Το τέλος της μεσαίας τάξης και οι δουλειές του μέλλοντος

00:57 14/4/2012 - Πηγή: 24wro

Οι κακές ειδήσεις για τη μεσαία τάξη δεν έχουν τελειωμό…

Όπως προκύπτει από νέα έρευνα για τις εξελίξεις που φέρνουν οι οικονομικοί κύκλοι, όταν η οικονομία ανακάμπτει, δεν συμβαίνει το ίδιο και με τις «μεσαίες» θέσεις εργασίας.

Ο Nir Jaimovich, οικονομολόγος του Πανεπιστημίου Duke, και ο Henry E. Siu, οικονομολόγος του Πανεπιστημίου

British Columbia, ξεκίνησαν την έρευνά τους παίρνοντας ως αφετηρία μία από τις σημαντικότερες συνεχιζόμενες αλλαγές στις δυτικές ανεπτυγμένες κοινωνίες: αυτό που οικονομολόγοι όπως ο David Autor του MIT αποκαλούν «πόλωση» της αγοράς εργασίας. Ένα φαινόμενο που, σύμφωνα με τους Maarten Goos και Alan Manning, έχει να κάνει με την επιβίωση δύο εντελώς διαφορετικών κατηγοριών επαγγελμάτων: αφενός των άθλιων και περιφρονημένων, αφετέρου των αξιοζήλευτων και θαυμαστών.
Αυτό που επισημαίνουν είναι ότι, χάρη στην τεχνολογία, όλο και περισσότερες εργασίες ρουτίνας μπορούν να γίνουν από μηχανήματα. Σήμερα, μάλιστα, τα μηχανήματα μπορούν να φέρουν εις πέρας όχι μόνο βιομηχανικές εργασίες, αλλά τυποποιημένες δουλειές γραφείου, υποκαθιστώντας, για παράδειγμα, τους ταξιδιωτικούς πράκτορες.
Οι θέσεις που μένουν για το ανθρώπινο δυναμικό μιας οικονομίας είναι οι αξιοζήλευτες θέσεις, οι θέσεις που βρίσκονται στην κορυφή της εισοδηματικής πυραμίδας: θέσεις εργασίας γραφείου που δεν μπορούν να γίνουν από μηχανήματα, όπως η σχεδίαση λογισμικού για υπολογιστές ή η δόμηση σύνθετων χρηματοοικονομικών συναλλαγών.
Ταυτόχρονα, η τεχνολογική επανάσταση αφήνει ανέγγιχτα και κάποια άλλα, σίγουρα λιγότερο ελκυστικά, επαγγέλματα: μη τυποποιημένες χειρονακτικές εργασίες, όπως η συλλογή των απορριμμάτων ή το καθάρισμα κρεμμυδιών στην κουζίνα κάποιου εστιατορίου.
Οικονομικές έρευνες δείχνουν ότι αυτή η «πόλωση» στην αγορά εργασίας παρατηρείται σε όλο τον δυτικό ανεπτυγμένο κόσμο και ευθύνεται για πολλές από τις κοινωνικές και πολιτικές δοκιμασίες που έχουμε βιώσει την τελευταία τριακονταετία, όπως, για παράδειγμα, η διευρυνόμενη εισοδηματική ανισότητα, με την εξαφάνιση της μεσαίας τάξης που κάποτε υπήρξε η ραχοκοκαλιά των κοινωνιών μας.
Το σημαντικό, όμως, που προκύπτει από τη νέα έρευνα των Jaimovich και Siu είναι ότι αυτή η «πόλωση» δεν είναι μια αργή, εξελικτική διαδικασία αλλά συμβαίνει απότομα, μέσα σε πολύ λίγο χρόνο, κυρίως δε σε περιόδους οικονομικής ύφεσης.
Η σύντομη και απότομη αυτή διαδικασία εξαφάνισης επαγγελμάτων και ραγδαίας αλλαγής του εργασιακού τοπίου έχει παρατηρηθεί αρκετές φορές στο παρελθόν. Σήμερα, όμως, η προσαρμογή του κόσμου είναι ακόμη πιο δύσκολη. Και τούτο διότι, όπως λέει ένας από τους οικονομολόγους που πρωτοστάτησαν στην έρευνα, ο ρυθμός της τεχνολογικής εξέλιξης είναι πολύ πιο γρήγορος και ζούμε σε μια πολύ πιο σύνθετη κοινωνία, με αποτέλεσμα να είναι δυσκολότερο από ποτέ για έναν άνθρωπο να αλλάξει επάγγελμα.