Το πνεύμα και το κράτος του προέδρου της Ρωσίας

11:23 19/10/2012 - Πηγή: i-Reporter

Του Joshua Yaffa

Το πρωί της 7ης Μαΐου 2012, η μαύρη λιμουζίνα του Βλαντιμίρ Πούτιν γλίστρησε αθόρυβα μέσα στους άδειους δρόμους της Μόσχας. Η αυτοκινητοπομπή τον οδηγούσε στο Κρεμλίνο για την τελετή ανάληψης των καθηκόντων του ως προέδρου της Ρωσίας. Στα πεζοδρόμια δεν υπήρχαν υποστηρικτές, ούτε ενθουσιώδες πλήθος. Δεν υπήρχαν καν περίεργοι περαστικοί. Κι αυτό γιατί η αστυνομία, φοβούμενη διαμαρτυρίες, είχε ουσιαστικά θέσει την πόλη σε καραντίνα. Η εικόνα του ήταν ενός ανθρώπου απομονωμένου στο κατευναστικό,

αν και απατηλό, λίκνο της ανώτατης εξουσίας. Μετά την ορκωμοσία του στο αξίωμα που για πρώτη φορά ανέλαβε πριν από 12 χρόνια, μίλησε με ύφος βαρύ για «το νόημα ολόκληρης της ζωής» του, που είναι να υπηρετεί τη Ρωσία.
Στη διάρκεια της εποχής του Πούτιν, η Ρωσία άλλαξε σημαντικά. Διπλασίασε το ΑΕΠ της, αποπλήρωσε σχεδόν τέσσερα χρόνια νωρίτερα τα εξωτερικά της δάνεια, οικοδόμησε μια μονοκομματική επίφαση δημοκρατίας, εκμεταλλεύθηκε τους ενεργειακούς της πόρους ως μέσο διπλωματίας καταναγκασμού, επαναβεβαίωσε την περιφερειακή επιρροή της και έκανε έναν πόλεμο κατά της Γεωργίας. Όμως οι αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες που ξέσπασαν τον περασμένο Δεκέμβριο στη χώρα, αποτέλεσαν μια χωρίς προηγούμενο αμφισβήτηση κατά του προσώπου του Πούτιν. Για πρώτη φορά, ο τελευταίος δεν θα μπορέσει να ισχυριστεί ότι αυτοί που τον αντιστρατεύονται είναι μια περιθωριακή, αναποτελεσματική δύναμη. Και παρά τη νίκη του στις προεδρικές εκλογές του περασμένου Μαρτίου, οι γενεσιουργοί παράγοντες της μαζικής αντιπολίτευσης κατά της ηγεμονίας του, κυρίως δε η ανερχόμενη μεσαία τάξη με τα αυξανόμενα αιτήματα για πολιτική εκπροσώπηση και σεβασμό, δεν μπορεί παρά να διογκώνονται. Με τον Πούτιν ξανά στο τιμόνι, είναι περισσότερο παρά ποτέ απαραίτητη η κατανόηση της προσωπικότητάς του, τόσο για όσους στο εσωτερικό της Ρωσίας θέλουν να αμφισβητήσουν την κυριαρχία του, αλλά και για όσους βρίσκονται στο εξωτερικό και θέλουν να χαράξουν κατευθύνσεις στις σχέσεις τους με τη Μόσχα κατά τη νέα προεδρική θητεία. Τι είναι, τελικά, αυτό που βρίσκεται πίσω από την πορεία του Πούτιν προς την παγίωση της εξουσίας του; Είναι η ανάγκη να κρατήσει τον απόλυτο έλεγχο για τον εαυτό του, είναι ο συγκερασμός πλούτου και επιρροής, είναι η επάνοδος της Ρωσίας στα παλιά μεγαλεία ή είναι κάτι εντελώς διαφορετικό; Λίγα είναι γνωστά για το παρελθόν και τη βασική δομή του χαρακτήρα του, με αποτέλεσμα να μη μπορούν να υπάρξουν άμεσες απαντήσεις στα προηγούμενα ερωτήματα. Αν και είναι ο ηγέτης που περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον προβάλλεται με θεατρικότητα, π.χ. πυροβολώντας μια τίγρη με σφαίρες αναισθητικού ή ιππεύοντας στα βουνά με γυμνό το στήθος, ο Πούτιν παραμένει ένα πρόσωπο μυστηριώδες. Το κενό προσπαθούν να καλύψουν δύο βιβλία που εκδόθηκαν πρόσφατα με θέμα τον Ρώσο πρόεδρο, το The Strongman του Άνγκους Ρόξμπουργκ και το The Man Without a Face της Μάσα Γκέσεν. Και τα δύο επιχειρούν να σκιαγραφήσουν το πορτραίτο ενός, εντέλει, άγνωστου θέματος. Και στα δύο βιβλία δίνονται νέα στο