H κυπριακή διάλεκτος, η τελευταία ζωντανή ελληνική

18:36 21/2/2022 - Πηγή: Sigma Live

Σε πενήντα χρόνια από σήμερα υπολογίζεται ότι θα αφανιστούν οι μισές από τις έξι χιλιάδες μητρικές γλώσσες που ομιλούνται στις μέρες μας, δήλωσε στο ΚΥΠΕ, ο Γλωσσολόγος, Γιώργος Γεωργίου, σημειώνοντας ότι η κυπριακή διάλεκτος θεωρείται η τελευταία ζωντανή ελληνική, η οποία μάλιστα, βρήκε καινούργιους δρόμους και τρόπους να συνεχίσει να υπάρχει, παρά την πίεση που δέχθηκε, αποτελώντας για όλους εμάς που την ομιλούμε «επιπλέον αξία».

Με την ευκαιρία της 21ης Φεβρουαρίου Παγκόσμιας Ημέρα Μητρικής Γλώσσας, ο κ. Γεωργίου είπε

ότι αυτή η μέρα «είναι ακριβώς για να θυμόμαστε και να τιμούμε ο καθένας την μητρική του γλώσσα αλλά κυρίως δίδεται έμφαση στις απειλούμενες γλώσσες δηλαδή αυτές που έχουν λίγους ομιλητές και κινδυνεύουν να εξαφανιστούν».

Πρόσθεσε ότι «είναι και μια μέρα στοχασμού για την αξία της γλώσσας με την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει εκπονήσει διάφορα προγράμματα προστασίας και ενίσχυσης γύρω από τις απειλούμενες γλώσσες, οι οποίες είναι κυρίως οι διάλεκτοι που δεν έχουν πάρα πολλούς ομιλητές και που στην Ευρώπη υπάρχουν, εκατοντάδες».

Στην Κύπρο, όπως είπε ο κ. Γεωργίου, «μια τέτοια είναι η Μαρωνίτικη Αραβική που έχει λίγους ομιλητές».

Σημείωσε ότι «στην δική μας περίπτωση από την μία σκεφτόμαστε την αξία της ελληνικής γλώσσας την οποία τιμούμε σε άλλη αντίστοιχη μέρα, την Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας αλλά ακριβώς την 21η Φεβρουαρίου, Ημέρα Μητρικής Γλώσσας, έχουμε στην έγνοια μας την κυπριακή διάλεκτο, καταλαβαίνουμε την αξία της που έγκειται στο ότι συντηρεί την ταυτότητά μας και είναι ο τρόπος σύνδεσης με το πολιτισμό μας».

«Η γλώσσα δεν είναι μόνο εργαλείο επικοινωνίας αλλά αντικατοπτρίζει και τον τρόπο που σκεφτόμαστε για αυτό θεωρείται πλούτος να έχουμε πολλές γλώσσες στον κόσμο», είπε ο κ. Γεωργίου.

Πρόσθεσε ότι κάθε διαφορετική γλώσσα, «είναι προσθήκη στον παγκόσμιο πολιτισμό, είναι διαφορετικός τρόπος σκέψης που εμπλουτίζει τον κόσμο με διαφορετικές εμπειρίες, με άλλες συλλήψεις του κόσμου».

Ερωτηθείς σχετικά, ο γλωσσολόγος είπε ότι «σήμερα υπάρχουν στον κόσμο περίπου 6000 γλώσσες και διάλεκτοι αλλά δυστυχώς υπολογίζουμε ότι τα επόμενα 50 χρόνια οι μισές από αυτές θα χαθούν λόγω της εξέλιξης των πραγμάτων με την τεχνολογία και άλλα, που όλα συντείνουν στην ισοπέδωση των λιγότερο ισχυρών γλωσσών».

«Για αυτό, ακόμα και η ΕΕ, προσδίδει στην 21η Φεβρουαρίου τον χαρακτήρα της υπόμνησης των επαπειλούμενων γλωσσών με την έννοια ότι προσπαθούμε να τις υπερασπιστούμε, να τις καταγράψουμε, να βρίσκουμε προγράμματα διατήρησής τους διότι σβήνουν σιγά – σιγά», σημείωσε ο κ. Γεωργίου.

Πρόσθεσε ότι «όταν αποβιώσει και ο τελευταίος φυσικός ομιλητής που μιλά αυτή την διάλεκτο, χάνεται και η διάλεκτος και μαζί με αυτήν όλη η κληρονομιά που κουβαλά».

Ο κ. Γεωργίου είπε ότι «η αξία της γλώσσας δεν έγκειται μόνο στην επικοινωνία, γιατί συνήθως όταν μιλάμε για γλώσσα είναι και πολλά άλλα πράγματα, όπως έκφραση συναισθημάτων, μεταφορά πολιτισμού».

Για την κυπριακή διάλεκτο σημείωσε πως θεωρείται «η τελευταία ζωντανή ελληνική διάλεκτος, με την έννοια ότι έχει αρκετούς ομιλητές και φάνηκε ότι βρήκε καινούργιους δρόμους να συνεχίσει να υπάρχει παρά την πίεση που δέχθηκε όπως όλες οι διάλεκτοι και παρά το ότι όντως πολλά στοιχεία της χάθηκαν».

«Η κυπριακή διάλεκτος βρήκε τρόπο, ακριβώς επειδή εκφράζει το συναίσθημα, να επιβιώσει μέσα από την πρόσδεσή της με το συναίσθημα και με το αυθεντικό», συνέχισε ο κ. Γεωργίου σημειώνοντας ότι η κυπριακή διάλεκτος «χρησιμοποιείται από πολιτικούς, πολύ εκτεταμένα και στη διαφήμιση, δηλαδή, βρήκε άλλες διεξόδους».

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα «να λειτουργεί σε εμάς ως πλεονέκτημα κι ένα ακόμη εργαλείο, μια ακόμη επιλογή στην έκφρασή μας με την έννοια ότι με την κυπριακή διάλεκτο μπορείς να κάνεις χιούμορ, να εκφράσεις συναισθήματα και να χρησιμοποιήσεις εκφράσεις μοναδικές που περιγράφουν την καθημερινότητά μας με ένα τρόπο που μας συνδέει με την παράδοση», είπε ο Διδάκτωρ Γλωσσολογίας.

Πρόσθεσε ότι η κυπριακή διάλεκτος «είναι σημαντικό στοιχείο του πολιτισμού μας, που λειτουργεί ως επιπλέον αξία».

Σε ερώτηση για πιθανή «σύγκρουση» της κυπριακής διαλέκτου με την ελληνική γλώσσα, ο κ. Γεωργίου, είπε ότι «η καθομιλουμένη κυπριακή διάλεκτος θεωρείται από πολλούς ως πρόβλημα ή ως δυσκολία και εμπόδιο για την εκμάθηση της ελληνικής, ωστόσο, αυτό δεν τεκμηριώνεται ούτε επιστημονικά, ούτε λειτουργεί στην πράξη».

Η Παγκόσμια Ημέρα Μητρικής Γλώσσας καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της UNESCO, για την προώθηση της γλωσσικής πολυμορφίας και την διάσωση των ολιγότερο ομιλούμενων γλωσσών.

Αφορμή για την υιοθέτησή της το 1999 από την Γενική Συνέλευση της UNESCO στάθηκε η Σφαγή της Ντάκα στις 12 Φεβρουαρίου του 1952, όταν φοιτητές του Ανατολικού Πακιστάν, του σημερινού Μπανγκλαντές, ξεσηκώθηκαν για να εμποδίσουν την κατάργηση της γλώσσας τους «Μπενγκάλι» και την υιοθέτηση της επίσημης πακιστανικής «Ουρντού». Τότε, η Αστυνομία έπνιξε την διαμαρτυρία τους στο αίμα.