Eurydice: Ανισότητες στους μισθούς εκπαιδευτικών στην Ευρώπη

16:30 5/10/2020 - Πηγή: Sigma Live

Σημαντικές ανισότητες στους μισθούς των εκπαιδευτικών σε όλη την Ευρώπη (ΕΕ και γειτονικές χώρες), καταγράφει η ετήσια έκθεση που δημοσίευσε σήμερα το δίκτυο Eurydice της Κομισιόν, με αφορμή για την Παγκόσμια Ημέρα των Εκπαιδευτικών.

Οι ακαθάριστοι νόμιμοι αρχικοί μισθοί μπορούν να κυμαίνονται από περίπου 5.000 έως πάνω από 80.000 ευρώ ετησίως, ανάλογα με τη χώρα.

Σε έξι χώρες της ΕΕ (Βουλγαρία, Λετονία, Ουγγαρία, Πολωνία, Ρουμανία και Σλοβακία), ο νόμιμος

μισθός των αρχικών εκπαιδευτικών είναι κάτω των 9 000 ευρώ ετησίως. Αυτές οι έξι χώρες έχουν το χαμηλότερο κατά κεφαλή ΑΕΠ στην ΕΕ . Ομοίως, χαμηλά επίπεδα μισθών βρίσκονται στην Αλβανία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Σερβία και την Τουρκία.

Οι νόμιμοι αρχικοί μισθοί των εκπαιδευτικών είναι κάτω από 20.000 ευρώ ετησίως σε άλλα έξι κράτη μέλη (Τσεχία, Εσθονία, Ελλάδα, Κροατία, Λιθουανία και Σλοβενία), τα οποία έχουν το επόμενο χαμηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην ΕΕ.

Ακολουθούν η Γαλλία, η Ιταλία, η Μάλτα, η Πορτογαλία και το Ηνωμένο Βασίλειο (Αγγλία, Ουαλία και Βόρεια Ιρλανδία), με ετήσιους αρχικούς μισθούς από 22.000 έως 28.000 ευρώ.

Ο μέσος όρος των 42 εκπαιδευτικών συστημάτων βρίσκεται επίσης σε αυτό το εύρος (24 499 ευρώ στην προσχολική εκπαίδευση, 26 237 ευρώ στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, 27 419 ευρώ στην κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και 28 420 ευρώ στην ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση).

Υψηλότεροι από τον μέσο όρο είναι οι αρχικοί μισθοί των εκπαιδευτικών στο Βέλγιο, την Ιρλανδία, την Ισπανία, τις Κάτω Χώρες, την Αυστρία, τη Φινλανδία, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο (Σκωτία). Οι υψηλότεροι μισθοί είναι στη Δανία, τη Γερμανία, το Λουξεμβούργο, την Ελβετία, την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν και τη Νορβηγία, όλες οι χώρες με υψηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ.

Σύμφωνα με την έκθεση, οι μισθοί των εκπαιδευτικών αποτελούν την πλειονότητα των δημόσιων δαπανών για την εκπαίδευση, και αποτελούν "βασικό στοιχείο για την προσέλκυση και τη διατήρηση των πλέον ειδικευμένων πτυχιούχων στο επάγγελμα του εκπαιδευτικού".

Η έκθεση αποκαλύπτει σημαντικές ανισότητες στους μισθούς που συνήθως συνδέονται με διαφορετικά επίπεδα διαβίωσης στις αντίστοιχες χώρες τους. Επιπλέον, αυτές οι διαφορές αφορούν όχι μόνο τους αρχικούς μισθούς των εκπαιδευτικών, αλλά και τις αυξήσεις μισθών σε όλη την επαγγελματική τους σταδιοδρομία.

Όπως σημειώνεται, τα τελευταία χρόνια, οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης συνέχισαν να εφαρμόζουν μέτρα για τη βελτίωση των μισθών των εκπαιδευτικών και έχουν μερικές από τις μεγαλύτερες αυξήσεις μισθών εκκίνησης τα τελευταία τέσσερα χρόνια στην ΕΕ.

Αναλυτικά, οι ακαθάριστοι  αρχικοί μισθοί  κυμαίνονται από περίπου 5.000 έως πάνω από 80.000 ευρώ ετησίως, ανάλογα με τη χώρα.  Σε δώδεκα χώρες, όλοι οι αρχικοί εκπαιδευτικοί έχουν τον ίδιο νόμιμο μισθό ανεξάρτητα από το επίπεδο εκπαίδευσης στο οποίο διδάσκουν. Στις υπόλοιπες, υπάρχουν διαφορές μισθού μεταξύ των επιπέδων εκπαίδευσης, που συνδέονται γενικά με τις διαφορές στις ελάχιστες απαιτήσεις προσόντων.

Σε περίπου τα μισά εκπαιδευτικά συστήματα, οι εκπαιδευτικοί λαμβάνουν οικονομική αποζημίωση για περαιτέρω επίσημα προσόντα. Μπορούν να τοποθετηθούν σε υψηλότερη μισθολογική κλίμακα, να εφαρμόσουν υψηλότερο συντελεστή, να ανεβάσουν πόντους στην κλίμακα αμοιβών, να αναγνωριστούν επιπλέον έτη υπηρεσίας ή να λάβουν επίδομα.  Υπάρχουν σημαντικές διαφορές στο ποσό και τον χρόνο αύξησης των μισθών που σχετίζονται με τη διάρκεια υπηρεσίας.

Σύμφωνα με την έκθεση, αανάλογα με τη χώρα, οι αρχικοί μισθοί μπορούν να αυξηθούν κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας ενός εκπαιδευτικού από 12% έως 116%. Ο μέσος αριθμός ετών που απαιτείται για την κορυφή του εύρους των μισθών κυμαίνεται από 6 χρόνια στο Ηνωμένο Βασίλειο (Σκωτία) έως 42 χρόνια στην Ουγγαρία. Στην Ιρλανδία, τις Κάτω Χώρες και την Πολωνία, οι νόμιμοι αρχικοί μισθοί των εκπαιδευτικών μπορούν να αυξηθούν κατά περισσότερο από 60% τα πρώτα δεκαπέντε έτη υπηρεσίας, και ακόμη περισσότερο τα επόμενα χρόνια.

Το 2018/19, οι εκπαιδευτικοί είδαν ότι οι νόμιμοι μισθοί τους αυξήθηκαν στα περισσότερα εκπαιδευτικά συστήματα, αλλά οι αυξήσεις μισθών ήταν γενικά μέτριες ή σχετίζονται με τον πληθωρισμό.

Στην Ελλάδα, το Λουξεμβούργο, την Πορτογαλία, την Αλβανία, τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, την Ελβετία, το Λιχτενστάιν και το Μαυροβούνιο, δεν υπήρξαν σχεδόν καθόλου αλλαγές σε σύγκριση με το 2017/18.

Αντιθέτως, η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Εσθονία, η Λετονία, η Λιθουανία, η Ουγγαρία, η Ρουμανία και η Σλοβακία συνέχισαν να εφαρμόζουν μέτρα που εισήχθησαν τα προηγούμενα χρόνια για τη βελτίωση των μισθών των εκπαιδευτικών. Στην πραγματικότητα, αυτές οι χώρες παρουσιάζονται μεταξύ της υψηλότερης αύξησης των αρχικών μισθών (προσαρμοσμένη στον πληθωρισμό) τα τελευταία τέσσερα χρόνια στην ΕΕ.

Από το 2014/15, οι αρχικοί μισθοί προσαρμοσμένοι για τον πληθωρισμό έχουν επίσης αυξηθεί σημαντικά στην Ιρλανδία, τη Μάλτα και τη Σουηδία.

Όπως καταγράφεται, το πραγματικό επίπεδο μισθών σχετίζεται έντονα με το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ μιας χώρας, δηλαδή όσο υψηλότερο είναι το κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ, τόσο υψηλότερος είναι ο μέσος ετήσιος μισθός. Κατά μέσο όρο, οι καθηγητές προσχολικής ηλικίας συνήθως κερδίζουν λιγότερα και οι καθηγητές της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης γενικά κερδίζουν περισσότερα.

Επιπλέον, οι διευθυντές σχολείου πληρώνονται συχνά με διαφορετική μισθολογική κλίμακα από τους δασκάλους και οι μισθοί τους τείνουν να αυξάνονται με το μέγεθος του σχολείου. Στα περισσότερα εκπαιδευτικά συστήματα, υπάρχουν σημαντικές μισθολογικές διαφορές μεταξύ των διευθυντών του σχολείου, ανάλογα με το μέγεθος ή άλλα χαρακτηριστικά του σχολείου και άλλους παράγοντες, όπως η εμπειρία και οι ευθύνες των διευθυντών.  Ο ελάχιστος  μισθός των διευθυντών του σχολείου είναι χαμηλότερος από τον μισθό των εκπαιδευτικών με εμπειρία 15 ετών στη Γαλλική Κοινότητα του Βελγίου, την Τσεχία, το Λουξεμβούργο, την Αλβανίας και την Τουρκία. Αυτό ισχύει επίσης σε ορισμένα επίπεδα εκπαίδευσης ή για επικεφαλής μικρών σχολείων σε μερικές άλλες χώρες.

H Kύπρος δεν παρείχε στοιχεία στη συγκεκριμένη έρευνα αναφέρεται στην έκθεση.

Πηγή:ΚΥΠΕ