Ηταν - όντως - οι "Τσετσένοι";

Του Μάριου Ευρυβιάδη*

Η τρομοκρατική επίθεση στη διάρκεια του ιστορικού μαραθωνίου της Βοστώνης στις 15 Απριλίου παρήγαγε μια ενδιαφέρουσα φιλολογία μέσα και έξω από την Αμερική. Το μόνο κοινό στοιχείο στην όλη φιλολογία υπήρξε η οικουμενική καταδίκη του γεγονότος. Ακόμη και οι Ταλιμπάν του Αφγανιστάν, που βρίσκονται σε μια θανάσιμη σύγκρουση με τους Αμερικάνους για πάνω από μια δεκαετία, καταδίκασαν την βομβιστική επίθεση και αποποιήθηκαν κάθε ευθύνη. Παρόμοιες τοποθετήσεις υπήρξαν και από άλλους Μουσουλμανικούς φορείς με την υπογράμμιση ότι η βία κατά αθώων είναι καταδικαστέα κατά την
αυθεντική ερμηνεία του κορανίου.

Πέραν της καθολικής καταδίκης και της μέχρι στιγμής μη ανάληψης ευθύνης, διακρίνονται δύο κυρίαρχες θέσεις αναφορικά με το αποτρόπαιο γεγονός. Η μια είναι η «Αμερικανοκεντρική», που περιορίζεται στην καθεαυτή τραγωδία και η άλλη, που κάνει την υπέρβαση, και διασύνδεει ή κάνει παραλληλισμούς του γεγονότος με τον παγκόσμιο ηγεμονικό και παρεμβατικό ρόλο της Αμερικής κυρίως στο Μουσουλμανικό και Αραβικό κόσμο.

Εξ’αρχής πρέπει να υπογραμμιστεί η σώφρονα συμπεριφορά του Προέδρου Ομπάμα να μετρήσει τα πρώτα δημόσια λόγια του, αρνούμενος να χαρακτηρίσει την πράξη ως «τρομοκρατική»και έτσι να ενισχύσει την «ενστικτώδη» αντίληψη των Αμερικανών ότι πρόκειται για επίθεση οργανωμένη από Ισλαμιστές τρομοκράτες που παραπέμπει στο χτύπημα της11ης Σεπτεμβρίου 2001 κατά των δίδυμων πύργων της Νέα Υόρκης.

Η τοποθέτηση του Ομπάμα δεν μπορούσε να ήταν τυχαία. Είχε προφανώς ενημερωθεί από το σύνολο των υπηρεσιών ότι δεν κατεγράφετο καμία «ένδειξη» -chatter είναι η ακριβής ορολογία στο χώρο της κατασκοπίας / αντικατασκοπία και ηλεκτρονικής παρακολούθησης- που να παρέπεμπε σε δράσεις / δραστηριότητες εκτός Αμερικής. Εδώ υπογραμμίζεται ότι στην περίπτωση της 11ης Σεπτεμβρίου υπήρχε το σχετικό «chatter» αλλά οι υπηρεσίες απλά απέτυχαν να συντονιστούν και να προκαταλάβουν τα γεγονότα.

Οι μέχρι στιγμής ενδείξεις προϊδεάζουν για μια εγχώρια οργανωμένη ενέργεια που χαρακτηρίστηκε επίσημα ως «τρομοκρατική». Αυτό βέβαια δεν αποκλείει η ενέργεια να οργανώθηκε μεν εσωτερικά αλλά να έχει ως πολιτικό κίνητρο όχι εσωτερικά αίτια αλλά αίτια που παραπέμπουν στην παρεμβατική πολιτική των ΗΠΑ στον Ισλαμικό- Αραβικό κόσμο.

Η «Αμερικανοκεντρική» θέση έχει όλα τα χαρακτηριστικά μιας «ανθρώπινης- πατριωτικής» συμπεριφοράς που αρχίζει από τον Πρόεδρο και καταλήγει στον τελευταίο Αμερικανό. Όλοι μαζί και ξεχωριστά εκφράζουν την οδύνη και αλληλεγγύη τους προς τα θύματα αλλά ταυτόχρονα τον θυμό και την αγανάκτηση τους για τους δράστες – τέρατα που αιματοκύλησαν ένα σπουδαίο γεγονός και αφαίρεσαν την ζωή αθώων και τραυμάτισαν δεκάδες άλλους.

Η άλλη άποψη, η επικριτική, όσο παράξενο και να ακούγεται είχε εκφραστεί με έντονο αλλά πολύ συγκεκριμένο τρόπο μέρες πριν και συγκεκριμένα στις 11 Απριλίου με ένα κείμενο που Ralf Nader που κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο με τίτλο «Τwo Obamas, Τwo Classes of Children». Το κείμενο πρωτοκυκλοφόρησε στον ιστότοπο www.commοndreams.org με αφορμή τη δεύτερη επίσκεψη του Προέδρου Ομπάμα στις 8 Απριλίου στην πολίχνη Newton της Πολιτείας Κοννέντικατ , εκεί που καταγράφηκε η μεγάλη τραγωδία της δολοφονίας των 20 μικρών παιδιών και των 6 καθηγητών τους τον περασμένο Δεκέμβριο. Εκεί ο Πρόεδρος Ομπάμα συναντήθηκε με τους γονείς και συγγενείς των 26 θυμάτων, αγκαλιάστηκε και προσευχήθηκε μαζί τους και έδειξε για ακόμη μια φορά το ανθρώπινο του πρόσωπο και την προσωπική του οδύνη.

Την ίδια μέρα στη μεγαλύτερη σε κυκλοφορία Αμερικανική εφημερίδα ,τους New York Times ,δημοσιεύτηκε μια από τις πιο θλιβερές και μακάβριες φωτογραφίες του πολέμου στο Αφγανιστάν. Δέκα μικρά παιδιά, μεταξύ 5-10 ετών ξαπλωμένα στο έδαφος δίπλα δίπλα , όλα νεκρά να ετοιμάζονται για ταφή. Αποτελούσαν θύματα βομβαρδιστικής επίθεσης που έσπειραν τον θάνατο στα παιδιά και σε μερικούς από τους γονείς. Η επίθεση προέρχετο από μη επανδρωμένα αμερικανικά αεροπλάνα. Και από αποκαλύψεις που έχουν ήδη γίνει και δεν έχουν αμφισβητηθεί από τον Λευκό Οίκο, γνωρίζουμε ότι υπό προεδρίας Ομπάμα ο ίδιος ο Αμερικανός Πρόεδρος συσκέπτεται κάθε Τρίτη, που είναι πλέον γνωστή ως «Τρόμο-Τρίτη» («Terror Tuesday») και αποφασίζει προσωπικά ο ίδιος, με βάση υποδείξεων αρμόδιων συνεργατών του να εγκρίνει ή ν’απορρίψει επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροπλάνα σε περιοχές του Αφγανιστάν και του Πακιστάν.

Υπογραμμίζεται δηλαδή στο προαναφερθέν άρθρο του πασίγνωστου Αμερικανού ακτιβιστή Ralf Nader, ότι τα νεκρά Αφγανόπουλα και οι γονείς τους υπήρξαν θύματα προσωπικών αποφάσεων / επιλογών του Προέδρου Ομπάμα και για κακή τους τύχη υπήρξαν «παράπλευρες απώλειες» (collateral damage) του πολέμου κατά της διεθνούς τρομοκρατίας. Εξού και ο τίτλος του άρθρου «Τwo Obamas, Τwo Classes of Children», δηλαδή τα παιδιά του Αμερικανού Θεού στο Newton και στην Βοστώνη και τα παιδιά του κατώτερου Θεού στο Αφγανιστάν και στο Πακιστάν.

Τι να περνούσε από το μυαλό του Ομπάμα αναρωτιέται ο Nader στο κείμενο του όταν την ίδια μέρα που επισκέπτετο για δεύτερη φορά τα θύματα της σφαγής στο Newton, εκ των οποίων τα 20 ήταν μικρά παιδιά όπως τα Αφγανόπουλα, η μεγαλύτερη σε κυκλοφορία εφημερίδα της Αμερικής δημοσίευε την μακάβρια φωτογραφία της προετοιμασίας για την ταφή τους.

Πέντε μέρες αργότερα ακολούθησε η τρομοκρατική επίθεση στη Βοστώνη με ένα από τα θύματα, το μικρό παιδί που περίμενε στο τέρμα για να αγκαλιάσει τον μαραθωνοδρόμο πατέρα του. Όλος ο κόσμος έμαθε το όνομα του. Ήταν ο οκτάχρονος Martin Richard. Όμως τα θύματα της φωτογραφίας της εφημερίδας New York Times και οι γονείς τους, όπως και χιλιάδες «παράπλευρες απώλειες» του πολέμου στο Αφγανιστάν και αλλού, θα παραμείνουν άγνωστα και ανώνυμα έξω από τον κύκλο της εκτεταμένης οικογένεια τους.

Μετά την συναισθηματικά φορτισμένη διπλή επίσκεψη του στο Newton, ο Ομπάμα επισκέφτηκε και την Βοστώνη όπου σε μια εξίσου συναισθηματικά φορτισμένη διαθρησκευτική τελετή στον καθεδρικό ναό της Βοστώνης καταδίκασε απερίφραστα την τυφλή βία, πρόσφερε αγάπη αντί εκδίκηση, δάκρυσε όπως και στο Newton και σφιχταγκάλιασε πρόσωπα του στενού οικογενειακού περιβάλλοντος των θυμάτων. Κατασυγκινημένος απεχώρησε.

Όλα τα παραπάνω είναι βέβαια κατανοητά και ανθρώπινα. Και σίγουρα η φόρτιση είναι εντονότερη και απόλυτα δικαιολογημένη όταν δικοί του άνθρωποι και συμπατριώτες του είναι τα θύματα. Αλλά όπως παρατηρούν και υποστηρίζουν επώνυμοι και ανώνυμοι επικριτές μέσα και έξω από την Αμερική, δεν μπορεί να κλαις και να οδύρεσαι και να αγνοείς παντελώς επάλληλες τραγωδίες και κυρίως όταν αυτές προκύπτουν από δικές σου ενέργειες ή έστω αντενέργειες. Η Αμερική ενώ διεκδικεί τον ρόλο του « παγκόσμιου ευμενούς ηγεμόνα», βρίσκεται συνεχώς υπό την κατηγορία ότι έχει προ πολλού χάσει τον ηθικό της προσανατολισμό και ενεργοποιείται μόνο στη βάση μιας αρχής- αυτή της σκοπιμότητας. Και η κατηγορία αυτή μπορεί να προσωποποιηθεί στον Πρόεδρο της, Μπαράκ Ομπάμα, κάτοχο Νόμπελ Ειρήνης για την ειρήνη που θα αφήσει στην ανθρωπότητα ως «κληρονομιά» και ο οποίος δεν φαίνεται ,ωστόσο, να διαφέρει από τον προκάτοχο του εκτός από το χρώμα της επιδερμίδας του.

* Ο Μάριος Ευρυβιάδης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
Keywords
Τυχαία Θέματα