Α.Ευσταθίου: Οι στόχοι και το όραμα του νέου Πρύτανη του Ευρ.Πανεπιστημίου

13:34 6/9/2021 - Πηγή: Sigma Live

Από την 1η Σεπτεμβρίου και για την επόμενη τετραετία νέος Πρύτανης του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου είναι ο Καθηγητής Αστροφυσικής και Επιστημονικού Υπολογισμού Ανδρέας Ευσταθίου.

Ο νέος Πρύτανης, κάνει λόγο για εδραίωση κουλτούρας έρευνας και καινοτομίας αλλά και ήθους και ακεραιότητας.

Το who is who

Ο καθηγητής Ευσταθίου είναι απόφοιτος του Queen Mary University του Λονδίνου. Πρώτού έρθει στην Κύπρο

το 2001 δίδαξε και εργάστηκε σαν ερευνητής στο University of Hertfordshire και στο Imperial College London. Τα 20 χρόνια του στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου δεν περιλάμβαναν μόνο διδασκαλία και έρευνα αλλά και την προεδρία του Τμήματος του, θητεία ως αναπληρωτής Κοσμήτορας της Σχολής Θετικών Επιστημών, δύο θητείες ως Αντιπρύτανης Έρευνας και Εξωτερικών Υποθέσεων, την Διεύθυνση του Γραφείου Έρευνας και του Γραφείου Erasmus, την προεδρία της Ιδρυματικής Επιτροπής Βιοηθικής και Δεοντολογίας  και συμμετοχή του στο ΔΣ του  ΙδΕΚ, του εθνικού φορέα για την Έρευνα και Καινοτομία.

Το SigmaLive συνομίλησε με τον καθηγητή Ευσταθίου για το όραμα και τις προτεραιότητες του, τις ανησυχίες της νέας γενιάς και την προοπτική της Κύπρου ως περιφερειακό ακαδημαϊκό κέντρο.

Ο Πρύτανης είναι ο ανώτερος ακαδημαϊκός λειτουργός ενός πανεπιστημίου. Ποιο το δικό σας όραμα για την επόμενη τετραετία;

Το δικό μου όραμα για το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου του 2025 είναι να κτίσουμε στην δυναμική που έχουμε αποκτήσει ως ένα κυπριακό πανεπιστήμιο που είναι καταξιωμένο στη ευρύτερη περιοχή και διεθνώς. Να προσφέρουμε περισσότερα πρωτοποριακά προγράμματα που ανταποκρίνονται στις σημερινές αλλά και μελλοντικές ανάγκες της κοινωνίας, να συνεχίσουμε την στελέχωση από καταξιωμένους πανεπιστημιακούς με πλούσιο ερευνητικό έργο και να προσφέρουμε στην κοινωνία εφοδιάζοντας τους φοιτητές μας για τις προκλήσεις που θα έχουν να αντιμετωπίσουν.

Συγκεκριμένα προσδοκώ να καταστήσουμε  το EUC ένα παγκοσμίου φήμης Πανεπιστήμιο που προσελκύει φοιτητές, ερευνητές, καθηγητές και επισκέπτες υψηλού επιπέδου από όλο τον κόσμο. Θα επιδιώξω να ενισχυθεί περαιτέρω η κουλτούρα του σεβασμού και της υποστήριξης για όλους τους συναδέλφους και τους φοιτητές για να επιτύχουν το πλήρες δυναμικό τους για την εξέλιξη της σταδιοδρομίας τους αλλά και προς όφελος του Πανεπιστημίου και της κοινωνίας μας. Για να πετύχουμε συλλογικά θέλω να εδραιώσουμε το ήθος, την ακεραιότητα, τη συμμετοχή, τη διαφορετικότητα, τη δεκτικότητα, το σεβασμό και την εμπιστοσύνη μεταξύ μας.

Παρόλο που υπηρετήσατε ως Αντιπρύτανης και έχετε υπηρετήσει σε καίριες θέσεις του πανεπιστημίου προέρχεστε από ένα εξειδικευμένο επιστημονικό χώρο – αυτόν της Αστροφυσικής και της Μηχανικής – τους οποίους δεν συνδέει κάποιος εύκολα με τα πιο ευρύτερα ακαδημαϊκά ζητήματα με τα οποία ίσως ασχολείται η Πρυτανεία.  

Το ότι το ακαδημαϊκό μου υπόβαθρο είναι στις Θετικές Επιστήμες και τη Μηχανική πιστεύω ότι θα βοηθήσει στην περαιτέρω ανάπτυξη του πανεπιστημίου καθώς το ‘κέντρο βάρους’ του μετατοπίστηκε προς τις Θετικές Επιστήμες. Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν θα στηρίξω ολόκληρη την πανεπιστημιακή κοινότητα μας στην ανάπτυξη της.  Σημειώνω ότι αυτή την περίοδο πέντε πανεπιστήμια της Κύπρου έχουν Πρυτάνεις με εμπειρία στις Θετικές Επιστήμες και τη Μηχανική. Προσωπικά βασίζομαι στη εμπειρία που απέκτησα υπηρετώντας σε πάρα πολλές θέσεις στο πανεπιστήμιο τα τελευταία 20 χρόνια μαζί με την βαθιά αντίληψη της λειτουργίας ολόκληρου του πανεπιστημίου και φυσικά ως γνώστης της Κυπριακής πραγματικότητας.

Αναμένετε στροφή των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων προς στην έρευνα τα επόμενα χρόνια; Είναι αυτή η κατεύθυνση που θα ακολουθήσει το ΕΠΚ;

Σίγουρα χρειάζεται να κάνουμε περισσότερη πρόοδο στην Έρευνα και την Καινοτομία και αυτό θα είναι μία από τις προτεραιότητες μου. Πιστεύω ότι η εμπειρία μου πρώτα απ’ όλα σαν ενεργός ερευνητής για πάνω από τρεις δεκαετίες και διευθυντής του Ερευνητικού Κέντρου Αρίσταρχος, Αντιπρύτανης ‘Ερευνας και Εξωτερικών Υποθέσεων και Γραμματέας του Ιδρύματος Έρευνας και Καινοτομίας θα βοηθήσει σε αυτή την προσπάθεια.

Να αναφέρω ότι η εξωτερική χρηματοδότηση του πανεπιστημίου για την έρευνα έχει τετραπλασιαστεί τα τελευταία πέντε χρόνια φτάνοντας τα €2 εκ. το χρόνο περίπου. Ο στόχος μας είναι να διπλασιάσουμε την χρηματοδότηση κατά την διάρκεια της θητείας μου εκμεταλλευόμενοι ευκαιρίες από το Horizon Europe, Erasmus και το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας (ΙδΕΚ). Είναι σημαντικό επίσης να τονίσω ότι τα τελευταία 5 χρόνια έχουν τετραπλασιαστεί οι δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά. Ο στόχος μας είναι να έχουμε και διπλασιασμό των δημοσιεύσεων την επόμενη τετραετία.

Ξεκαθαρίζω ότι ενδιαφερόμαστε για ανάπτυξη της έρευνας σε όλους τους τομείς που δραστηριοποιείται το πανεπιστήμιο αλλά φυσικά η περισσότερη ερευνητική δραστηριότητα επικεντρώνεται στην Ιατρική και τις επιστήμες Υγείας και Ζωής. Αναμένουμε επομένως ότι η ανάπτυξη της έρευνας θα είναι πρωτίστως σε αυτούς τους τομείς. Υπάρχουν όμως σημαντικές ευκαιρίες στην Πληροφορική (Τεχνητή Νοημοσύνη και Κυβερνοασφάλεια) και στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες. 

Ο στόχος μας θα είναι η προώθηση των προγραμμάτων όλων των Σχολών και η βελτίωση της ποιότητας τους ώστε να μπορέσουν να προσελκύσουν φοιτητές από όλο τον κόσμο ιδιαίτερα αν προσφέρονται στα αγγλικά. Υπάρχει επίσης μεγάλη δυναμική στον τομέα των προγραμμάτων που προσφέρονται Εξ Αποστάσεως ειδικά μετά την πανδημία.

Οι νέοι ανησυχούν για την ταχύτητα της αλλαγής των δομών της οικονομίας και των επαγγελμάτων, τόσο εδώ όσο και στο εξωτερικό.

Αντιλαμβάνομαι τις ανησυχίες της νέας γενιάς. [Το πανεπιστήμιο μας είναι ένας χώρος όπου οι νέοι θα εξοικειωθούν με αυτές της αλλαγές. Είναι ο χώρος όπου εντοπίζονται και που αναλύονται. Είναι ο θεσμός που θα τους καθοδηγήσει, να τους στηρίξει να τους συμβουλέψει για να είναι έτοιμοι όταν θα βγουν στην επαγγελματική κοινωνία.  Σε σχέση με τις αλλαγές να αναφέρω για παράδειγμα ότι] η ραγδαία ανάπτυξη στην Ιατρική και Επιστήμες Υγείας/Ζωής πιστεύω οδηγεί την κοινωνία σε νέους δρόμους. Πιστεύω ότι κάτι ανάλογο γίνεται με την Πληροφορική, την Τεχνητή Νοημοσύνη (AI), την Επιστήμη των Δεδομένων (Data Science), τομείς που σίγουρα έχουν επίδραση στην κοινωνία και τα επαγγέλματα του αύριο. Η ανάπτυξη της Ιατρικής και Επιστήμες Υγείας/Ζωής μπορεί μάλιστα να συμβαδίσει με την ανάπτυξη της Τεχνητής Νοημοσύνης και της Επιστήμης Δεδομένων. Το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου συμβάλλει ήδη σε αυτή την προσπάθεια.

Πιστεύω ότι η διασύνδεση της πανεπιστημιακής κοινότητας με τον επιχειρηματικό κόσμο και η ανάπτυξη της καινοτόμου επιχειρηματικότητας που βγαίνει μέσα από την έρευνα που παράγουν τα πανεπιστήμια και τα ερευνητικά μας κέντρα είναι κάτι που πρέπει να επιδιώξουμε προς όφελος της οικονομίας μας. Στο πανεπιστήμιο μας μέσα από τα κέντρα αριστείας μας, μέσω των καθηγητών μας που εμπλέκονται στην έρευνα και στην ίδια την αγορά, φέρνουμε τους φοιτητές μας σε επαφή με το καινούριο, με τις νεοφυείς επιχειρήσεις, τις εξελίξεις στο χώρο της έρευνας και του επιχειρείν. Βοηθούμε τόσο τους φοιτητές όσο και την ανάπτυξη καινοτόμων επιχειρήσεων οι οποίες με τη σειρά τους θα προσφέρουν καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Να πω όμως ότι αυτό δεν θα γίνει εις βάρος των Ανθρωπιστικών Επιστημών και των Τεχνών που πρέπει επίσης να στηρίξουμε και να αναπτύξουμε για να έχουμε μια ισορροπημένη κοινωνία.

Πως βλέπετε το μέλλον της Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης στην Κύπρο;

Το μέλλον της Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης αλλά και γενικά της ‘Κοινωνίας της γνώσης’ στην Κύπρο είναι πολύ ευοίωνο. Η Κύπρος διαθέτει εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό, είναι ένας ελκυστικός προορισμός για επισκέπτες/φοιτητές από όλο τον κόσμο καθώς έχει καλές υποδομές και διαθέτει ένα αρκετά ευέλικτο σύστημα διακυβέρνησης που μπορεί να πάρει τις αποφάσεις που χρειάζονται για να επιτευχθεί αυτός ο στόχος. Η δημιουργία του Υφυπουργείου Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής είναι ένα καλό παράδειγμα. 

Χρειάζεται όμως η Κύπρος, τόσο η πολιτεία αλλά και ο επιχειρηματικός κόσμος γενικότερα, να τολμήσει να επενδύσει περισσότερο στην έρευνα και την καινοτομία καθώς το ποσοστό του ΑΕΠ της Κύπρου που επενδύεται σε αυτό τον τομέα εξακολουθεί να είναι χαμηλό σε σύγκριση με άλλες χώρες που είναι ανεπτυγμένες σε αυτό τον τομέα. Χρειάζεται επίσης καλύτερη διασύνδεση των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και του επιχειρηματικού κόσμου καθώς και η καλλιέργεια κουλτούρας έρευνας και καινοτομίας στους νέους από νεαρή ηλικία.

Τα πανεπιστήμια μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην καλλιέργεια αυτής της κουλτούρας. Θεωρώ ότι είναι σημαντική προϋπόθεση για ανάπτυξη της Κύπρου σε σημαντικό κέντρο Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης γιατί αυτό θα δώσει την δυνατότητα στα πανεπιστήμια της Κύπρου να αποκτήσουν καλές θέσεις σε παγκόσμιες κατατάξεις πανεπιστημίων και να μπορέσουν επομένως να προσελκύσουν ποιοτικούς πανεπιστημιακούς, ερευνητές και φοιτητές από όλο τον κόσμο. Μόνο τότε μπορεί το όλο εγχείρημα της ανάδειξης της χώρας ως κέντρο Πανεπιστημιακής εκπαίδευσης να είναι βιώσιμο και προς μακροπρόθεσμο όφελος της οικονομίας και της κοινωνίας της.