Αυτοπεποίθηση: Μήπως η κριτική της οικογένειάς σου καταπιέζει;

02:36 18/10/2013 - Πηγή: 24wro

Είναι δεδομένο ότι οι γονείς παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της αυτοπεποίθησης του παιδιού τους. Γιατί όμως συνεχίζουν να επηρεάζουν την...

αυτοπεποίθηση των παιδιών τους ακόμα κι όταν αυτά είναι ενήλικες γυναίκες;

Η απάντηση σ’ αυτά τα ερωτήματα δίνεται αν θεωρηθεί ότι πρόκειται για κάποιου είδους διαδικασία μάθησης.

Γράφει η Λητώ Κατάκη, ψυχολόγος-οικογενειακή θεραπεύτρια, Διευθύντρια Εργαστηρίου Διερεύνησης Ανθρωπίνων Σχέσεων.

Αν το να έχεις «αυτοπεποίθηση» σημαίνει

να εκτιμάς τον εαυτό σου, να πιστεύεις στον εαυτό σου, να εμπιστεύεσαι τις δυνατότητές σου, τότε αυτό που μπορεί να πει κανείς είναι ότι τα παιδιά το «μαθαίνουν» από νωρίς, από τον τρόπο που αντιμετωπίζονται μέσα στη οικογένεια. Τα παιδιά διαμορφώνουν άποψη για τον εαυτό τους καθρεφτιζόμενα στα μάτια των γονιών τους. Αυτή η εικόνα του εαυτού που διαμορφώνουν τα συνοδεύει σ’ όλη τους τη ζωή, αν δε μεσολαβήσουν νέες εμπειρίες και καταγραφές που να «σβήσουν» ή να αλλάξουν την αρχική αυτή εικόνα εαυτού.

Η «ψυχοθεραπεία» μπορεί να είναι μια τέτοια διαδικασία, αλλά δεν είναι η μόνη. Αν όμως δε συμβεί αυτό, το πιθανότερο είναι ότι το παιδί και αργότερα ο ενήλικας, θα ερμηνεύει όσα του συμβαίνουν, θα επιλέγει τους ανθρώπους, θα διαμορφώνει τις σχέσεις τους μαζί τους και θα συμπεριφέρεται έτσι ώστε να επαναλαμβάνονται οι εμπειρίες της παιδικής του ηλικίας. Είναι αυτό που λέγεται «αυτοεκπληρούμενες προφητείες».

Γιατί κάποιοι άνθρωποι είναι πιο ευάλωτοι στη κριτική της οικογένειας σε σχέση με άλλους; Υπάρχουν διαφορές στο πως βλέπουν οι γυναίκες τον εαυτό τους και τις ανάγκες τους αλλά κι αυτές τις οικογένειά τους σε σχέση με τους άνδρες;

Θα έλεγα ότι αυτό που συμβαίνει είναι ότι κάποιες οικογένειες δίνουν περισσότερα «εφόδια» στα μέλη τους για την αντιμετώπιση του «εσωτερικού εισαγγελέα» που λέγαμε προηγουμένως!

Ένας παράγοντας είναι να εστιάζουν στις πράξεις και στο τι έκανε λάθος το παιδί και όχι να αποδίδονται τα «λάθη» σε χαρακτηρισμούς σχετικά με το «ποιος/α είναι», ενώ ένας άλλος παράγοντας είναι η βαρύτητα των θετικών και αρνητικών αξιολογήσεων που λαμβάνει το παιδί από την οικογένειά του, να είναι υπέρ των θετικών.

Ένας ακόμα σημαντικός παράγοντας, και η λίστα είναι μεγάλη, είναι η «οικογενειακή κουλτούρα» ως προς τη διαχείριση των –αρνητικών κυρίως – συναισθημάτων που μπορεί να οδηγήσει σε «ενοχοποίηση» κάποιων φυσιολογικών και αναπόφευκτων συναισθημάτων (όπως ο θυμός, η ζήλια, ο φόβος, ή η απογοήτευση) και άρα στην αντίληψη του εαυτού ως «κακού».

Και για να το συνδέσω με το δεύτερο σκέλος της ερώτησης, οι γυναίκες μεγαλώνουν με βάση και τις κοινωνικές επιρροές με προσανατολισμό τις σχέσεις και άρα «προγραμματίζονται» -σίγουρα κοινωνικά και ίσως κάποτε αποδειχθεί και βιολογικά -στο να ετεροπροσδιορίζονται, να δίνουν προτεραιότητα στις ανάγκες των άλλων. Αυτό ήταν πολύ πιο έντονο στις παραδοσιακές κοινωνίες, αλλά ακόμα πολλές γυναίκες αγωνίζονται να μάθουν να φροντίζουν τον εαυτό τους και μέσα από αυτόν καλύτερα και τους άλλους.

Για τους άντρες τα προβλήματα είναι διαφορετικά. Εκείνοι πάλι παλεύουν να έχουν το «δικαίωμα» στη χαμηλή αυτοπεποίθηση και στις συναισθηματικές ανάγκες.

Το θέμα των αναγκών γυναικών και ανδρών, των ομοιοτήτων και των διαφορών τους, και του δρόμου που έχουν να διανύσουν οι μεν και οι δε, είναι ενδιαφέρον από μόνο του, και όχι μόνο στα πλαίσια του θέματος «αυτοπεποίθηση».

boro.gr