Παράπλευρα ζητήματα της κυπριακής κρίσης

12:30 30/3/2013 - Πηγή: i-Reporter

Του ΒΑΣΙΛΗ ΜΟΥΡΤΗ

Η δήλωση του Αχμέτ Νταβούτογλου σχετικά με την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, ίσως αποδειχτεί η κορυφή ενός νεότευκτου παγόβουνου, που
εμφανίσθηκε με αφορμή την κρίση στην Κύπρο. Αν έχουν έτσι τα πράγματα, φαίνεται ότι στο παρασκήνιο, εδώ και καιρό, γίνονται διάφορες συζητήσεις και
γράφονται διάφορα σενάρια, στα οποία εμπλέκονται και υπηρεσίες τρίτων χωρών που διατηρούν, ανέκαθεν, καλές σχέσεις με την Τουρκία, έχοντας δείξει,
μάλιστα, την προτίμησή τους στη γειτονική χώρα όταν εκείνη

ήγειρε οποιεσδήποτε αμφισβητήσεις ή απαιτήσεις έναντι της Ελλάδας και της Κύπρου.
Πληροφορίες από βρετανικές πηγές αναφέρουν ότι οι υπηρεσίες της χωρας έχουν επεξεργαστεί σενάρια, ακόμα και με τη χρήση χαρτών. Τα σενάρια αυτά
έχουν συνταχτεί στη βάση της υπόθεσης ότι στην Κύπρο θα υπάρχουν δύο κράτη, ένα ελληνοκυπριακό και ένα τουρκοκυπριακό και το καθένα θα έχει τη
δική του ΑΟΖ. Υπενθυμίζεται ότι ο Α. Νταβούτογλου, μόλις πρόσφατα, μίλησε για δύο κράτη στην Κύπρο. Το σενάριο των βρετανικών υπηρεσιών φέρνει τα
πάνω κάτω στη νοτιοανατολική Μεσόγειο, ως προς τα όρια των εθνικών ΑΟΖ. Σε ότι αφορά στην Ελλάδα και την Κύπρο, οι χάρτες εμφανίζουν το ελληνοκυπριακό
τμήμα με πολύ περιορισμένη ΑΟΖ προς την πλευρά της Ελλάδας και των αφρικανικών χωρών που βρίσκονται κοντά στο Νησί.
Εκεί που παρατηρείται μεγάλη αναστάτωση είναι στην εμφάνιση ΑΟΖ για το τουρκοκυπριακό τμήμα. Σε περίπτωση που η Τουρκία αναγνωρίσει ότι το Καστελλόριζο
έχει ΑΟΖ, τότε αυτή (η ελληνική ΑΟΖ) θα εφάπτεται με την ΑΟΖ του βόρειου χωριστού "κράτους" της Κύπρου. Αν δεν αναγνωρίσει ΑΟΖ στο Καστελλόριζο, τότε
η ΑΟΖ της Τουρκίας, κατά το σενάριο, θα εφάπτεται με την ΑΟΖ του βόρειου κυπριακού τμήματος. Στην περίπτωση αυτή η ελληνική ΑΟΖ θα συρρικνωθεί σημαντικά,
με αποτέλεσμα να μειωθούν τα αποθέματα φυσικού αερίου που θα ανήκουν στην ελληνική ΑΟΖ. Μια άλλη παράμετρος που αλλάζει στους βρετανικούς χάρτες, είναι
αυτό που άρχισε να αποκαλείται, στην Ελλάδα, από τον Αντώνη Σαμαρά, ως "ευρωπαϊκή ΑΟΖ". Με δεδομένο ότι το Καστελλόριζο διαθέτει ΑΟΖ, η ελληνική ΑΟΖ
συνορεύει με την ΑΟΖ της ενιαίας Κυπριακής Δημοκρατίας, δίνοντας στην "ευρωπαϊκή ΑΟΖ" το μεγαλύτερο δυνατό μήκος της, το περιορίζουν τα βρετανικά σενάρια.
Δεν είναι εύκολο, αυτή τη στιγμή, να εκτιμηθούν οι λόγοι που έκαναν τους Βρετανούς να γράψουν ένα παρόμοιο σενάριο και αν αυτό το έκαναν αυτοβούλως ή σε συνεργασία με την Τουρκία και κυρίως αν πρόκειται απλά για μια άσκηση επί χάρτου ή για ένα σενάριο που γράφηκε για να εφαρμοστεί όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν.
Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Κύπρο, πάντως, έβγαλαν στην επιφάνεια σκέψεις, επιθυμίες, μύχιους πόθους και σχεδιασμούς που κρύβονταν καλά.
Επίσης δεν θα πρέπει να λησμονείται η στάση των ΗΠΑ και Ρωσίας στο θέμα. Ο Ρώσος πρωθυπουργός Ντιμίτρι Μετβιέντεφ, όταν η Κύπρος ζήτησε βοήθεια, βάζοντας και
μελλονικά έσοδα από την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων, δήλωσε ότι η χώρα του δεν τα δέχθηκε διότι υπάρχουν προβλήματα αμφισβήτησης από την Τουρκία.
Εξάλλου, όταν ο Μπαράκ Ομπάμα επισκέφθηκε το Ισραήλ, "έπεισε" τον ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου να ζητήσει συγνώμη από τον Ερντογάν για τη βύθιση του
πλοιαρίου "Μάβι Μαρμαρά", κάτι που έδωσε τη δυνατότητα σε Τούρκους δημοσιογράφους να ρωτήσουν ισραηλινό αξιωματούχο, αν το Ισραήλ, ύστερα από αυτό, σκοπεύει
να μη συεργάζεται μόνο με την Κύπρο αλλά και με την Τουρκία στο ζήτημα των υδρογονανθράκων. Να σημειωθεί ότι το Ισραήλ είχε αγνοήσει επειδικτικά θα έλεγε κάποιος,
τους τουρκικούς λεονταρισμούς, όταν συμφωνούσε με την Κύπρο στην χάραξη της κυπριακής ΑΟΖ και στην ανάθεση ερευνών στην ίδια αμερικανική εταιρία στις ΑΟΖ των δύο χωρών.
Τα "παράξενα", πάντως, σε σχέση με την Κύπρο, αλλά όχι μόνο, δεν σταματούν εδώ. Πριν από λίγες ημέρες το γνωστό γερμανικό περιοδικό Stern, είχε δημοσίευμα με θέμα
την έξοδο από την Ευρωπαϊκή Ένωση της Κύπρου... και της Μ. Βρετανίας, καθώς τα νησιά δεν υπάρχει λόγος να βρίσκονται στην Ένωση, περιλαμβάνοντας και τη Μάλτα
στις χώρες που πρέπει να αποχωρήσουν από την ΕΕ.
Αν στην περίπτωση των βρετανικών σεναρίων για δύο κράτη στην Κύπρο και την χάραξη ΑΟΖ με βάση αυτό, μπορεί να υπάρξει εξήγηση, η αναφορά του Stern σε έξοδο της
Κύπρου από την ΕΕ, μαζί με τη Βρετανία και τη Μάλτα, δεν έχει (εύκολη, τουλάχιστον) εξήγηση, αν και υπήρξαν, ακόμα και στο πρόσφατο παρελθόν, δημοσιεύματα, στο
γερμανικό Τύπο, με απόψεις περί ΕΕ που πρέπει να περιλαμβάνει μόνο χώρες της ηπειρωτικής Ευρώπης. Αν οι Γερμανοί επιλέξουν ως επόμενο στόχο, μετά την Κύπρο,
τη Μάλτα, θα φανεί καθαρά αν θα πρόκειται μόνο για απόψεις κάποιων κύκλων ή θα πρόκειται για επιλογές της ίδιας της Γερμανίας, που εντάσσεται στο σχεδιασμό της της επόμενης 20ετίας, όταν, σύμφωνα με εκτιμήσεις γερμανικών δεξαμενών σκέψης, η Κίνα και η Ινδία θα είναι πολύ ισχυρές και θα πιέζουν πολύ τη Γερμανία, η οποία πιέζεται ήδη από ΗΠΑ και Ρωσία. Στη Γερμανία υπάρχουν εκτιμήσεις σύμφωνα με τις οποίες το 2030 είναι πολύ πιθανό να ξεσπάσει παγκόσμιος οικονομικός πόλεμος και για το λόγο αυτό πρέπει η χώρα να επιλέξει από τώρα τους συμμάχους με τους οποίους θα πολεμήσουν από κοινού.
Αν ισχύουν όλα αυτά, εξηγούνται σε μεγάλο βαθμό πολλές από τις κινήσεις της Γερμανίας στον ευρωπαϊκό Νότο, την ενίσχυση των δεσμών της με χώρες όπως η Αυστρία, η Ολλανδία, η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Τσεχία, η Σλοβενία, οι χώρες της Βαλτικής κλπ και τη μετάθεση για το μέλλον -αν όχι εγκατάλειψη- της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Θα χρειαστούν, πάντως, περισσότερα στοιχεία και περισσότερος χρόνος για να βγουν ασφαλή συμπεράσματα για όλα αυτά.