Financial Times: Οι ελλείψεις στα λιπάσματα καλλιεργούν την πολιτική αστάθεια

10:07 14/6/2022 - Πηγή: Sigma Live

Η σύρραξη φέρνει σύρραξη. Τα τρόφιμα είναι μεταξύ των όπλων. Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έχει φέρει κυρώσεις, αποκλεισμούς εξαγωγών και διαταράξεις στη γεωργία. Αυτό έχει ήδη προκαλέσει κοινωνικές αναταραχές στην Ινδονησία, στην Αίγυπτο και στο Ιράν. Οι υψηλές τιμές και τα άδεια στομάχια θα καλλιεργήσουν περαιτέρω πολιτική αστάθεια.

Ο πόλεμος έβγαλε εκτός δυο κρίκους στην τροφική αλυσίδα: ένα μεγάλο όγκο προμήθειας δημητριακών και του λιπάσματος που χρειάζεται για να ενισχυθεί ευρεία γκάμα καλλιεργειών. Η

Ουκρανία είναι ένας μεγάλος παραγωγός σιταριού και καλαμποκιού. Η Ρωσία και το εξαρτημένο κράτος της, η Λευκορωσία, διαχειρίζονται τεράστιες ποσότητες θρεπτικών ουσιών.

Ένα από αυτά είναι η ποτάσα. Χρησιμοποιείται με άλλα λιπάσματα για τα σιτηρά, το καλαμπόκι και τη σόγια, και λέγεται πως μπορεί να αυξήσει την απόδοση των καλλιεργειών κατά ένα τρίτο ή και περισσότερο. Η παραγωγή της συγκεντρώνεται σε μια χούφτα χώρες. Η Ρωσία και η Λευκορωσία μαζί αντιπροσωπεύουν το 40% της παραγωγής, λίγο περισσότερο από τον Καναδά. Η Δύση δεν έχει απαγορεύσει τις εξαγωγές. Αλλά οι οικονομικές κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Ρωσία έχουν κάνει δυσκολότερη την απόκτηση προμηθειών.

Το χλωριούχο κάλιο -η ποτάσα- αποτελεί το μεγαλύτερο μέρος του εμπορεύματος που καταναλώνεται παγκοσμίως. Τα κοιτάσματα αφθονούν στον Καναδά, ιδιαίτερα στο Σασκάτσουαν. Περίπου το ένα τέταρτο της καναδικής παραγωγής αδρανοποιήθηκε λόγω κανονικού κορεσμού.

Οι τιμές των μετοχών των δυο μεγαλύτερων παραγωγών της χώρας, των Nutrien και Mosaic, κατέγραψαν σημαντική άνοδο μετά το ξέσπασμα των εχθροπραξιών, έχοντας για μεγάλο χρονικό διάστημα παραμείνει στάσιμες. Οι τιμές της ποτάσας, μετρημένες με βάση τις τιμές που πληρώνονται στη Βραζιλία, έχουν εκτιναχθεί στα 1.200 δολάρια ο τόνος, μετά από πολύχρονη κίνησή τους κάτω από τα 500 δολάρια. Η Βραζιλία, ως μεγάλος παραγωγός αγροτικών προϊόντων, εισάγει περίπου 1 εκατ. τόνους μηνιαίως.

Τα υψηλότερα κόστη λιπασμάτων βλάπτουν τους αγρότες παγκοσμίως. Το εισόδημα στις φάρμες σιτηρών στο Ιλινόι θα μπορούσε να μειωθεί κατά ένα τρίτο, όπως εκτιμούν ακαδημαϊκοί.

Αυτό θα διασφαλίσει πως οι τιμές των τροφίμων θα παραμείνουν υψηλές, εκτός και αν αλλάξουν δυο πράγματα. Πρώτον, οι παραγωγοί ποτάσας του Καναδά, παίρνοντας θάρρος από τις αυξημένες τιμές, θα πρέπει να αυξήσουν την παραγωγική δυνατότητα. Δεύτερον, η Ρωσία θα πρέπει να επιτρέψει στην Ουκρανία να αποστείλει σιτάρι και καλαμπόκι μέσω λιμανιών όπως η Οδησσός.

Η πρώτη κίνηση θα χρειάζονταν έναν χρόνο για να έχει σημαντική επίπτωση. Η δεύτερη, αν και αναφέρεται από τη Ρωσία, εξαρτάται από την καλή θέληση, που απουσιάζει εμφανώς από όλες τις άλλες ενέργειές της.

Οι επίμονα υψηλές τιμές τροφίμων θα σήμαιναν πως οι φτωχές, πολιτικά ασταθείς χώρες θα γίνουν ακόμα φτωχότερες και πολιτικά ασταθείς. Έτσι, διευρύνεται ο κίνδυνος για τους επενδυτές των αναδυόμενων αγορών. Η Αίγυπτος, που επιδοτεί το ψωμί με 3 δισ. δολάρια ετησίως, προειδοποιεί για παγκόσμια «επισιτιστική ανασφάλεια».

Ο ΟΗΕ λέει πως ο αριθμός των ανθρώπων που πλήττονται από σοβαρή επισιτιστική ανασφάλεια έχει διπλασιαστεί τα τελευταία δυο χρόνια, φτάνοντας τα 276 εκατ. ανθρώπους σήμερα. Αυτό το άθροισμα μπορεί μόνο να αυξηθεί.

Πηγή: Financial Times