμε αθώα ψέματα και να κάνουμε φάρσες. Αναρωτηθήκατε ποτέ πώς και από πού ξεκίνησε αυτό το περίεργο έθιμο; Σύμφωνα με την ιστορία και τις αφηγήσεις, έχει τις ρίζες του στην Ευρώπη και στηρίζεται στη δοξασία ότι όποιος καταφέρει με το ψέμα του να κοροϊδέψει τον άλλον, θα έχει καλή τύχη.Πώς και από πού ξεκίνησε το έθιμο της Πρωταπριλιάτικης φάρσαςΥπάρχουν δύο εκδοχές για την καταγωγή της Πρωταπριλιάτικης φάρσας: η πρώτη θέλει τα ψέματα της Πρωταπριλιάς να είναι ένα έθιμο που έχει έρθει από τους Κέλτες, ενώ μια

δεύτερη εκδοχή τοποθετείται στη Γαλλία του Μεσαίωνα.Σύμφωνα με την πρώτη εκδοχή, οι Κέλτες από τη βορειοδυτική Ευρώπη φημίζονταν για τις ικανότητές του στο ψάρεμα. Η εποχή του ψαρέματος ξεκινούσε την 1η Απριλίου, αν και εκείνη την εποχή η διαδικασία του ψαρέματος ήταν ιδιαίτερα δύσκολη. Έτσι, οι ψαράδες έλεγαν ψέματα σχετικά με το πόσα ψάρια έπιαναν, συνήθεια που με τα χρόνια μετατράπηκε σε έθιμο.Η δεύτερη εκδοχή, θέλει το έθιμο να έχει έρθει από τη Γαλλία του 16ου αιώνα. Οι Γάλλοι του Μεσαίωνα γιόρταζαν την Πρωτοχρονιά την 1η Απριλίου, λόγω του Πάσχα. Το 1560 ή το 1564 ο βασιλιάς Κάρολος Θ’ μετέθεσε την αρχή του έτους από την 1η Απριλίου στην 1η Ιανουαρίου για να συμβαδίζει η χώρα του ημερολογιακά με τις άλλες χώρες.Η αλλαγή αυτή δημιούργησε προβλήματα στο λαό, καθώς ό,τι έχει σχέση με την οργάνωση του χρόνου δημιουργεί συναισθηματικές φορτίσεις και αντιδράσεις.Όσοι, λοιπόν, από τους υπηκόους του βασιλιά αποδέχτηκαν την ημερολογιακή αλλαγή πείραζαν εκείνους που συνέχιζαν να τηρούν την παλιά πρωτοχρονιά (1η Απριλίου), λέγοντάς τους περιπαικτικά ψέματα ή κάνοντάς τους ψεύτικα πρωτοχρονιάτικα δώρα.Από τους Κέλτες και τους Γάλλους το έθιμο μεταλαμπαδεύτηκε σ’ όλο τον κόσμο, με τις εφημερίδες στις αρχές του 20ου αιώνα και στη συνέχεια τα ηλεκτρονικά μέσα ενημέρωσης, που συχνά μεταδίδουν πολύ επιτυχημένες ειδήσεις - φάρσες.Το έθιμο στην ΕλλάδαΤο έθιμο αυτό ήρθε και στην Ελλάδα και διαφοροποιήθηκε αποκτώντας μια ελληνική χροιά. Μάλιστα, στη χώρα μας το έθιμο πρέπει να ήταν γνωστό από την εποχή των Σταυροφοριών. Η βασική ιδέα, βέβαια, παρέμεινε ίδια, καθώς λέμε αθώα ψέματα με σκοπό να ξεγελάσουμε το «θύμα» μας.Σε κάποιες περιοχές, θεωρούν ότι όποιος καταφέρει να ξεγελάσει τον άλλο, θα έχει την τύχη με το μέρος του όλη την υπόλοιπη χρονιά. Σε κάποιες άλλες πιστεύουν ότι ο «θύτης» θα έχει καλή σοδειά στις καλλιέργειες του.Επίσης, το βρόχινο νερό της πρωταπριλιάς θεωρούν μερικοί ότι έχει θεραπευτικές ιδιότητες. Όσο για το «θύμα», πιστεύεται ότι, σε αντίθεση με τον «θύτη», θα έχει γρουσουζιά τον υπόλοιπο χρόνο και πιθανότατα, αν είναι παντρεμένος, θα χηρέψει γρήγορα.Με την εξάπλωση του ίντερνετ η Πρωταπριλιά έχει γίνει πλέον καθημερινή συνήθεια. Τα λεγόμενα «hoaxes» είναι οι πιο συνηθισμένες διαδικτυακές φάρσες.Πρόκειται για κατασκευασμένες ιστορίες με περίτεχνο τρόπο που μπορούν να ξεγελάσουν ακόμη κι έναν γνώστη του θέματος, το οποίο πραγματεύονται.