Τα πολύτιμα μυστικά που κρύβουν οι ελληνικές θάλασσες

07:51 30/1/2013 - Πηγή: 24wro

Εξερεύνηση ναυαγίων σε μεγάλα βάθη, συνεργασίες με ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια...
και ινστιτούτα εντοπισμός ναυαγίων στις ελληνικές θάλασσες, που έχουν δώσει πολύτιμα αρχαία αντικείμενα αλλά και εξίσου σημαντικές πληροφορίες για την αρχαιότητα συνιστούν το έργο της Εφορείας Εναλίων Αρχαιοτήτων για την σπουδαιότητα του οποίου αναφέρθηκε κατά την ομιλία της στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο η προϊσταμένη της δρ Αγγελική Σίμωση. Ούτε μία ούτε δύο αλλά 23 περιπτώσεις επέμβασης της Εφορείας σε όλη τη χώρα κατά την τελευταία πενταετία παρέθεσε η κυρία Σίμωση αποδεικνύοντας το εύρος του έργου που

επιτελείται.

Στην Αττική και συγκεκριμένα στους αρχαίους πειραϊκούς λιμένες της Ζέας και της Μουνιχίας, όπου βρίσκονταν οι ναύσταθμοι της Αθήνας αποκαλύφθηκαν σε συνεργασία με το Δανέζικο Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αθήνας τα κατάλοιπα των λιμενικών οχυρώσεων των νεωσοίκων, όπου φυλάσσονταν οι τριήρεις. Στον Ραμνούντα διεξάγεται γεωμορφολογική και ενάλια αρχαιολογική έρευνα για τον ακριβή προσδιορισμό των δύο λιμανιών της αρχαίας πόλης σε συνεργασία με την Αρχαιολογική Εταιρεία, τον καθηγητή της Οξφόρδης Ντέιβιντ Μπλάκμαν, το Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών και το Γεωλογικό Τμήμα του Χαροκοπίου Πανεπιστημίου.

Στον όρμο του Αβλέμονα στα Κύθηρα, επαναλήφθηκε, ύστερα από πολλά έτη διακοπής, η υποβρύχια έρευνα στο ναυάγιο του Μέντορα, για τον πιθανό εντοπισμό και άλλων γλυπτών του Παρθενώνα, που όμως αποκάλυψε μεγάλο μέρος του σκαριού του πλοίου και πολλά κινητά αντικείμενα από το πλήρωμα και από τους επιβάτες. Είκοσι πέντε αρχαία και βυζαντινά ναυάγια εντοπίσθηκαν εξάλλου στον νότιο Ευβοϊκό. Και στον βόρειο, στη θέση Μελαιός Πελασγίας αποκαλύφθηκε παράλιο νεκροταφείο των βυζαντινών χρόνων.

Ενας εκτεταμένος παράκτιος μυκηναϊκός οικισμός που έχει βρεθεί στην περιοχή του Κόρφου Καλαμιανού Κορινθίας, ήταν η αφορμή για την διενέργεια έρευνας σε συνεργασία με το Καναδικό Ινστιτούτο για τον εντοπισμό του λιμένος και άλλων καταλοίπων του. Στον όρμο της Κοιλάδας στο Φράγχθι της Αργολίδας εξάλλου σε συνεργασία με την Ελβετική Αρχαιολογική Σχολή πραγματοποιήθηκε υποβρύχια έρευνα προκειμένου να αποκαλυφθεί ο βυθισμένος νελιθικός οικισμός, ο οποίος πιθανόν να βρίσκεται εκεί. Στο Παυλοπέτρι της Λακωνίας και σε συνεργασία με την Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή, άρχισε έρευνα του ήδη γνωστού οικισμού της Πρώιμης εποχής του Χαλκού, που αποκάλυψε μεταξύ άλλων ένα μέγαρο, έδρα και κατοικία της ηγετικής ομάδας. Και στη Μεθώνη συνεχίσθηκε μετά από διακοπή δέκα ετών, η υποβρύχια έρευνα στα κατάλοιπα ενός προϊστορικού οικισμού της Μέσης εποχής του Χαλκού καθώς και σε μνημεία ιστορικών χρόνων.

Στις Κυκλάδες και συγκεκριμένα στον αρχαίο λιμένα της Κύθνου η συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας έφερε στο φως σημαντικά μαρμάρινα γλυπτά ρωμαϊκών χρόνων. Στη νήσο Πολύαιγο των Κυκλάδων, σε βάθος 25 - 49 μέτρων εντοπίστηκε ναυάγιο με αμφορείς από εργαστήρια του Βορείου Αιγαίου (Θάσος και Μένδη) και της Πεπαρήθου (σημερινή Σκόπελος) που χρονολογείται στα τέλη του 5ου π.Χ. αιώνα έως και το πρώτο μισό του 4ου αιώνα π.Χ.

Η προκαταρκτική υποθαλάσσια έρευνα στον εμπορικό λιμένα της Ρόδου αποκάλυψε τα ξύλινα σκαριά τριών ναυαγίων (11ος, 13ος, 15ος - 16ος αιώνας) και εντόπισε θησαυρό περίπου 4.000 χρυσών νομισμάτων οθωμανικής κοπής. Στη θέση «Καρακόνερο» της Ρόδου επίσης εντοπίστηκαν λίθινα βλήματα που πιθανόν προέρχονται από την πολιορκία του Δημήτριου Πολιορκητή κατά της Ρόδου. Και την Τήλο, στον όρμο των Λιβαδίων επαναπροσδιορίστηκε η θέση δύο γνωστών από το παρελθόν ναυαγίων.

Στα βορειοανατολικά της Σάμου βρέθηκε φορτίο ναυαγίου με αμφορείς από τη νήσο Κω, που χρονολογείται στον 3ο π.Χ. αιώνα ενώ υπολείμματα ενός δευτέρου εντοπίστηκαν στα ανατολικά του νησιού. Η επίχωση του κλειστού πολεμικού λιμένα της Σάμου εξάλλου, έκρυβε σημαντικά κινητά ευρήματα διαφόρων χρονολογικών και γεωγραφικών προελεύσεων, που δείχνουν την συνεχή χρήση του λιμανιού μέσα στους αιώνες.

Στον κόλπο της Γέρας στη Λέσβο αποτυπώθηκε μέσα στη θάλασσα οικισμός (3ος π.Χ έως τον 3ος μ.Χ. αιώνας) που είχε εντοπιστεί από το 1995 ενώ τεκμηριώθηκαν και αποτυπώθηκαν λιμενικά κατάλοιπα της Λεσβιακής Πενταπόλεως. Και στη βόρειο Ελλάδα, στη θαλάσσια περιοχή της Μέσης στη Ροδόπη αποκαλύφθηκε μία άγνωστη προϊστορική θέση με εκατοντάδες εργαλεία της 3ης π.Χ. χιλιετίας.

Ακόμη αρχαίος κυματοθραύστης εντοπίσθηκε περιμετρικά του Ενετικού Φρουρίου Μπούρτζι στη Σκιάθο, στον όρμο Πλατανιά, ναυάγιο των υστερορωμαικών χρόνων και στη νήσο Σκάτζουρα, σε βάθος 35 ένα ακόμη ναυάγιο. Αλλά και στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Κέρκυρας και Παξών εντοπίστηκαν τρία ναυάγια.
Ιδιαίτερα καρποφόρα τέλος ήταν η συνεργασία με το Ωκεανογραφικό Ινστιτούτο Woodshole της Μασαχουσέτης σε έρευνες στη Χιο και τις Οινούσσες, στην Αλόννησο, στον κόλπο του Ηρακλείου και της νήσου Ντίας και βεβαίως στα Αντικύθηρα.

tovima.gr