Οι μηχανισμοί ελέγχου του κράτους πρέπει να ενισχυθούν

14:00 29/7/2011 - Πηγή: Sigma Live

Αδυναμίες στους μηχανισμούς ελέγχου του κράτους, γνωστούς και ως «τρεις γραμμές άμυνας», εντοπίζουν η Ελεγκτική Υπηρεσία και η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου, όπως διαφάνηκε κατά τη σημερινή συζήτηση στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Θεσμών, που αφορούσε τους μηχανισμούς ελέγχου στη δημόσια υπηρεσία.

Συγκεκριμένα, η Επιτροπή ασχολήθηκε με την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, που λήφθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο, βάσει της οποίας αναθεωρείται το πλαίσιο που διέπει τη σύσταση και λειτουργία των μονάδων ελέγχου σε όλα τα Υπουργεία, μέσω της υιοθέτησης του «Μοντέλου των τριών γραμμών άμυνας».

Στην

πρώτη γραμμή άμυνας ανήκουν τα διάφορα ιεραρχικά επίπεδα διοίκησης του εκάστοτε οργανισμού, στη δεύτερη οι μονάδες ελέγχου του εκάστοτε οργανισμού και στην τρίτη η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου.

Εκ μέρους του Υπουργείου Οικονομικών, ο Σταύρος Μιχαήλ ανέφερε ότι οι μονάδες ελέγχου του εκάστοτε οργανισμού συστάθηκαν μετά την ψήφιση του νόμου στις αρχές του 2015 και μετά από δύο σχεδόν χρόνια λειτουργίας τους η Κυβέρνηση αποφάσισε να καθορίσει νέο πλαίσιο τον περασμένο Δεκέμβριο.

«Μέσα στα πλαίσια της διαχείρισης των δημόσιων οικονομικών είναι πολύ σημαντική η ύπαρξη μονάδων εσωτερικού ελέγχου στα διάφορα επίπεδα και υπηρεσίες» είπε, σημειώνοντας ότι χρειάζεται μεγάλη ενίσχυση ποσοτική και ποιοτική σε ό,τι αφορά το προσωπικό αυτών των μονάδων.

Ανέφερε ότι τα Υπουργεία έχουν ενισχύσει τις μονάδες ελέγχου και έχουν δοθεί καθαρότεροι όροι εντολής. Η Κυβέρνηση, είπε, «έχει κάνει ένα βήμα μπροστά για την εμπέδωση κουλτούρας εσωτερικού ελέγχου στα διάφορα Υπουργεία».

Η Έφορος Εσωτερικού Ελέγχου Άννα Χριστοφόρου δήλωσε ότι «η Κύπρος πρέπει επιτέλους να ακολουθήσει το διεθνές μοντέλο που ακολουθείται παντού, δηλαδή τις τρεις γραμμές άμυνας, που θα βοηθήσουν την πρόληψη, ούτως ώστε να μην καταλήγουμε διαφθορά και στον γενικό ελεγκτή που είναι το τέταρτο σημείο ελέγχου».

Θα πρέπει, υπέδειξε, να ενδυναμωθούν τα τρία επίπεδα πρόληψης, σημειώνοντας ότι η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου είναι η τρίτη γραμμή άμυνας που θα πρέπει «όχι μόνο να υπάρχει θεωρητικά, αλλά να εφαρμόζεται ουσιαστικά».

Η κ. Χριστοφόρου είπε ότι η Υπηρεσία πρέπει να ενισχυθεί με το κατάλληλο προσωπικό, επικαλούμενη την έκθεση των Ιρλανδών εμπειρογνωμόνων, σύμφωνα με την οποία πρέπει να ενισχυθεί με δεκαπέντε άτομα που θα υποστηρίζουν και θα βοηθούν τη δεύτερη γραμμή άμυνας, δηλαδή τις μονάδες εσωτερικού ελέγχου.

Οι μονάδες αυτές, εξήγησε, δεν θα υπάγονται στην Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου, αλλά θα είναι εργαλείο της πρώτης γραμμής άμυνας.

Πρόσθεσε ότι η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου θα εντοπίζει τα κενά και τις αδυναμίες που δεν θα έχουν εντοπιστεί από την πρώτη και δεύτερη γραμμή άμυνας.

«Ο Γενικός Ελεγκτής πολύ σωστά κάνει τη δουλειά του, αλλά λόγω της ουσιαστικής έλλειψης των τριών επιπέδων άμυνας, βλέπουμε όλα αυτά τα σκάνδαλα» ανέφερε η κ. Χριστοφόρου, προσθέτοντας ότι «ο δείκτης διαφθοράς έχει κατρακυλήσει από την 30η θέση στην 47η και ο λόγος είναι τα σκάνδαλα που βγαίνουν στην επιφάνεια. Δεν σημαίνει ότι όλα αυτά τα σκάνδαλα δεν υπήρχαν πριν. Απλώς βγαίνουν στην επιφάνεια, οπότε η αντίληψη του κόσμου, στην οποία βασίζεται σε μεγάλο μέρος ο δείκτης διαφθοράς, έχει χειροτερέψει».

Σημείωσε δε ότι ο δείκτης διαφθοράς παρακολουθείται και από τους επενδυτές.

Για αδυναμίες στα επίπεδα ελέγχου τα οποία θα πρέπει να υπάρχουν εντός της κρατικής μηχανής, τις λεγόμενες τρεις γραμμές άμυνας, το ρόλο και τη στελέχωσή τους, μίλησε ο Γενικός Ελεγκτής Οδυσσέας Μιχαηλίδης.

«Η Υπηρεσία μας θεωρεί ότι η ενίσχυση του πλέγματος ελέγχου εντός της κρατικής μηχανής είναι κεφαλαιώδους σημασίας και θα πρέπει να προωθηθεί άμεσα από την Κυβέρνηση και με τη συνδρομή της Βουλής όπου αυτό είναι αναγκαίο» σημείωσε.

Όπως ανέφερε, η Ελεγκτική Υπηρεσία αυτοβούλως έχει μετακαλέσει Βρετανούς εμπειρογνώμονες από την Ελεγκτική Υπηρεσία του Ηνωμένου Βασιλείου και προβαίνει σε σοβαρές αναδιαρθρώσεις και μεταβολές του τρόπου με τον όποιο εκτελεί το έργο της, ώστε να υπάρχει ουσιαστική αναβάθμιση της ποιότητας των παρεχομένων από αυτήν Υπηρεσιών.

«Θεωρούμε ότι η ανάληψη από την Κυβέρνηση και τη Βουλή όλων αυτών των μέτρων που αφορούν γενικά το πλέγμα ελέγχουν είναι μια αναγκαία διαδικασία ώστε σιγά σιγά να καταφέρουμε να ανεβάσουμε τη χώρα μας σε όλους τους δείκτες που σχετίζονται με διαφθορά και να μπορούμε να συγκριθούμε ευνοϊκά με χώρες κυρίως της Βόρειας Ευρώπης, στις οποίες υπάρχουν φυσικά κι εκεί κρούσματα διαφθοράς, αλλά σε πολύ μικρότερο βαθμό απ` ό,τι στη χώρα μας» είπε.

Το κυπριακό κράτος από της ιδρύσεως του δεν λειτούργησε ορθά, με διαφάνεια, σωστές διαδικασίες και με τρόπο που να σέβεται τα λεφτά του φορολογούμενου πολίτη, δήλωσε ο Πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών Ζαχαρίας Ζαχαρίου.

Είπε ότι με την οικονομική κρίση έχουν βγει πάνω από το χαλί τεράστια προβλήματα διαπλοκής, δυσλειτουργίας και ποινικών υποθέσεων τα οποία ήταν καλά κρυμμένα για πάρα πολλά χρόνια και ότι η οικονομική κρίση δημιούργησε την κοινωνική απαίτηση για διαφάνεια και διόρθωση όλων αυτών των γεγονότων.

Στα πλαίσια αυτής της απαίτησης, σημείωσε, γίνεται τεράστια προσπάθεια διόρθωσης των θεσμών.

Όπως ανέφερε, η Επιτροπή εξέτασε την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για τη δημιουργία τριών γραμμών άμυνας εντός της διοίκησης, σε συνεργασία με την Ελεγκτική Υπηρεσία η οποία σήμερα έχει πάρα πολλή δουλειά και αυτό σημαίνει ότι το κράτος λειτουργεί λανθασμένα.

«Αν είχαμε ένα κράτος ιδανικό, κανονικά η Ελεγκτική Υπηρεσία δεν θα έπρεπε να έχει δουλειά» επεσήμανε.

Ο κ. Ζαχαρίου είπε ότι η Επιτροπή θα δει όλους τους θεσμούς που λειτουργούν στα πλαίσια της διοίκησης, θα εντοπίσει τρωτά σημεία και θα συντάξει εκθέσεις και εισηγήσεις.

«Η αναβάθμιση όλων των γραμμών άμυνας όσον αφορά τον έλεγχο θα δώσει περισσότερη αξία στον τρόπο διοίκησης και περισσότερη εκτίμηση στον πολίτη που φορολογείται και θέλει τα λεφτά που δίνει στο κράτος να μην τα χρησιμοποιούν κάποιοι για να κάνουν πάρτι», είπε.

Όπως ανέφερε, η Επιτροπή θα αποστείλει επιστολή στον Υπουργό Οικονομικών ζητώντας να ενημερώσει για τη συγκεκριμένη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου.

«Ποιους ενοχλεί ο έλεγχος; Είτε αυτούς που κάτι έχουν να κρύψουν, είτε αυτούς που έχουν λάβει αποφάσεις με τις οποίες πλήττεται το δημόσιο συμφέρον. Και δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε παρακολουθήσει πρακτικές από τους Υπουργούς αυτής της κυβέρνησης, από την ίδια την Κυβέρνηση, οι οποίες έχουν υπερβεί τα εσκαμμένα -πολλές από αυτές είναι και καταγεγραμμένες στην έκθεση του Γενικού Ελεγκτή- και έχουν πλήξει το δημόσιο συμφέρον», δήλωσε η βουλευτής του ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου.

Η βουλευτής σημείωσε ότι χρειάζονται ασφαλιστικές δικλίδες ελέγχου και πρόσθεσε ότι η Ελεγκτική Υπηρεσία πρέπει να συνεχίσει το έργο της χωρίς παρεμβάσεις, «αν και παρεμβάσεις επιχειρήθηκαν κατά διαστήματα συχνά πυκνά», ανέφερε.

Όσον αφορά τις μονάδες εσωτερικού ελέγχου, διερωτήθηκε σε ποια Υπουργεία λειτουργούν και αν έχει αξιολογηθεί το έργο τους. «Πόσο αποτελεσματικό είναι στο να αποτρέπουν Υπουργούς από το να μας οδηγούν σε περιπέτειες με τις κατά καιρούς αποφάσεις τους;»

Η κ. Χαραλαμπίδου είπε πως παρατηρούνται φαινόμενα υπόσκαψης και διάβρωσης του ελέγχου.

Σημείωσε ακόμα ότι δεν είναι πάντα αποτελεσματικός ο εσωτερικός έλεγχος, διερωτώμενη αν αυτοί που ασκούσαν εσωτερικό έλεγχο στις περιπτώσεις του ΣΑΠΑ και των συμβουλίων αποχετεύσεων παραμένουν ακόμα στις θέσεις τους.

Ο βουλευτής του ΔΗΚΟ Ζαχαρίας Κουλίας είπε πως «είναι άκρως ενοχλητικό» να λέγεται ότι από το `60 το κράτος δεν ήταν στελεχωμένο σωστά και δεν είχε διαφάνεια.

«Δεν μπορούμε να λέμε ότι οι πατεράδες μας και οι παππούδες μας ήταν ανίκανοι και διεφθαρμένοι» είπε, προσθέτοντας πως «είναι οι σημερινοί που δημιούργησαν όλα αυτά τα ζητήματα».

«Δεν μπορεί να κατηγορείται ένας λαός ότι είναι διεφθαρμένος. Τη ζημιά σε αυτό τον τόπο την έκανε το Χρηματιστήριο, οι τραπεζικοί, το κράτος το οποίο διαχειρίστηκε με αυτόν τον τρόπο τα ζητήματα», συμπλήρωσε.

Επέκρινε δε τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για «συναλλαγές», με διορισμούς «ως αντάλλαγμα και όχι για τις ικανότητες των ανθρώπων».

Για σύγκρουση αρμοδιοτήτων μεταξύ του Γενικού Ελεγκτή και της Εφόρου Εσωτερικού Ελέγχου μίλησε ο Πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων – Συνεργασίας Πολιτών Γιώργος Περδίκης, λέγοντας πως πρέπει το συντομότερο τα όρια των αρμοδιοτήτων τους να καθοριστούν για να υπάρξει αγαστή συνεργασία.

«Για να λειτουργήσουν αυτά τα τρία επίπεδα άμυνας απέναντι στη διαφθορά, θα πρέπει οπωσδήποτε αυτά τα τρία επίπεδα να λειτουργούν σωστά και να λειτουργούν σε συνεργασία το ένα με το άλλο» σημείωσε.

Όσον αφορά τις μονάδες εσωτερικού ελέγχου των Υπουργείων, είπε ότι δεν έχουν συγκροτηθεί κατά τρόπο αποτελεσματικό και ορθολογιστικό.

Ο Πρόεδρος του ΕΛΑΜ Χρίστος Χρίστου δήλωσε ότι «η διαφθορά και η διασπάθιση δημοσίου χρήματος πρέπει να παταχθεί πάραυτα».

Σημείωσε ότι οι μηχανισμοί που υπάρχουν θα πρέπει να ενισχυθούν στη λειτουργία τους με προσωπικό αλλά και με τερματισμό των οποιωνδήποτε πολιτικών παρεμβάσεων προς τους προϊσταμένους των συγκεκριμένων υπηρεσιών.

«Θα είμαστε οι υποστηρικτές εκείνων οι οποίοι θέλουν ένα κράτος δικαίου, θέλουν ένα κράτος που θα απαλλαγεί από τις παθογένειες του παρελθόντος και δεν είναι δικαιολογία ότι επί δεκαετίες κτίσαμε ένα σύστημα που νοσεί. Το σύστημα το οποίο νοσεί θα πρέπει κάποια στιγμή να το γιατρέψουμε», είπε.

«Αυτή τη στιγμή ο κόσμος ο λαός απαιτεί οι δημόσιοι λειτουργοί του και η δημόσια διοίκηση να ασκούνται με γνώμονα το καλό του πολίτη και το καλό της πατρίδας», ανέφερε ο Πρόεδρος του ΕΛΑΜ.

Πηγή: ΚΥΠΕ