Η φοροδιαφυγή υπονομεύει το κοινωνικό συμβόλαιο και τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής

01:46 22/5/2013 - Πηγή: i-Reporter

ΔΗΛΩΣΗ του ΓΙΩΡΓΟΥ Α. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΠΡΟΕΔΡΟΥ ΤΗΣ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΓΙΑ ΤΗ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗ

Η Σοσιαλιστική Διεθνής (ΣΔ) έχει απευθύνει επανειλημμένα έκκληση για διεθνή ρύθμιση, η οποία θα ανακόψει τους τύπους των παγκοσμίων χρηματοπιστωτικών δραστηριοτήτων που οδήγησαν στη φοροδιαφυγή.

Η πρόσφατη

έρευνα του φαινομένου αυτού, έρχεται ως ηχηρή επιβεβαίωση της θέσης μας. Το 2008 δημιουργήσαμε στη ΣΔ την Επιτροπή σχετικά με την παγκόσμια οικονομική κρίση. Η Επιτροπή υπογράμμισε, μεταξύ άλλων θεμάτων, την έλλειψη αποτελεσματικής διεθνούς ρύθμισης και μηχανισμών εφαρμογής για την αναχαίτιση της φοροαποφυγής ή την διακοπή της φοροδιαφυγής. Οι φορολογικοί παράδεισοι και τα offshore χρηματοπιστωτικά κέντρα, είναι συνένοχοι στην υπονόμευση και καταστροφή των εθνικών φορολογικών καθεστώτων και στην ρύθμιση onshore. Το αποτέλεσμα είναι, η μετατόπιση της φορολογικής επιβάρυνσης από το κεφάλαιο στην εργασία, και η δραματική αύξηση της ανισότητας στα εισοδήματα και στον πλούτο.

Αυτή η παράνομη συγκέντρωση του παγκόσμιου πλούτου έχει συμβάλει περαιτέρω στην διαφθορά των δημοκρατιών σε όλο τον κόσμο, ενώ οι ελίτ αποφεύγουν τις ευθύνες τους με την ατιμωρησία. Έχει υπονομεύσει τους δημοκρατικούς θεσμούς μέσω των ισχυρών λόμπι, της συγκέντρωσης μέσων ενημέρωσης ή ακόμα και άλλων πρακτικών διαφθοράς για τον έλεγχο της πολιτικής. Οι χώρες που αντιμετωπίζουν αναγκαία προγράμματα δημοσιονομικής προσαρμογής τιμωρούνται, ενώ το βάρος της προσαρμογής πέφτει ξεκάθαρα και άδικα στα πιο αδύναμα τμήματα των κοινωνιών μας, που πληρώνουν τους φόρους τους επιμελώς. Αυτό διαβρώνει περαιτέρω την εμπιστοσύνη στις δημοκρατίες μας.

Η έκταση του προβλήματος είναι σημαντική. Σύμφωνα με το δίκτυο Tax Justice Network, τα «περιουσιακά στοιχεία που κατέχονται offshore, πέρα από τον έλεγχο της αποτελεσματικής φορολόγησης, είναι ίσα με περίπου το ένα τρίτο του συνόλου των παγκοσμίων περιουσιακών στοιχείων. Πάνω από το ήμισυ του συνόλου του παγκοσμίου εμπορίου περνά μέσα από φορολογικούς παραδείσους. Οι αναπτυσσόμενες χώρες χάνουν έσοδα πολύ μεγαλύτερα από τις ετήσιες ροές βοήθειας. Εκτιμούμε ότι το ύψος των κεφαλαίων που διατηρούνται offshore από ιδιώτες είναι περίπου $11.5 τρισεκατομμύρια – με αποτέλεσμα η ετήσια απώλεια φορολογικών εσόδων να ανέρχεται περίπου στα 250 δισεκατομμύρια δολάρια. Το ποσό αυτό είναι πέντε φορές μεγαλύτερο από αυτό που η Παγκόσμια Τράπεζα εκτίμησε ότι είναι αναγκαίο το 2002 για την αντιμετώπιση του Αναπτυξιακού Στόχου του ΟΗΕ για την Χιλιετία, με στόχο τη μείωση στο ήμισυ της παγκόσμιας φτώχειας μέχρι το 2015. Τόσα χρήματα θα μπορούσαν επίσης να ικανοποιήσουν τη μετατροπή των ενεργειακών υποδομών του κόσμου για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Το 2007, η Παγκόσμια Τράπεζα ενέκρινε τις εκτιμήσεις της Global Financial Integrity (GFI), ότι η διασυνοριακή ροή των παγκόσμιων εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες, της διαφθοράς και της φοροδιαφυγής, κυμαίνονται μεταξύ $ 1 – 1.6 τρισεκατομμυρία ετησίως, δηλαδή τα μισά από τις αναπτυσσόμενες και μεταβατικές οικονομίες. Το 2009 ενημερωμένη έρευνα της GFI εκτίμησε ότι οι ετήσιες διασυνοριακές ροές μόνο από τις αναπτυσσόμενες χώρες ανέρχονται σε περίπου 850 δισεκατομμύρια δολάρια - 1.1 τρισεκατομμύρια δολαρία ετησίως».

Η ΣΔ έχει ζητήσει άμεση δράση από τους διεθνείς οργανισμούς, τον ΟΗΕ και το G20, ώστε να προωθήσουν τη καλή διακυβέρνηση και να δημιουργήσουν ένα ρυθμιστικό πλαίσιο. Αυτό που χρειάζεται είναι κίνητρα και κανόνες που υποστηρίζουν την αποτελεσματική δράση κατά των φορολογικών παραδείσων ή δικαιοδοσιών απορρήτου. Υποστηρίζουμε τα μέτρα που ενισχύουν τη διαφάνεια και είμαστε αντίθετοι με το απόρρητο στο διεθνή χρηματοοικονομικό τομέα. Η μυστικότητα προωθεί την εκμετάλλευση εμπιστευτικών πληροφοριών, την εξάρτηση της αγοράς, τη φοροδιαφυγή, την απάτη, την υπεξαίρεση, τη δωροδοκία, την παράνομη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων - και πολλά άλλα. Υπονομεύει επίσης την αποτελεσματική λειτουργία των αγορών.

Στηρίζουμε επίσης τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση του επιβλαβούς «φορολογικού ανταγωνισμού». Η χρηματοπιστωτική απελευθέρωση επιτρέπει όλο και περισσότερο στις εταιρείες να αναζητούν δικαιοδοσίες ώστε να ξεφύγουν από την φορολογία και την ρύθμιση. Οι φορολογικοί παράδεισοι έχουν εντείνει τώρα τον ανταγωνισμό μεταξύ των διαφόρων δικαιοδοσιών φορολογίας και ρύθμισης, ώστε να προσελκύσουν διεθνή κεφάλαια, υπονομεύοντας έτσι την ήδη αδύναμη ρύθμιση των δημόσιων επιχειρήσεων και των χρηματιστηρίων. Μέχρι σήμερα, οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση των ανωτέρω θεμάτων ήταν αδύναμες και το ποσό του offshore πλούτου αυξάνεται κατακόρυφα.

Τα φορολογικά έσοδα είναι ο βασικός αιμοδότης του κοινωνικού συμβολαίου στις κοινωνίες μας. Η φοροδιαφυγή υπονομεύει το κοινωνικό συμβόλαιο και μαζί με αυτό την ικανότητα των κοινωνιών μας για τη διατήρηση της κοινωνικής συνοχής. Τα αποτελέσματα είναι συχνά ο εξτρεμισμός, ο ρατσισμός και η ξενοφοβία. Σε αυτό το πνεύμα, η ΣΔ έχει υποστηρίξει την προοδευτική φορολογία, καθώς και νέες μορφές φορολογίας, όπως ο φόρος χρηματοπιστωτικών συναλλαγών και οι φόροι επί των εκπομπών που συμβάλλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου (π.χ. CO2).

Ενώ είναι προφανές ότι η παγκόσμια ρύθμιση καθυστερεί, πιστεύω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν μπορεί να περιμένει. Από την προσωπική μου εμπειρία ως πρωθυπουργός της Ελλάδας, ήμουν ο πρώτος που συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να αναμορφώσουμε το φορολογικό μας σύστημα. Και έχουν γίνει πολλά στη χώρα μου.

Αλλά, επίσης, έχω τονίσει σε πολλές συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ότι η Ελλάδα από μόνη της δεν θα μπορούσε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με οποιοδήποτε ρεαλιστικό τρόπο. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έχει καταλήξει σε συμπεράσματα με αυτό το πνεύμα. Ωστόσο, αυτό που χρειαζόμαστε τώρα δεν είναι λόγια, αλλά δράση. Το να αναμένουμε να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα αυτό μόνο εάν η ρύθμιση και η ανάληψη δράσης αποφασιστούν σε παγκόσμιο επίπεδο, θα είναι απλά μια δικαιολογία για την αποφυγή αντιμετώπισης του προβλήματος. Εάν η ΕΕ εντείνει τις προσπάθειες και λάβει μέτρα, θα αποτελέσει παράδειγμα για τον κόσμο και θα είναι σε θέση να ασκήσει πίεση στους διεθνείς οργανισμούς για την περαιτέρω αποτελεσματική δράση.

Είναι ενθαρρυντικό το γεγονός, ότι η φοροδιαφυγή, η απάτη και οι φορολογικοί παράδεισοι, είναι επισήμως στην ημερήσια διάταξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Καλούμε το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να ενεργήσει όπως είχε υποσχεθεί στο παρελθόν. Είναι ένα θέμα που τροφοδοτεί την ανησυχία για κάθε πολίτη, για την ανάπτυξη, την κοινωνική συνοχή, τα περιβαλλοντικά πρότυπα, την ισότητα και τη δικαιοσύνη.

Είναι θέμα επείγουσας σημασίας για την εξυγίανση των δημοκρατιών μας.