Brexit: Η επόμενη μέρα

08:35 25/6/2016 - Πηγή: Sigma Live

Το BREXIT είναι γεγονός. Αποτελεί το αποτέλεσμα μιας εκστρατείας που δεν βασίστηκε σε νηφάλια ανάλυση και ουσιαστικά επιχειρήματα, αλλά στο λαϊκισμό και στο συναίσθημα των Βρετανών πολιτών, ιδιαίτερα της τρίτης γενιάς.

Μιας εκστρατείας που πρόταξε ως αιχμή του δόρατος τις αρνητικές συνέπειες του μεταναστευτικού ρεύματος, προάγοντας συνθήματα εκφοβισμού, ρατσισμού και ξενοφοβίας. Ένα δημοψήφισμα που τελικά, σε θέματα επικοινωνιακής προσέγγισης, δεν διέφερε και πολύ από

αυτά που βιώσαμε πιο κοντά στον τόπο μας: από τη μία, η δύναμη του ανθρωπισμού, της ελπίδας, της αλληλεγγύης, και από την άλλη, η δύναμη του μίσους και του φόβου. Και δυστυχώς αυτή η σύγκρουση μεταξύ των δύο φιλοσοφιών, γίνεται ακόμη πιο έντονη όταν διεξάγεται, σε τέτοια εμβέλεια, σε ώριμες δημοκρατίες όπως αυτή της Βρετανίας.

Η διενέργεια του δημοψηφίσματος ήταν απόρροια της προσωπικής προεκλογικής ατζέντας του παραιτηθέντος, σήμερα, Πρωθυπουργού της Βρετανίας, ο οποίος, για να αντιμετωπίσει την εσωκομματική αντιπολίτευση στο κόμμα των Συντηρητικών, υποσχέθηκε το δημοψήφισμα για εκμαίευση ψήφων. Η τότε, εκ του ασφαλούς δέσμευση του Κάμερον (το ποσοστό υπέρ της παραμονής ήταν τότε πολύ πιο ψηλό) αυτοπαγίδευσε τον Πρωθυπουργό και την ίδια τη χώρα, οδηγώντας σήμερα, τόσο την Βρετανία όσο και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση, σε μία από τις πιο μελανές εποχές της ιστορίας της Ευρώπης. Και αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα παραδείγματα, προς αποφυγή, άκρατου λαϊκισμού και εξυπηρέτησης προσωπικών φιλοδοξιών, με αντίκτυπο στο μέλλον ολόκληρης της Ευρώπης.

Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος ήταν οριακό, καθώς το 52% ψήφισε υπέρ της αποχώρησης, ενώ το 48% υπέρ της παραμονής. Μπορεί η επόμενη ημέρα να βρίσκει τους Βρετανούς με το ξεκάθαρο μήνυμα της αποχώρησης, αλλά την ίδια ώρα τους βρίσκει και βαθιά διχασμένους. Η Σκωτία και η Β. Ιρλανδία, οι οποίες τάχθηκαν πλειοψηφικά υπέρ της παραμονής στην ΕΕ, ήδη άρχισαν να αντιδρούν με το αποτέλεσμα. Οι πολιτικές προεκτάσεις, και όχι μόνο, της κατάστασης που δημιουργείται, ενδέχεται να επηρεάσουν, με ανυπολόγιστες συνέπειες, το μέλλον της Βρετανίας στο αμέσως επόμενο διάστημα. Ιδιαίτερα αξιοσημείωτο είναι και το γεγονός ότι, με βάση τα στατιστικά στοιχεία, το BREXIT ψηφίστηκε περισσότερο από άτομα της τρίτης ηλικίας, παρά από νέους. Με άλλα λόγια, το μέλλον της Βρετανίας, το οποίο ανήκει δικαιωματικά στη νέα γενιά του κάθε τόπου, καθορίστηκε μέσα από την πολιτική που χάραξε η τρίτη γενιά, η οποία ενδεχομένως να ήταν και πιο επιρρεπής στον εκφοβισμό και στον λαϊκισμό.

Τα πρώτα σοβαρά σημάδια αγωνίας και αβεβαιότητας έγιναν εμφανή με την κατάρρευση της στερλίνας έναντι του δολαρίου στο χαμηλότερο επίπεδο από το 1985 και με την κατάρρευση των διεθνών χρηματιστηριακών αγορών. Πολλά είναι τα ερωτηματικά σχετικά με την επόμενη μέρα και με το μεταβατικό στάδιο που ξεκινά, καθότι, για πρώτη φορά στην ιστορία της ΕΕ, τίθεται ζήτημα αποχώρησης κράτους-μέλους. Εκτιμάται ότι η όλη διαδικασία αποχώρησης δεν αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν την πάροδο τουλάχιστον δύο ετών. Συνεπώς, οι οποιεσδήποτε επιπτώσεις στους πολίτες της ΕΕ θα διαφανούν μόλις ξεκινήσει η διαπραγματευτική διαδικασία για το νέο καθεστώς μεταξύ ΕΕ και Βρετανίας, σε όλα τα επίπεδα.

Το μέγεθος βεβαίως των επιπτώσεων θα εξαρτηθεί από την αντίδραση των Ευρωπαίων σε αυτή την «εξέγερση». Και εδώ είναι που οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν στα χέρια τους μια τεράστια ευκαιρία για να πάρουν σοβαρές αποφάσεις για το μέλλον της ΕΕ. Η ΕΕ βρίσκεται στο πιο κρίσιμο σταυροδρόμι της όλης της εξέλιξης από την ημέρα ίδρυσης της. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες, εάν πραγματικά επιθυμούν να ενισχύσουν αυτό το οικοδόμημα και να αποφύγουν ένα domino effect σε αυτό το πολιτικό προηγούμενο που δημιουργείται, θα πρέπει να προωθήσουν πολιτικές για την περαιτέρω εμβάθυνση της ΕΕ. Μέσα από την προώθηση μιας πιο ενδυναμωμένης και ουσιαστικής τραπεζικής και οικονομικής ένωσης, αλλά κυριότερα, μέσα από τη δημιουργία μιας πραγματικής πολιτικής σύμπραξης. Την ίδια ώρα βεβαίως, θα πρέπει να ακολουθήσουν μία πιο αποκεντρωμένη πολιτική σε θέματα που επηρεάζουν άμεσα την καθημερινότητα των Ευρωπαίων πολιτών, όπως θέματα υγείας, παιδείας κτλ, η οποία θα μειώσει το αίσθημα «παραγνώρισης» των Ευρωπαίων πολιτών από το κέντρο λήψεως αποφάσεων στις Βρυξέλλες.

Ήρθε η ώρα η Ευρωπαική Ένωση να αλλάξει. Και να αλλάξει ριζικά. Προς μια περισσότερη και καλύτερη Ευρώπη για το καλό του συνόλου των Ευρωπαίων πολιτών.

Σάβια Ορφανίδου

Οικονομολόγος – Μέλος Πολιτικού Γραφείου ΔΗΣΥ

www.saviaorphanidou.com