Brexit: Σε τροχιά σύγκρουσης ΕΕ-Βρετανία- Στη Βουλή το αμφιλεγόμενο νομοσχέδιο

13:52 14/9/2020 - Πηγή: Sigma Live

Το σχέδιο του πρωθυπουργού του Ηνωμένου Βασιλείου Μπόρις Τζόνσον για την παραβίαση του διεθνούς δικαίου μέσω της καταστρατήγησης ορισμένων τμημάτων της συμφωνίας διαζυγίου της χώρας του με την Ευρωπαϊκή Ενωση αντιμετωπίζει σήμερα ψηφοφορία στην Βουλή των Κοινοτήτων εν μέσω σφοδρών αντιδράσεων στις τάξεις των κυβερνώντων Τόρις.

Η Βουλή

των Κοινοτήτων θα συζητήσει το Νομοσχέδιο της Εσωτερικής Αγοράς (Internal Market Bill), του οποίου την απόσυρση μέχρι τα τέλη του Σεπτεμβρίου είχε ζητήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση. Μετά την συζήτηση, οι βουλευτές θα κληθούν να αποφασίσουν εάν θα περάσει στο επόμενο στάδιο. Η ψηφοφορία αναμένεται το βράδυ.

Η συζήτηση επί του αμφιλεγόμενου νομοσχεδίου αρχίζει στη Βουλή των Κοινοτήτων το απόγευμα, με μια πρώτη ψηφοφορία επί της αρχής αργά απόψε. Το ουσιαστικό στάδιο εξέτασης του νομοσχεδίου αρχίζει αύριο Τρίτη και θα συνεχιστεί έως τις αρχές της επόμενης εβδομάδας. Την Τρίτη 22 του μήνα αναμένεται η κρίσιμη ψηφοφορία επί τροπολογίας που έχει καταθέσει ο βετεράνος Συντηρητικός βουλευτής σερ Μπόμπ Νιλ, η οποία δίνει στο κοινοβούλιο τη δυνατότητα να μπλοκάρει το νομοσχέδιο.

Αν και ο Μπόρις Τζόνσον έχει άνετη πλειοψηφία 40 εδρών στη Βουλή των Κοινοτήτων, σύμφωνα με κάποιες πληροφορίες υπάρχουν ήδη έως και 30 «αντάρτες» βουλευτές στο κόμμα του διατεθειμένοι να καταψηφίσουν το νομοσχέδιο αν δεν τροποποιηθεί.

Η απόφαση του Μπόρις Τζόνσον να παραβιάσει κατάφωρα το διεθνές δίκαιο έχει βυθίσει και πάλι την διαδικασία του Brexit σε κρίση, λιγότερο από τέσσερις μήνες μετά την οριστική έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την Ευρωπαϊκή Ένωση  με την ολοκλήρωση της μεταβατικής περιόδου στις 31 Δεκεμβρίου.

Η Ευρωπαϊκή Ενωση έχει επιταχύνει τις προετοιμασίες για ένα Brexit άνευ συμφωνίας, ενώ το Λονδίνο απέρριψε το τελεσίγραφο των Βρυξελλών για την απόσυρση τμημάτων του νομοσχεδίου μέχρι το τέλος του Σεπτεμβρίου.

Ο Μπόρις Τζόνσον, με πλειοψηφία 80 βουλευτών στην Βουλή των Κοινοτήτων, αντιμετωπίζει στάση από ορισμένους από τους βουλευτές του Συντηρητικού Κόμματος. Οι πρώην πρωθυπουργοί Τζον Μέιτζορ, Τόνι Μπλερ, Γκόρντον Μπράουν και Τερέζα Μέι έχουν επικρίνει το νομοσχέδιο.

«Όταν ο πρωθυπουργός της βασίλισσας δίνει τον λόγο του για λογαριασμό της, είναι προφανές ότι θα τον τηρήσει, ακόμη και αν οι συνέπειες είναι δυσάρεστες», δήλωσε ο Τζέφρεϊ Κοξ, πρώην Γενικός Εισαγγελέας του Μπόρις Τζόνσον, στους Times.

Υπουργοί της βρετανικής κυβέρνησης δηλώνουν ότι στόχος του νομοσχεδίου, στο οποίο αναφέρεται απεριφράστως ότι είναι πιθανόν να περιλαμβάνει ασυμφωνίες με ορισμένους διεθνείς κανόνες, είναι η αποκατάσταση ασαφειών για την περίπτωση αποτυχίας των εμπορικών διαπραγματεύσεων.

«Η ύπαρξη μίας πολιτικής ασφάλειας μου φαίνεται σωστό», δήλωσε ο υφυπουργός Εσωτερικών Κιτ Μόλτχαουζ.

Ωστόσο, ορισμένοι ευρωπαίοι διπλωμάτες δηλώνουν πως πιστεύουν ότι το Λονδίνο παίζει ένα είδος παιγνίου της κότας (chicken game ή παίγνιο της δειλίας στην Θεωρία των Παιγνίων), απειλώντας με κατάρρευση των εμπορικών συνομιλιών είτε για να πάρει ό,τι επιδιώκει είτε για να αποχωρήσει από την Ένωση χωρίς συμφωνία.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δηλώνει ότι δεν μπορεί να εμπιστευθεί όσους παραβιάζουν συμφωνίες και ότι, αν το νομοσχέδιο δεν αποσυρθεί, δεν θα υπάρξει καμία εμπορική συμφωνία, αφήνοντας στον αέρα τα πάντα, από τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων μέχρι τα είδη διατροφής.

«Απομακρυνθείτε από το χείλος του γκρεμού, αποκαταστήστε την εμπιστοσύνη και τηρήστε τον λόγο σας», δήλωσε ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Ιρλανδίας Τόμας Μπερν.

Τι προνοεί το νομοσχέδιο

Η βρετανική κυβέρνηση κατέθεσε την προηγούμενη εβδομάδα στη Βουλή των Κοινοτήτων το νομοσχέδιο περί Εσωτερικής Αγοράς του Ηνωμένου Βασιλείου που έχει προκαλέσει επικρίσεις από την αντιπολίτευση και από Ευρωπαίους αξιωματούχους περί παραβίασης του διεθνούς δικαίου.

Συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο περιλαμβάνει αμφιλεγόμενες διατάξεις με τις οποίες αναιρούνται σημεία της Συμφωνίας Αποχώρησης από την ΕΕ που αφορούν τη Βόρεια Ιρλανδία.

Το νομοσχέδιο περιγράφει πώς κατανέμονται μεταξύ κεντρικής κυβέρνησης του Λονδίνου και αποκεντρωμένων κυβερνήσεων Σκωτίας, Ουαλίας και Βόρειας Ιρλανδίας εξουσίες που μέχρι τώρα ασκούνταν σε πλαίσιο ΕΕ.

Οι αμφιλεγόμενες διατάξεις προβλέπουν ότι η βρετανική κυβέρνηση έχει την εξουσία να καθορίσει τους κανόνες περί κρατικής ενίσχυσης εταιρειών στη Βόρεια Ιρλανδία, καθώς και τις περιπτώσεις στις οποίες η αποστολή προϊόντων από τη Βόρεια Ιρλανδία προς το υπόλοιπο Ηνωμένο Βασίλειο θα απαιτεί τελωνειακές δηλώσεις.
Συγκεκριμένα, το νομοσχέδιο δεν προτείνει νέους ελέγχους στα εμπορεύματα που μετακινούνται από τη Βόρεια Ιρλανδία στη Μεγάλη Βρετανία. Δίνει στους υπουργούς του Ηνωμένου Βασιλείου εξουσία να τροποποιήσουν ή να "μην εφαρμόσουν" κανόνες σχετικά με την κυκλοφορία των εμπορευμάτων που θα τεθούν σε ισχύ από την 1η Ιανουαρίου, εάν το Ηνωμένο Βασίλειο και η ΕΕ δεν είναι σε θέση να συνάψουν εμπορική συμφωνία.

Τα ζητήματα αυτά, με βάση τη Συμφωνία Αποχώρησης, αποτελούν αντικείμενο καθορισμού από κοινή επιτροπή Βρετανών και Ευρωπαίων.

Το νομοσχέδιο αναφέρει ότι «ορισμένες πρόνοιες θα έχουν ισχύ παρά την αντίφαση ή ασυμβατότητα με το διεθνές ή άλλο εγχώριο δίκαιο». Προσθέτει ότι τμήματα της Συμφωνίας Αποχώρησης που αντιβαίνουν το νέο νόμο «σταματούν να αναγνωρίζονται ή να είναι διαθέσιμα στο εγχώριο δίκαιο».

Την παραδοχή ότι το νομοσχέδιο «παραβιάζει το διεθνές δίκαιο με συγκεκριμένο και περιορισμένο τρόπο» είχε κάνει την Τρίτη στη Βουλή των Κοινοτήτων και ο Υπουργός Βόρειας Ιρλανδίας Μπράντον Λιούις.

Η βρετανική κυβέρνηση υποστηρίζει ότι οι διατάξεις αυτές διασφαλίζουν την απρόσκοπτη λειτουργία της εσωτερικής αγοράς του Ηνωμένου Βασιλείου σε περίπτωση που δε βρεθεί συναίνεση με τις Βρυξέλλες στα θέματα των κρατικών ενισχύσεων και των λεπτομερειών των τελωνειακών διαδικασιών για τη Βόρεια Ιρλανδία.

Οι Ευρωπαίοι, ωστόσο, καταγγέλλουν ότι η βρετανική κυβέρνηση αθετεί μία διεθνή συμφωνία, επισημαίνοντας ότι υπονομεύονται τόσο οι εν εξελίξει συνομιλίες για τη μελλοντική εμπορική σχέση όσο και το διεθνές κύρος του Ηνωμένου Βασιλείου.

Ο Μπόρις Τζόνσον υπερασπίστηκε το νομοσχέδιο για τη Βόρεια Ιρλανδία

Ο Μπόρις Τζόνσον υπερασπίστηκε στη βρετανική Βουλή το νομοσχέδιο που φαίνεται να παραβιάζει τη συμφωνία αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση και που η ίδια η κυβέρνηση αποδέχεται ότι παραβαίνει το διεθνές δίκαιο.

Ο νόμος αναφέρεται στις διευθετήσεις του εσωτερικού εμπορίου μετά το Brexit, όμως η αντιπολίτευση λέει ότι μπορεί να οδηγήσει σε συνοριακούς ελέγχους στην Ιρλανδία.

«Η δουλειά μου είναι να προστατεύω την αξιοπιστία του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά και την ειρηνευτική διαδικασία στη Βόρεια Ιρλανδία και την συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής. Για αυτό χρειαζόμαστε νομική ασφάλεια για να προστατεύσουμε τη χώρα μας από ακραίες ή παράλογες ερμηνείες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε σύνορο στην θάλασσα της Ιρλανδίας με τέτοιο τρόπο που πιστεύω και ίσως και άλλοι βουλευτές το πιστεύουν, ότι θα υπονόμευε την συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής» είπε ο Μπόρις Τζόνσον.

Η κίνηση της κυβέρνησης Τζόνσον προκάλεσε την οργή τόσο των Βρυξελλών όσο και της βρετανικής αντιπολίτευσης. Οι Σκοτσέζοι ισχυρίζονται πως ο νόμος θα επιτρέψει στο Λονδίνο να αφαιρέσει εξουσίες από το κοινοβούλιο του Εδιμβούργου.

«Η νομοθεσία αυτή παραβιάζει το διεθνές δίκαιο. Αλλά και το εθνικό δίκαιο. Ο πρωθυπουργός και οι φίλοι του, μία ομάδα πονηρών, δημιουργούν ένα παρακράτος όπου δεν υπάρχει κράτος δικαίου. Γιατί ο πρωθυπουργός και οι φίλοι του νομίζουν ότι είναι υπεράνω των νόμων;» αναρωτήθηκε ο βουλευτής του SNP, Ίαν Μπλάκφορντ.

Η Συμφωνία Αποχώρησης επιτρέπει στη Βόρεια Ιρλανδία να παραμείνει στην ευρωπαϊκή ενιαία αγορά χωρίς ελέγχους στη μεταφορά προϊόντων στα σύνορα. Ήταν ένας δύσκολος συμβιβασμός και κάθε προσπάθεια αλλαγής θα εκμηδενίσει τις ελπίδες για μία μόνιμη εμπορική συμφωνία Βρετανίας - Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Απειλές από την ΕΕ

Η ΕΕ απείλησε το Ηνωμένο Βασίλειο ότι θα ακολουθήσει την νομική οδό εάν δεν αποσύρει το νομοσχέδιο για την παράκαμψη βασικών τμημάτων της συμφωνίας διαζυγίου για το Brexit "έως το τέλος του μήνα".

Σε δήλωση μετά από επείγουσες συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών, η ΕΕ ανέφερε ότι το νομοσχέδιο "έπληξε σοβαρά την εμπιστοσύνη μεταξύ της ΕΕ και του ΗΒ".
Μετά τις συζητήσεις, η ΕΕ εξέδωσε μια σκληρή δήλωση που προειδοποιεί ότι η συμφωνία αποχώρησης είναι νομική υποχρέωση, προσθέτοντας ότι "ούτε η ΕΕ ούτε το Ηνωμένο Βασίλειο μπορούν μονομερώς να αλλάξουν, να διευκρινίσουν, να τροποποιήσουν, να ερμηνεύσουν, να αγνοήσουν ή να μην εφαρμόσουν τη συμφωνία".

Η ΕΕ απέρριψε τα επιχειρήματα του Ηνωμένου Βασιλείου ότι το νομοσχέδιο έχει σχεδιαστεί για την προστασία της ειρήνης στη Βόρεια Ιρλανδία υποστηρίζοντας ότι "κάνει το αντίθετο".

Ο κ. Sefcovic είπε ότι εάν εγκριθεί το νομοσχέδιο, θα αποτελούσε "εξαιρετικά σοβαρή παραβίαση" της συμφωνίας αποχώρησης και του διεθνούς δικαίου.

Προέτρεψε την κυβέρνηση να αποσύρει το νομοσχέδιο "έως το τέλος του μήνα", προσθέτοντας ότι η συμφωνία απόσυρσης "περιέχει έναν αριθμό μηχανισμών και νομικών μέτρων για την αντιμετώπιση παραβιάσεων των νομικών υποχρεώσεων που περιέχονται στο κείμενο - τις οποίες η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει".

Εκδίδοντας τη δική της απάντηση, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσε ότι θα "εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της καλή τη πίστη", αλλά πρόσθεσε ότι "στις δύσκολες και εξαιρετικά μοναδικές συνθήκες στις οποίες βρισκόμαστε, είναι σημαντικό να θυμόμαστε τη θεμελιώδη αρχή της κοινοβουλευτικής κυριαρχίας.

Το Κοινοβούλιο είναι κυρίαρχο όσο αφορά το ζήτημα του εσωτερικού δικαίου και μπορεί να εγκρίνει νομοθεσία η οποία παραβιάζει τις υποχρεώσεις της Συνθήκης του Ηνωμένου Βασιλείου. Το Κοινοβούλιο δεν θα ενεργούσε αντισυνταγματικά κατά τη θέσπιση τέτοιας νομοθεσίας. Οι υποχρεώσεις της Συνθήκης καθίστανται δεσμευτικές μόνο στο βαθμό που κατοχυρώνονται στην εθνική νομοθεσία. Το εάν θα θεσπιστεί ή θα καταργηθεί η νομοθεσία, και το περιεχόμενο αυτής της νομοθεσίας, είναι αποκλειστική απόφαση από το Κοινοβούλιο και μόνο".

Καταφέρεται εναντίον Τζόνσον για νομοσχέδιο που αναιρεί τη συμφωνία του Brexit και ο Κάμερον

Ο Ντέιβιντ Κάμερον ακολούθησε το παράδειγμα των υπολοίπων εν ζωή πρώην πρωθυπουργών του Ηνωμένου Βασιλείου επικρίνοντας το νομοσχέδιο που προωθεί η Κυβέρνηση Τζόνσον, με το οποίο αναιρούνται μέρη της Συμφωνίας Αποχώρησης από την ΕΕ που αφορούν τη Βόρεια Ιρλανδία. Σε δήλωσή του το πρωί ο πρώην ηγέτης των Συντηρητικών σημείωσε ότι η αθέτηση μιας υποχρέωσης που προκύπτει από διεθνή συνθήκη με την έγκριση ενός νόμου είναι το έσχατο πράγμα που πρέπει να εξετάζει μια κυβέρνηση.

«Πρέπει να είναι απολύτως μια έσχατη καταφυγή. Άρα έχω ενδοιασμούς για αυτό που προτείνεται», συμπλήρωσε ο κ. Κάμερον. Πρόσθεσε, όμως, ότι ο νόμος ακόμα και αν εγκριθεί ίσως να μη χρησιμοποιηθεί αν δεν προκύψουν συγκεκριμένες συνθήκες.

Ο Πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον και Υπουργοί της Κυβέρνησής του έχουν δηλώσει τις τελευταίες ημέρες ότι ο νόμος που προωθείται αποτελεί μια ασφαλιστική δικλείδα για την περίπτωση που δεν προκύψει συμφωνία με την ΕΕ επί την λεπτομερειών του καθεστώτος που θα διέπει τη Βόρεια Ιρλανδία μετά από τη λήξη της μεταβατικής περιόδου του Brexit στο τέλος του έτους.

Διαβάστε επίσης:

Brexit: Έκτακτες συνομιλίες μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών

Brexit: Αντιδράσεις για το "σοκαριστικό" νομοσχέδιο της κυβέρνησης