Το λεωφορείο έφθασε στο... τέρμα

12:51 24/7/2011 - Πηγή: 24wro

Η αυλαία για τα διαστημικά λεωφορεία της NASA έπεσε την προηγούμενη εβδομάδα...
με την τελευταία πτήση του «Ατλαντίς»
Επειτα από τριάντα σχεδόν έτη υπηρεσίας και 135 διαστημικές πτήσεις, οι οποίες σηματοδοτήθηκαν από μεγάλες επιτυχίες αλλά και από τραγικές αποτυχίες, το τελευταίο διαστημικό λεωφορείο «Ατλαντίς» της NASA αποσύρθηκε την περασμένη Πέμπτη από την υπηρεσία. Ετσι έκλεισε ένα μεγάλο κεφάλαιο

στην ιστορία των διαστημικών αποστολών χαμηλού ύψους με επαναχρησιμοποιούμενα οχήματα.

Η τελευταία σημαντική αποστολή των διαστημικών λεωφορείων, που ήταν η επικοινωνία με τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, θα εξυπηρετείται στο μέλλον από διαστημικά οχήματα μιας χρήσης. Φαίνεται ότι αυτό που στην αρχή φαινόταν ως βασικό πλεονέκτημα του διαστημικού λεωφορείου, δηλαδή η δυνατότητα χρήσης του για περισσότερες από μία αποστολές, αποδείχθηκε τελικά το μεγαλύτερο μειονέκτημά του. Το κόστος κατασκευής και λειτουργίας του κατέληξε να είναι μεγαλύτερο από την «κλασική» λύση των διαστημικών οχημάτων μιας χρήσης.


Μια ιδέα 55 ετών

Η ιδέα ενός διαστημικού σκάφους που θα επιστρέφει στη Γη και θα προσγειώνεται σαν αεροπλάνο εμφανίστηκε για πρώτη φορά στις ΗΠΑ το 1954 και υλοποιήθηκε με την κατασκευή του πειραματικού σκάφους Χ-15. Το σκάφος αυτό έφτανε σε ύψος μεγαλύτερο από 80 χιλιόμετρα και, επομένως, μπορούσε να χαρακτηριστεί διαστημόπλοιο. Τα χρόνια που ακολούθησαν η αρχική ιδέα εξελίχθηκε σε πλήρες σχέδιο και το 1969 ο πρόεδρος Νίξον αποφάσισε να εγκρίνει την κατασκευή ενός διαστημικού σκάφους αυτού του είδους, που έγινε στη συνέχεια γνωστό ως διαστημικό λεωφορείο (ΔΛ, space shuttle). Από εκείνη την εποχή ως σήμερα κατασκευάστηκαν έξι ΔΛ.

Το πρώτο ήταν το «Εντερπράιζ» (Enterprise), που δεν είχε ούτε μηχανές ούτε θερμομόνωση. Χρησιμοποιήθηκε μόνο για δοκιμές της μεθόδου προσγείωσης, αφού πρώτα μεταφερόταν σε μεγάλο ύψος στερεωμένο πάνω σε ένα κατάλληλα διαμορφωμένο αεροπλάνο Μπόινγκ 747. Ακολούθησε η κατασκευή των «Κολούμπια» (Columbia), «Τσάλεντζερ» (Challenger), «Ντισκάβερι» (Discovery), «Ατλαντίς» (Atlantis) και τέλος του «Εντέβορ» (Endeavour), το οποίο αντικατέστησε το «Τσάλεντζερ», που καταστράφηκε λίγο μετά την εκτόξευσή του το 1986.

Η φιλοσοφία κατασκευής του ΔΛ έχει έναν υβριδικό χαρακτήρα: κατά την εκτόξευση θυμίζει πύραυλο και κατά την προσγείωση αεροπλάνο. Παρ' όλο το σχετικά χαμηλό ύψος στο οποίο φθάνουν τα ΔΛ (300-500 χιλιόμετρα από την επιφάνεια της Γης), οι επιδόσεις που απαιτούνται από τους κινητήρες τους είναι εξαιρετικά υψηλές, αφού πρέπει να τους δίνουν τελική ταχύτητα 28.000 χιλιόμετρα την ώρα.

Για την επίτευξη αυτής της ταχύτητας, οι τρεις κύριοι κινητήρες του διαστημόπλοιου, που καίνε υγρά καύσιμα, υποβοηθούνται από δύο πυραύλους στερεών καυσίμων, που είναι προσαρμοσμένοι στις δύο πλευρές της δεξαμενής των υγρών καυσίμων. Οι δύο αυτοί πύραυλοι αποδείχθηκαν ένα από τα ασθενή σημεία του ΔΛ, αφού η φθορά των ελαστικών δακτυλίων, στα σημεία σύνδεσης τ