Το σπήλαιο του Πλάτωνος στον 21ο αιώνα

17:27 9/1/2012 - Πηγή: 24wro

Μέσα από αυτό το διαχρονικό μύθο θα δούμε σε ποιο βαθμό η φύση μας είναι φωτισμένη...
αλλά και γιατί δεν καταλαβαίνουμε τι ετοιμάζουν πίσω από την πλάτη μας οι σύγχρονοι «θαυματοποιοί» του 21ου αιώνα.
Ο Σωκράτης μέσα από την αλληγορία του σπηλαίου, οδηγεί τον Γλαυκώνα να καταλάβει την επίδραση της παιδείας ή της απαιδευσίας πάνω στην ανθρώπινη φύση.
Ας τους ακολουθήσουμε κι εμείς στην περιπέτεια τους.
- Φαντάσου, ανθρώπους να ζουν σε μια υπόγεια κατοικία, που είναι σαν σπηλιά και η είσοδος της είναι ανοιχτή στο φως σε όλο

το μάκρος της σπηλιάς. Σ’ αυτή την κατοικία έχουν ριχθεί οι άνθρωποι από την παιδική τους ηλικία, δεμένοι με αλυσίδες στα πόδια και στον αυχένα, με τέτοιο τρόπο που να μην μπορούν να μετακινηθούν, ούτε να βλέπουν αλλού παρά μονάχα εμπρός, ακόμα λόγω των αλυσίδων να μην μπορούν να γυρίσουν γύρω-γύρω τα κεφάλια τους. Ένα φως προερχόμενο από την φωτιά που καίει από πίσω τους, φωτίζει ψηλά και μακριά. Μεταξύ των δεσμωτών και της φωτιάς, πάνω στην επιφάνεια της γης, υπάρχει ένας δρόμος και κατά μήκος αυτού ένας τοίχος, σαν τα παραπετάσματα που τοποθετούν οι θαυματοποιοί μεταξύ του εαυτού τους και του κοινού, και πάνω από τα οποία δείχνουν τα θαύματα τους.
- Τα φαντάζομαι όλα είπε.
- Φαντάσου τώρα ανθρώπους που βαδίζουν παράλληλα προς τον μικρόν τοίχο και μεταφέρουν κάθε είδους κατασκευάσματα, που είναι ψηλότερα από τον τοίχο, και ανδριάντες και ομοιώματα άλλων ζώων λίθινα και ξύλινα και κάθε άλλης κατασκευής, και όπως είναι φυσικό, άλλοι από τους ανθρώπους που παρελαύνουν μιλούν και άλλοι σιωπούν.
- Πολύ παράξενη, είπε, είναι η εικόνα που μου παρουσιάζεις και οι δεσμώτες σου παράξενοι.
- Όμοιοι με εμάς είναι. Πρώτα - πρώτα νομίζεις πως αυτοί οι δεσμώτες, εκτός του εαυτού τους και των συντρόφων τους, έχουν δει τίποτε άλλο εκτός από σκιές που προβάλλονται λόγω της φωτιάς στον αντικρινό τοίχο του σπηλαίου; πώς είναι δυνατόν να έχουν δει εφ όσον σε όλη τους την ζωή κρατούν τα κεφάλια τους ακίνητα;
Εάν λοιπόν μπορούσαν να μιλήσουν μεταξύ τους, δεν έχεις την γνώμη ότι πιστεύουν πως ονομάζουν τα πραγματικά αντικείμενα, την στιγμή που ονομάζουν τις σκιές που βλέπουν;
- Αναγκαστικά.
- Τι θα συνέβαινε τώρα αν στ’ αυτιά των δεσμωτών έφτανε η αντήχηση από τον αντικρινό τοίχο κάθε φορά που μιλούσε κάποιος από εκείνους που παρελαύνουν; έχεις την γνώμη ότι θα πίστευαν ότι είναι τίποτε άλλο αυτό που μιλάει, και όχι η σκιά που παρελαύνει;
- Μα τον θεό είπε δεν έχω τέτοια γνώμη.
- Είναι λοιπόν εκτός αμφιβολίας, ότι αυτοί τίποτε άλλο δεν θεωρούν ως αληθινό παρά μόνον, τις σκιές των κατασκευασμάτων.
- Κατ’ ανάγκη αναπόδραστη, είπε.
- Σκέψου τώρα, τι είδους θα ήταν η λύτρωση και θεραπεία τους από τα δεσμά και την αφροσύνη, αν συνέβαινε κατά τον εξής τρόπο. Κάθε φορά που κάποιος θα ελευθερωνόταν και θ’ αναγκαζόταν ξαφνικά να σηκωθεί και να στριφογυρίσει τον αυχένα του, και να βαδίσει, και να σηκώσει τα μάτια του στο φως, δεν θα αισθανόταν πόνους κάνοντας όλα αυτά;