Πώς μας προέκυψαν οι προλήψεις;

01:25 1/6/2011 - Πηγή: 24wro

Δεκατρείς μαύρες γάτες κάτω από μια σκάλα...



Eίναι γρουσουζιά άραγε;

Ποιος μπορεί να ορκιστεί πως δεν πέρασε, έστω και στιγμιαία, από το μυαλό του η σκέψη περί γρουσουζιάς την τελευταία φορά που έσπασε έναν καθρέφτη; Ποιος δεν έχει αναρωτηθεί ποτέ γιατί οι μαύρες γάτες θεωρούνται γρουσουζιά, ή τι διαφορά έχει το νούμερο 13 από το 14; Όσο τρελές ή οπισθοδρομικές και αν μοιάζουν, οι προλήψεις είναι βαθιά ριζωμένες στον δυτικό πολιτισμό –και όχι μόνο σε αυτόν– και μετρούν μερικές χιλιετίες ύπαρξης η καθεμιά. Πώς και από πού μας προέκυψαν οι…

μαζικές φοβίες;

Το νούμερο 13: Μία από τις πιο διαδεδομένες προλήψεις στον κόσμο, το ότι το νούμερο 13 είναι γρουσούζικο νούμερο, έχει και τη δική της… φοβία, με το ελληνικότατο όνομα treiskaidekaphobia. Αν βιαστήκατε να γελάσετε, να υπενθυμίσουμε πως κανένα αεροδρόμιο στον δυτικό κόσμο δεν διαθέτει πύλη νούμερο 13, σχεδόν σε όλα τα αεροπλάνα η σειρά 14 ακολουθεί την… 12 και τα περισσότερα ξενοδοχεία δεν έχουν δωμάτιο 13. Δεν μιλάμε, λοιπόν, για μια απλή φοβία μερικών τρελών, αλλά για βαθιά ριζωμένη στον δυτικό πολιτισμό πρόληψη.

Κατά μία θεωρία, ο αριθμός 13 θεωρείται γρουσούζικος γιατί ο Ιούδας ήταν ο δέκατος τρίτος μαθητής του Χριστού. Σύμφωνα με μία άλλη, η εξήγηση βρίσκεται πολύ πιο πίσω στην ιστορία. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι η πνευματική ανάληψη (σκεφτείτε την σαν την Νιρβάνα των Ινδουιστών, αλλά με πεπερασμένο αριθμό σταδίων) συντελείται σε δώδεκα στάδια σε αυτήν την ζωή, κι ένα δέκατο τρίτο, το αιώνιο, στην μετά θάνατον. Αν και για τους Αιγύπτιους το 13 είναι τυχερό νούμερο, οι Δυτικοί μελετητές θεώρησαν πως συμβολίζει τον θάνατο –εξ ου και η γρουσουζιά.

Επίσης, στο Τραγούδι της Ιστάρ, ένα έπος των Αρχαίων Βαβυλωνίων, η Θεά των Νεκρών αναφέρεται με το όνομά της στον δέκατο τρίτο στίχο. Οι Βαβυλώνιοι απέδιδαν στον αριθμό σκοτεινές δυνάμεις: ο (μεταγενέστερος) κώδικας του Χαμουραμπί περνά από τον νόμο νούμερο 12 σε εκείνον με το νούμερο 14 –ακριβώς όπως οι σειρές καθισμάτων των αεροπλάνων.

Η μαύρη γάτα: Στην αρχαία Αίγυπτο, η θεά Bast ήταν μια μαύρη θηλυκή γάτα. Στην προσπάθεια υποβάθμισης και εν συνεχεία εξαφάνισης των υπολοίπων θρησκειών –αρχαίων, παγανιστικών, ειδωλολατρικών κλπ– οι Χριστιανοί έπεισαν τον κόσμο, των Αιγυπτίων περιλαμβανομένων, πως όλες οι μαύρες γάτες είναι μεταμφιεσμένοι δαίμονες, που πρέπει να καταστραφούν. Η αξιοπιστία που προσδίδουν μερικές χιλιετίες ακόμη και στην πιο τρελή ιστορία είναι ανίκητη.

Η σκάλα: Υπάρχουν δύο θεωρίες που εξηγούν γιατί το να περνάς κάτω από μια σκάλα θεωρείται γρουσουζιά. Η πρώτη υποστηρίζει πως το τρίγωνο που σχηματίζει η σκάλα με τον τοίχο και το δάπεδο συμβολίζει την Αγία Τριάδα, οπότε εισβάλλοντας στον χώρο προσβάλλεις την υπόσταση του θεού, κι έρχεσαι αντιμέτωπος με την οργή του. Η δεύτερη θεωρία βασίζεται σε μια παλιά βρετανική παράδοση, η οποία λέει πως οι δήμιοι των Μεσαίωνα χρησιμοποιούσαν σκάλα για να κρεμάσουν κάποιον στην κρε